JAMES DEAN

THỜI KỲ ẤU THƠ

James Byron Dean chào đời tại Marion trong vùng Indiana vào ngày 08 tháng 2 năm 1931. Cha cậu, Winton, 23 tuổi, và mẹ, Mildred, 20 tuổi. Họ lấy nhau rất sớm nên cả hai vẫn còn chưa nhận thức được ra rằng lúc đó họ đã lập gia đình. Khi Jimmy còn bé, cả gia đình cậu dời về cư ngụ tại Fairmont, một thị trấn nhỏ ở Indiana, nguyên quán của ông Winton cha Jimmy. Mẹ cậu, bà Mildred ở nhà để săn sóc cho con trai trong khi người chồng hành nghề nha sĩ .

Winton là một người thường trực bất mãn với chính bản thân mình vì lẽ ông ta không biết cách diễn tả tình cảm của chính ông trong khi Jimmy lại luôn luôn tìm cách để người cha lưu tâm , trìu mến cậu nhưng ông Winton mặc dù rất thương yêu con trai song lại không tài nào bộc lộ ra được . Vì sự xa cách và sự nhạt nhẽo của người cha nên Jimmy gần gũi nhiều với mẹ cậu hơn, một người mẹ thật nồng nhiệt, thương yêu, che chở, dạy dỗ con. Cả hai đều cùng có chung sở thích tiếp đãi bạn bè hoặc những người trong gia quyến.
Theo lời của Marcus Winslow, người anh em họ của James thì chính người mẹ đã truyền cho cậu con sự yêu chuộng kịch nghệ và nhất định là bà Mildred đã có rất nhiều ảnh hưởng trong việc Jimmy chọn lựa con đường này để trở thành một diễn viên sân khấu.

Mùa hè năm 1935, cha của Jimmy được thăng chức một cách bất ngờ, trong khi cả nước Mỹ lại đang rơi vào một tình trạng suy sụp kinh tế, người ta trao phó cho ông một vị trí khá quan trọng tại Santa Monica tại California. Tại nơi đây, Jimmy được ghi tên vào trường mẫu giáo Brentwood và cậu bé rụt rè theo học vĩ cầm và múa cổ điển. Được sự cỗ võ thường trực của người mẹ, cậu đã đạt được những thành quả rất đáng khích lệ. Bà Mildred cũng luôn nhắc nhở để cậu bé ghi nhớ về điều thần diệu của sự thành công nhất là phải biết "khác biệt" với người khác.

Vào năm 1939, thế giới của cậu bé sụp đổ khi cả gia đình biết được tin rằng bà Mildred bị bệnh ung thư vú. Theo lời bác sĩ thì không còn phương cứu chữa nữa. Jimmy đã phải chứng kiến cảnh mẹ cậu héo lụn dần; người bạn chí thiết nhất của cậu trên cõi đời này sẽ bỏ cậu , cậu bé không hiểu được tại sao lại có thể như vậy được.

Ngày 14 tháng 7 năm 1940, bà Mildred Dean qua đời.

Điều vô cùng tai hại là cha cậu lại gởi cậu trở về Indiana mà không để cho cậu được hiện diện trong buổi lễ an táng người mẹ . Khi Winton nhất định để cậu con ở lại Fairmount với người cô và ông chú Winslow thì Jimmy đã phải nức nở bật khóc .

Nhưng ở vào hoàn cảnh của ông Winton vào lúc này (vì đã đổ hết tiền của tiết kiệm được để chữa chạy cho người vợ) thì việc đưa Jimmy về Indiana là một giải pháp tốt nhất, vả lại ông Winton cũng tự nhủ rằng đây cũng chỉ là giai đoạn tạm thời mà thôi. Tuy nhiên đối với cậu bé Jimmy thì cùng một lúc cậu đã bị mất cả mẹ lẫn cha. Jimmy sẽ luôn giữ lại phần "một đứa bé trai bị bỏ rơi" trong tâm tưởng của cậu.

THỜI THIẾU NIÊN VÀ KHÁM PHÁ HƯỚNG ĐI

Thời gian đầu, Jimmy gặp nhiều khó khăn để thích ứng với đời sống quá bình lặng tại một thị trấn nhỏ ở vùng quê nhưng dần dần; cậu bé Jimmy hướng ngã (tâm lý) tự khám phá ra được rằng cậu có khiếu về thể thao và khởi sự có nhiều người bạn mới. Jimmy chơi bóng rổ dù rằng cậu chỉ cao 1m72 . Ở Indiana, bóng rổ là một "tôn giáo" của những người trẻ vì muốn để được mọi người biết đến mình thì bắt buộc phải giỏi môn thể thao, phải nỗ lực bằng mọi giá để hội nhập và bóng rổ là một cơ hội. Tuy nhiên Jimmy đã thử để hội nhập nhưng cậu cũng tự biết rằng cậu khác hẳn mọi người.

Bác sĩ James De Weerd, một mục sư rất có học, hiểu Jimmy và cả hai đã để rất nhiều thời giờ cùng nhau nghe nhạc cổ điển và đọc Shakespeare . De Weerd đã trở thành một người cha đối với cậu bé . Ông cũng đưa cậu đến tham dự một cuộc đua xe Formule 1 ... , qua những dịp đi cùng vị mục sư này từ từ Jimmy khám phá ra một thế giới bên kia vùng Fairmount.

Sự nhạy cảm về nghệ thuật của cậu bé là điều tự nhiên để bác sĩ De Weerd khuyến khích cậu đóng kịch.
Jimmy thường đến nhà thờ cùng người cô, bà cô của Jimmy đã đưa cho cậu học thuộc lòng những bản kịch nhỏ của nhà thờ, ví dụ những chương trình của buổi lễ Giáng sinh...Jimmy thích biểu diễn trước khán giả nhưng cũng chỉ một thời gian sau cậu chán những buổi trình diễn ở nhà thờ để tập trung nỗ lực vào những vở kịch được trường học dựng lên thí dụ như vở Frankenstein trong đó Jimmy đóng một cách đáng được tin cậy và khá thành công.

Chẳng ngần ngại khi bộc lộ sự khác biệt của cậu với mọi người, Jimmy thủ diễn vai một kẻ điên khi đến tham dự một cuộc thi nghệ thuật sân khấu trong đó cậu rống lên và xé nát quần áo của mình. Lối thủ diễn mạnh bạo và nổi da gà của cậu đã gây đầy ấn tượng với ban giám khảo, kết quả là cậu được trao giải nhất .
Tháng 5 năm 1949, Jimmy rời trường trung học ở Fairmount với niềm tin vững chắc rằng cậu sinh ra để trở thành một diễn viên kịch nghệ.

NHỮNG BẢN HỢP ĐỒNG ĐẦU TIÊN

Sau thời kỳ đệ nhị thế chiến, thân phụ của Jimmy đến định cư tại Los Angeles và lấy vợ khác. Nóng lòng được rời khỏi Fairmount, Jimmy quyết định theo học đại học và đến cư trú cùng ông Winton, cha cậu, với lời hứa sẽ theo học về thương mại nhưng khi cậu thay đổi ngành học để học về kịch nghệ thì cha cậu đã nổi giận thế, là Jimmy khăn gói qủa mướp rời khỏi nhà ông Winton dù rằng cậu rất thương yêu cha mình nhưng không vì thế mà từ bỏ việc học kịch nghệ như cậu ước muốn, cậu ra đi để tránh sự xung đột mà cậu biết là không thể tránh khỏi với người cha.

Vào muà thu năm học thứ hai, chàng thanh niên 19 tuổi được ủy thác vai trò Malcolm trong vở kịch Macbeth. Thiếu kinh nghiệm và kỹ thuật, cách diễn xuất đặc biệt và phong thái kỳ quặc của cậu đã làm cho nhiều người đồng diễn của cậu lạnh người, người ta đã nghĩ rằng sự diễn xuất không mấy tốt đẹp này đã làm cậu không được hưởng tiền thù lao nhưng may mắn thay chỉ một thời gian ngắn sau vở kịch Macbeth, Jimmy đã ký kết được bản hợp đồng thứ nhất : nhẩy múa quanh một chiếc dương cầm trong một màn quảng cáo cho hãng Pepsi Cola.

Mới chỉ gần 20 tuổi khi Jimmy rời đại học cậu đã được ủy thác vai trò đầu tiên trong một phim truyền hình : Hill Number One (1951), vai tiên tri cho sự nghiệp của Jean . Rồi sau đó không một đề nghị nào đến với người diễn viên trẻ tuổi của chúng ta , Jimmy tự khép lại với chính anh để trở thành khó tính cáu kỉnh và hung hăng mỗi khi có ai muốn làm anh mở miệng nói. Tuy vậy Jimmy cũng xử dụng tất cả mọi liên hệ có thể giúp anh theo đuổi sự nghiệp kịch nghệ và Jimmy trở thành một người theo "chủ nghĩa cơ hội" chính vì vậy anh đã nhận làm công việc của một người tải xe hàng cho hãng CBS vì nghĩ rằng sẽ có dịp nào đó anh dược gặp gỡ một nhân vật quan trọng . Trong số những người có liên hệ với Jimmy vào giai đoạn này có một đạo diễn của đài truyền thanh CBS : Rogers Brackett bị lôi cuốn bởi vóc dáng quyến rũ của Jimmy . Về phần chàng trai trẻ vùng Indiana cũng muốn lợi dụng những quan hệ của người bạn mới do đó Brackett và Jimmy đã ăn uống chung ở những nhà hàng nổi tiếng nhất trong tỉnh, cùng nhau tham dự những buổi chiếu phim tư nhân và những cuộc gặp gỡ với những tinh hoa của màn ảnh. Jimmy có tham vọng và sẵn sàng tất cả để đạt được mục tiêu...

Nhờ vào những người bạn mới, Jimmy đã được giao cho thủ diễn một vai nhỏ trong Trouble With Father (1952) của loạt phim truyền hình The Stu Irwin Show. Jimmy cũng được đóng vài vai trong một số phim tuy nhiên đó là loạt phim hạng B mà anh không lấy gì làm hài lòng bởi lẽ anh muốn là một diễn viên đúng đắn.

ĐẾN NEW YORK

Vị giáo sư dạy kịch nghệ cho anh ở đại học là James Whitmore, chính ông ta đã từng nói với Jimmy rằng nếu muốn theo đuổi con đường phim ảnh thì anh phải lên New York và khởi nghiệp bằng sân khấu kịch nghệ . Vào tháng 9 năm 1951, James Dean quyết định làm một chuyến đi New York để thực hiện sự nghiệp tiền định của mình. Anh sẽ làm mọi thứ để được nhìn thấy tên anh ghi cao trên bảng áp-phít.

Những năm đầu tiên của năm 50, giới trung lưu Hoa Kỳ lợi dụng vào sự phồn thịnh kinh tế để tự trang bị cho họ những chiếc xe Chevrolet hay những gian nhà bếp được bố trí thoải mái, hiện đại ... tuy thế lúc James Dean đến New York, không một xu dính túi, ở đấy là một "nền văn hoá tiền phong" đang chờ anh. Đối với một thanh niên quê mùa ham chuộng sự màu mè như anh thì Manhattan là một thiên đàng.

Hơn thế nữa, vào đầu những năm 1950, truyền hình đang phát triển . Một thứ nhân vật mới xuất hiện : kẻ thanh niên tội phạm . Nhờ vào dáng dấp của loại thanh niên đó , Jimmy đã được giao cho thủ diễn những vai của những chàng trai bất trị bởi nhiều nhà sản xuất truyền hình như với Something For An Empty Briefcase (1953) của loạt phim Campbell Television Soundstage trong đó Jimmy thủ diễn vai một tên du côn trẻ đang mơ ước có một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Mỗi buổi tối, Jimmy đếm từng bước trên khắp phố xá ở New York cho đến hừng sáng, lạc loài trong các club nhạc cà phê jazz. Vẻ lôi cuốn của một cậu trai bất trị đã có nhiều hiệu qủa trong tâm thức nhiều người trong nữ phái . Một buổi tối, Jimmy gặp Liz Sheridan, một vũ nữ trong một câu lạc bộ (club). Thế là thật nhanh chóng, Liz và Jimmy đã không thể tách rời ra được nữa và quyết định chung sống dù cho rằng phương tiện vật chất của họ cũng thật là giới hạn.

"Sự mầu nhiệm" của Jimmy chẳng những quyến rũ những người phái nữ mà còn ngay cả những người đàn ông, Jimmy biết vậy nên đã học cách để xử dụng mãnh lực đó : Lúc Jimmy biết được là Rogers Brackett đang có mặt trong thành phố này, anh rời Liz để đến ở với người đạo diễn CBS : Jimmy trở thành một kẻ lưỡng tính.
Qua trung gian của Brackett, Jimmy được giao một số vai nhỏ trong loạt kịch truyền hình. Trong một đoạn của Studio One nhan đề Abraham Lincoln, anh thủ vai một người lính trong trận nội chiến được Abraham Lincoln đặc xá . Tuy nhiên anh không thể hài lòng vì muốn có được những vai quan trọng hơn.

Muà thu đang đến, Jimmy biết rằng việc gì còn lại anh phải làm vì lẽ cũng sắp đến lúc diễn ra những buổi trình diễn thử thường niên của Actor's Studio . Được nhận vào trường này là một sự vinh dự và cũng đồng nghĩa trở nên một nghệ sĩ được liệt vào thành phần ưu tú.

Tháng 11 năm 1952, 21 tuổi, James Dean , đối diện với 150 ứng viên khác , trở thành diễn viên trẻ tuổi nhất được hội nhập vào Actor's Studio lừng danh. Cùng lúc với tin vui này, người ta lại đề nghị với Jimmy một vai trò gần như dành riêng cho anh: Một người bạn của Brackett, một nhà sản xuất ở Broadway, cũng bị quyến rũ bởi vóc dáng Jimmy , trao cho anh thủ diễn một vai quan trọng trong một vở kịch mới, See The Jaguar. Trong See The Jaguar, Jimmy đóng vai một người chậm phát triển về tinh thần mà người mẹ giữ ngoài lề thế giới. Anh ta như một con thú. Dean cảm thấy đặc biệt gần gũi cậu trai đang bị giam trong một chiếc cũi này.

Buổi ra mắt đầu tiên của vở See The Jaguar diễn ra vào ngày 03 tháng 12 năm 1952 tại Court Theatre. Giới bình luận kịch nghệ không lấy gì hào hứng lắm tuy thế chính đây lại là một khúc rẽ quan trọng trong sự nghiệp trẻ trung của Jimmy. Vì những lời phê bình, vở kịch tạm ngưng sau 5 ngày nhưng đủ để được người ta biết tới Jimmy.

Đầy tự tin và hy vọng, Jimmy rời Actor's Studio. Anh đã học được điều anh cần phải có: kỹ thuật "đắm mình" hoàn toàn bản thân mình vào những nhân vật thủ diễn. Giờ đây, anh phải tìm riêng cho anh phong cách của chính anh.

Kỹ nghệ chập chững của truyền hình gần như là nơi tốt nhất để khởi sự. Jimmy thủ diễn đặc biệt trong The Harvest của loạt phim của Robert Montgomery và trong The Bells of Cockaigne của loạt phim Armstrong's circle theater . Trên truyền hình những nhân vật anh thủ diễn nổi loạn đối kháng lại chế độ. Họ tranh đấu để làm thay đổi và Jimmy thể hiện hoàn toàn trung thành cho sự nổi loạn này.

Tuy rằng những lời mời có nhiều nhưng Jimmy lại bị một tiếng đồn khá tai hại: Anh luôn có thói quen lẩm bẩm trong lúc diễn tập với mục tiêu để tiết kiệm năng lực và sự tự nhiên cho buổi quay thật sự. Cách chuẩn bị kỳ quặc này làm cho những diễn viên nổi tiếng và nhiều nhà đạo diễn rất bực bội . Trong buổi trực tiếp truyền hình, Jimmy gây bất mãn cho cả đội ngũ quay phim khi anh làm những việc đi ngoài phiên bản đã được soạn sẵn tuy nhiên điều này lại làm cho khán giả thích thú.

Giờ thì Dean đã được hưởng thù lao từ 200 cho đến 300 dollars cho một phim truyền hình nhưng anh lại là một người ném tiền qua cửa sổ. Thay đổi chỗ ở thường xuyên, mỗi lần như vậy anh chỉ đem theo duy nhất những gì qúy giá nhất đối với anh : những đĩa nhạc jazz, dàn trống và một chiếc áo choàng cũ của người đấu bò rừng. Jimmy không bao giờ quan tâm đến việc phải ra sao khi không còn tiền bạc.

Tháng 12 năm 1953, Dean được chọn để thủ diễn trong một kịch bản khiêu khích của André Gide đề cập chuyện một cuộc hôn nhân tan vỡ vì có liên quan đến người loạn dâm đồng giới The Immoralist. Thêm một lần nữa, Jimmy lại gây sự xích mích với đạo diễn và những người đồng diễn . Anh tới thật trễ trong những buổi tập, thay đổi lối diễn xuất theo từng cảnh trí và thích diễu cợt hay chọc ghẹo diễn viên thủ vai chính, Louis Jordan bởi vì anh coi thường tài nghệ của người diễn viên này.

The Immoralist xuất hiện ở Broadway vào tháng 2 năm 1954. Những nhà bình luận đã đánh giá cao James Dean và đồng trao giải diễn viên sân khấu trẻ tuổi nhiều triển vọng nhất trong năm , đây là bước thăng tiến đầu tiên vì trong thời gian tới đây, James Dean còn sẽ nhận được phần thưởng quan trọng giá trị gấp bội giải thưởng này nữa.

EAST OF EDEN và PIER ANGELI

Đạo diễn lừng danh Elia Kazan đã được xem vở kịch và hâm mộ cách diễn xuất của Jimmy. Anh có tư thế và cá tính rất trùng hợp với nhân vật mà vị đạo diễn này muốn tìm để thủ diễn trong cuốn phim sắp tới mà ông đã dự định.

Tháng 3 năm 1954, James Dean, gầy xút hẳn vì lo ngại, lên máy bay với hai chiếc bọc bằng giấy chứa tất cả tài sản của anh : James Dean trên đường tới Hollywood lập nghiệp.

Tháng 4 năm 1954, James Dean ký hợp đồng 10.000 dollars với hãng phim Warner Bros để thủ diễn vai chính trong phim mới của Elia Kazan : East Of Eden - phỏng theo truyện của nhà văn John Steinbeck (1902-1968).

Trong phim East Of Eden, James Dean đóng vai một thiếu niên, Carl Trask, nhưng Elia Kazan còn phải tìm một tài tử để thủ diễn vai Aron người anh cả của Cal Trask. Paul Newman đưọc chọn để quay thử một đoạn với Jimmy : sự ứng cảm của hai người diễn viên trẻ thật tuyệt hảo, tuy nhiên Elia Kazan muốn tìm tòi hai nhân vật trong phim nên ông đã không chọn Paul Newman, cuộc tìm kiếm nhân vật người anh cho phim lại tiếp tục trong lúc đó Jimmy bắt đầu khám phá thành phố Hollywood.
Với số tiền thu lao đầu tiên Jimmy mua một chiếc mô tô nhưng khi Jimmy vừa phóng xe vào phim trường của hãng Warner thì Kazan can thiệp : Kazan cấm Jimmy không được xử dụng mô tô vì lẽ anh phóng qúa nhanh theo thói quen của anh, rất nguy hiểm, có thể gây bất lợi cho việc quay cuốn phim đã dự trù . Jimmy thách thức thế lực của trường quay khi mua một chiếc xe ô tô thể thao để phóng hết tốc lực trong các con đường rẽ ở Mullholland Drive tại Hollywood.
Gần đến ngày khởi sự quay, Jimmy không thể ngủ được nổi và cứ thế phóng xe suốt đêm trong các con đường ở Los Angeles cho đến lúc rạng đông.

Tháng 5 năm 1954, Elia Kazan chọn Richard Davalos để đóng vai trò Aron và phim East Of Eden được khởi sự quay. Jimmy hoàn toàn "chìm ngập" người trong nhân vật của cậu thiếu niên luôn tìm cách để được sự yêu thương của người cha, do Raymond Massey diễn xuất. Jimmy rất gần gũi với người mà anh đóng , Cal Trask, vì lẽ chính anh cũng đã từng có nhiều vấn đề rắc rối với cha đẻ ra anh. Kazan đã tượng tượng phim khởi sự bằng một loại tài liệu trên trạng thái tâm lý. Một trong những cảnh nổi bật nhất là Cal đưa tiền mà anh đã tự làm ra để biếu người cha, ông này từ chối món quà của cậu con. Giản dị theo phim bản thì sau đó Cal bỏ đi nhưng chính James Dean đã tự điểm xuyết thêm vào cảnh : anh khóc rồi ôm chặt lấy Raymond Massey trước khi bỏ đi; Ở đây chính là một dấu hiệu khởi đầu cho khả năng sáng tạo của James Dean.

Trong thời gian quay phim, Jimmy làm quen với một nữ diễn viên : Pier Angeli trong lúc này cũng đang đóng trong phim The Silver Chalice.
Chàng thanh niên 24 tuổi của chúng ta ngay lập tức đã bị quyến rũ bởi phong cách, lịch sự của cô nữ tài tử Ý tuy nhiên Mẹ của Pier lại không ưa Jimmy. Thế là lập tức cuộc tình yêu giữa hai người bị ngăn cấm và đối với Jimmy đây lại là một điều thật thú vị.
Jimmy yêu say đắm vì anh ta đã tìm được ra người mà anh hằng mơ ước. Chỉ vài tuần lễ thôi mà tất cả các "tờ báo phổ thông" tại Hollywood đã tới tấp loan tin về vụ liên hệ của James Dean và Pier Angeli.
Tháng 9, Jimmy khẩn thiết yêu cầu với cô gái trẻ được bí mật cưới cô nhưng Pier Angeli từ chối vì sợ phản ứng của người mẹ. Jimmy cảm thấy hoàn toàn sụp đổ khi Pier loan bao việc chấm dứt liên hệ giữa hai người. Gia đình cô đã chọn một người chồng có đạo thiên chúa cho cô, ca sĩ Vic Damone.

TRÊN TỘT ĐỈNH DANH VỌNG

Ba tháng sau, một cách thật kín đáo, Jimmy chen vào ngồi ngay ở hàng ghế đầu của một rạp chiếu bóng để xem buổi trình chiếu đầu tiên phim bản đầu tiên của East Of Eden.
Trong phòng chiếu khán giả rộn rã tán thưởng cuốn phim, nhất là phản ứng của giới khán giả trẻ , họ thấy tuyệt vời. East of Eden được đồng loạt chiếu ở các rạp chiếu bóng vào tháng 4 năm 1955.
Chỉ vài ngày sau đó phim đã được xếp lên hàng đầu bảng danh sách những phim được hâm mộ nhất vào thời kỳ đó. Bất thình lình, báo giới đồng loạt tập trung lại đề cập đến một thần tượng mới của thiếu niên Hoa Kỳ : Nữ giới và các nhà nhiếp ảnh bám theo từng bưóc của Jimmy đến độ anh không còn có thể đi đâu được nữa. Nói một cách khác, cuộc đời của người diễn viên trẻ này đã bị đảo lộn và ngược lại điều chính Jimmy nói, việc này lại đã làm anh cảm thấy thích thú : Cuối cùng rồi Jimmy cũng đạt được điều mà anh hằng mơ ước, trên đỉnh danh vọng.
Nhưng vinh quang cũng chẳng thể làm cho cuộc sống của anh được tốt đẹp gì hơn...Jimmy xấu tính, uống rượu lu bù, gây nhiều điều tai tiếng. Jimmy có thái độ của một người tự hủy hoại mình : một thứ tuyệt vọng nào đó đẩy anh đến việc hay đánh nhau với người khác, lái xe hết tốc độ, đụng móp méo cả dàn ngoài xe...Người ta đặt cho anh biệt danh là "Little Bastard" - thằng nhỏ con hoang - như cái tên mà anh đặt cho xe và thêm một lần nữa, Jimmy đã bỏ mất đi những người bạn thân nhất của anh, đẩy họ xa anh trong khi đó thì chính anh lại phải cần đến họ nhiều nhất.
Khi mà Jimmy tự mang lại cho mình những cơn thịnh nộ của Hollywood thì tất cả giới trẻ lại mến mộ, tôn thờ anh. Hàng ngày hãng phim Warner Bros bị ngập ngụa với hàng trăm ngàn lá thư ái mộ gởi cho James Dean. Hàng triệu thanh thiếu niên tự đồng hóa họ với những âu lo đã được diễn tả trên màn ảnh bởi ngôi sao trẻ mới xuất hiện này. Bất thần những anh hùng rắn rỏi lúc trước bị lỗi thời, bị thay vào đó bởi những người trẻ "đối kháng-anh hùng". James Dean đã mang đến cho giới thanh thiếu niên "không được thấu hiểu" Hoa Kỳ quyền nổi loạn.

Vào muà xuân năm 1955, hàng ngàn người nữ hâm mộ Elvis Priestley đã gào thét khi chàng ca sĩ này xuất hiện trên sân khấu. Hoa Kỳ đang trong cơn sốt của tuổi trẻ .

Một nhà thực hiện phim trẻ tuổi, Nicolas Ray, qua một phim mới của anh, muốn đi theo trào lưu này - Rebel Without A Cause (Live Fast, Die Young) - Sống Vội, Chết Trẻ - trong đó James Dean góp mặt bên cạnh các tài tử như Nathalie Wood, Sal Mineo và Carey Allen : Phim thuật lại chuyện một chàng trai cô độc gặp khó khăn khi muốn hội nhập vào đời sống ở trường trung học mà cậu mới được ghi danh. Rebel Without A Cause là một cuốn phim đề cập đến giới trẻ , thực hiện bởi những người trẻ trong đó có Nicolas Ray và dành cho giới trẻ. Giới trẻ Hoa Kỳ tự coi họ là những người đứng lên chống lại xã hội trưởng giả của người lớn.
Rebel Without A Cause là một loại tuyên ngôn ném vào mặt những hãng phim lớn và những tài tử già nua để bộc lộ điều muốn nói : Hãy để chỗ cho một cuộc vùng dậy của những người trẻ tuổi đang phẫn nộ.

NHỮNG CUỘC ĐUA XE và GIANT

Lần đầu tiên Jimmy nhận thức được ra rằng anh là một thành phần của kỹ nghệ điện ảnh, của nhà máy vĩ đại sản xuất phim Hollywood. Bây giờ được 24 tuổi, Jimmy vẫn còn đang tìm cho mình con đường phải đi trong cương vị một người nghệ sĩ nhưng chiếc bãy do sự nổi tiếng tạo ra cũng bắt đầu bóp nghẹt anh .
Mùa xuân năm 1955, James Dean đánh đổi chiếc xe thể thao của mình lấy một chiếc xe Porsche , chạy nhanh hơn và chở bạn bè phóng trên những vòng ngoặt với tốc độ lạnh sương sống. Jimmy nhấn ga như một người khùng chẳng cần nhìn trước ngó sau. Trên Mullholland Drive, xe anh bị trượt lao xuống núi, sau khi thoát hiểm James Dean chỉ nói một câu duy nhất : " Lần tới, thì mình sẽ lao người vào khoảng không. "
Jimmy tham dự một cách kín đáo vào những cuộc đua xe ô tô mặc dù anh hiểu được rằng nếu hãng phim biết được thì họ sẽ nổi điên lên bởi lẽ họ muốn bảo vệ ngôi sao đang lên của Hollywood tránh những bất trắc có thể xảy ra.

Tháng Năm 1955, Jimmy nhận lời thủ diễn vai trò khó khăn nhất trong sự nghiệp còn non trẻ của anh. Ngôi sao trẻ nhất của hãng Warner phải diễn xuất vai Jett Rink trong một siêu sản phẩm của Georges Stevens : Giant (Vĩ Đại).
Jimmy trong vai một chàng chăn bò nghèo khó bất thần trở thành giầu nhưng vẫn giữ mối thù hận cũ với gia đình giầu có Benedict thủ diễn bởi nam tài tử Rock Hudson và nữ tài tử lừng danh Elizabeth Taylor.

Chỉ mới vừa khởi sự quay Giant là không khí trong phim trường đã trở nên ngột ngạt. Georges Stevens biết ông muốn làm điều gì, những diễn viên không có quyền tự trình diễn theo ý nghĩ của họ nếu không được ông cho phép. Jimmy không thích điều đó , đối đầu với Stevens, lẽ tất nhiên Stevens không thể chấp nhận điều này được. Sự liên quan giữa những diễn viên và đạo diễn thật vô cùng căng thẳng . Mỗi lần Jimmy vô tình vắng mặt một ngày ở phim trường là Georges Stevens bùng giận. Trong suốt ba mươi ngày, không một ai nói chuyện với Jimmy trên sàn quay. Lặng lẽ, Jimmy hoá trang và mặc quần áo một mình . Mọi người đều tỏ vẻ không ưa Jimmy và bộc lộ hẳn ra cho anh biết.

Mùa hè năm 1955 toàn thể đội ngũ thực hiện phim trở về Hollywood để thực hiện phần tiếp và Jimmy cực kỳ vui bởi lẽ anh lại có thể tiếp tục tham dự những cuộc đua xe. Trớ trêu thay! chính cảnh sát giao thông đã yêu cầu ngôi sao trẻ nói chuyện về sự an toàn lưu thông với giới trẻ qua một khúc phim ngắn.

Ngay sau ngày thực hiện khúc phim này, Jimmy lại đổi chiếc xe Porsche Speedster để lấy chiếc 550 Spyder kiểu mới. Jimmy chuẩn bị ráo riết để tham dự vào cuộc đua tại Monterrey vào ngày 01 tháng 10 sắp tới.
Về đời sống tình cảm cá nhân, Jimmy vẫn cảm thấy đau khổ bởi sự đoạn tuyệt của Pier Angeli và anh tự cô lập với những diễn viên khác. Bạn bè của anh bắt đầu lo lắng cho anh vì thấy là anh như đang trên đà tự sát . Anh chạm trán với thần chết qua những cuộc đua xe cực kỳ nguy hiểm. Tuy rằng mọi người đã nài nỉ yêu cầu nhưng anh vẫn tiếp tục tham dự vào những cuộc đua xe.

MỘT NGÀY BI THẢM CỦA THÁNG 9...

Sáng thứ sáu 30 tháng 9, Jimmy gặp George Barris, người đã cá nhân hoá chiếc xe của James và Rolf Wutherich, người thợ máy xe. Vào lúc 15 giờ 30, khi vừa ra khỏi Bakesfield, một cảnh sát viên đã lập biên bản phạt Jimmy vì lỗi vượt qúa tốc độ cho phép. Khi đến gần Cholame - California , Dean nhận ra một chiếc xe ô tô đang tiến nhanh lại chỗ giao nhau duy nhất giữa lộ Highways 466 và 41 của cả thung lũng và chiếc xe cắt ngang mũi xe Jimmy không nhường quyền ưu tiên. Chiếc ô tô do một sinh viên trẻ, Donald Turnuspeed, cầm tay lái. Anh sinh viên trở về nhà cha mẹ anh trên chiếc xe Ford Sedan và không nhận ra được chiếc xe Porsche nhỏ tý đang cố né tránh xe mình. Xe đua của Jimmy vỡ nát dưới sự va chạm dữ dội ném tung Wutherich, người thợ máy, ra ngoài xe nhưng người thợ máy này chỉ bị gãy chân . Trong tay lái, Jimmy bị đè bẹp bởi lớp tôn (tôle) xe.

James Dean vừa qua đời, năm được 24 tuổi, hai tuần lễ sau khi phim Giant được hoàn tất nhưng anh cũng không được xem, đúng như câu người tài tử trẻ này đã nói : Sống Vội và Chết Trẻ

JAMES DEAN : HUYỀN THOẠI

Ngày 01 tháng 10 năm 1955, tin tức về cái chết của James lan truyền khắp nước Mỹ, người ta nửa tin nửa ngờ trong đó có trộn lẫn một sự buồn phiền nào đó. Ngày 08 tháng 10 1955, bốn tháng trước ngày sinh nhật lần thứ 25, James Dean được an táng bên cạnh ngôi mộ của người mẹ thân yêu tại Fairmount , Indiana. Số lượng người từ khắp nơi ở nước Mỹ kéo đến tham dự tang lễ còn đông hơn cả dân cư ở Fairmount quê hương của James Dean. Con số ước lượng khoảng hơn 3000 người chứng kiến lúc hạ huyệt.
Tài sản của James Dean lập tức bị phân tán bởi các người hâm mộ muốn được có một chút kỷ vật của người tài tử trẻ mệnh yểu này ví dụ như trường hợp tấm bia dựng nơi mộ phần James Dean đã bị lấy trộm mất 3 lần.
Hàng trăm ngàn lá thư đầy buồn phiền về cái chết của James đã được gởi đến cho hãng phim Warner Bros. Để trả lời Warner Bros đã phải cho thực hiện vào năm 1957 một tài liệu phim với tên "The James Dean Story" . Phim tài liệu dài 79 phút do Stewart Stern viết và được thực hiện bởi Robert Altman và George W. George.

Hai cuốn phim East of Eden và Giant đã mang đến cho James Dean 2 lần được xướng danh tại lễ trao giải Oscars dành cho những nam tài tử xuất sắc nhất và James Dean cũng là người tài tử đầu tiên sau khi chết được xướng danh nhận giải Academy Award và cũng trở thành một tài tử duy nhất được xướng danh trao 2 giải Academy Award sau khi qua đời.

Một sự kiện đã làm cho chính hãng Wraner Bros cũng phải kinh ngạc: Cả 3 phim có sự hiện diện của James Dean đều không bị giảm giá trị với thời gian. Sự tôn thờ James Dean lan truyền khắp nơi trên thế giới. Những Fans của James cố làm sống lại hình ảnh anh bằng mọi phương cách. Khắp nơi, người ta có thể tìm được những chiếc áo T-shirts, những ảnh dán phóng to với hình James Dean. James đứng lại với thời gian, điều này đã tạo nên huyền thuyết James Dean.

Hơn nửa thế kỷ sau khi James Dean chết; hàng ngàn fans ngưỡng mộ vẫn tiếp tục tụ họp hàng năm tại Fairmount vào tháng 9 để tưởng niệm người tài tử trẻ này. Tư tưởng của Jeam Dean tiếp tục trợ lực cho từng thế hệ trẻ cất cao lời .

Huyền thoại James Dean đã góp phần phát động một cuộc cách mạng trong giới thanh thiếu niên Hoa Kỳ. Chính anh là người đầu tiên diễn tả tư tưởng anh hùng của người trẻ và đã làm nó trở thành thật lôi cuốn .
Không một ai có thể biết được James Dean sẽ hoàn thành điều gì nếu anh còn sống lâu hơn tuy nhiên mọi người đều biết rằng chỉ trong một thời gian vài tháng thật ngắn ngủi anh đã thay đổi ván cờ văn hoá trên thế giới và tất cả những người trẻ đều cảm thấy sự tác động của người tài tử quá cố này .
James Dean là một phần của văn hoá, một biểu tượng không bao giờ chết của nước Mỹ .