MỘT NGÀY TÔI ĐÃ GẶP

C hiếc xe chở khách cổ lỗ sĩ chạy bằng than củi nặng nề ì ạch bò một cách khổ sở trên con đường 9 từ Khe Sanh về Ðông Hà, con đường đã đi vào lịch sử đau thương của dân tộc, mang trên mình nó những vết hận thù từ hai phía. Hai bên là rừng núi và vực thẳm, bên nào cũng đầy chứng tích của máu xương , của tàn phá, của những đổ nát, của nước mắt và của kinh hoàng. Rừng cây sau hai mươi năm nhuộm trắng thuốc khai quang không còn đủ sức để hồi sinh. Hỉnh như suối khe cũng khô cạn. Suốt dọc đường từ Khe Sanh về tới cầu Ðầu Mầu tôi cố gắng chú ý lắng nghe thử có thứ âm thanh gì , màu sắc gì chứng tỏ đất trời quê hương đang hồi sinh. Một tiếng chim kêu, một mầm xanh mới nhú , chẵng hạn. Không.  Không nghe gì.  Không thấy gì.

Mặc dù đang đổ dốc xuống cầu chiêc xe vẫn mệt mỏi lăn từ từ như sợ cái vực thẳm kinh hoàng dưới kia nuốt chửng lấy nó như đồng loại của nó đang nằm hoen rỉ ngổn ngang chen giữa những tàn cây khô rụi. Thỉnh thoảng mới thấy một chiếc xe nhà binh chạy ngược chiều. Trong xe lố nhố những người lính mặc sắc phuc nhàu cũ, xộc xệch khuất dưới những tàn lá nguỵ trang. Xe của họ cũng chạy buồn tẻ và mỏi mệt như chiếc xe chở khách này. Nếu không có cái âm thanh rền rỉ của động cơ ta sẽ có cảm tưởng như những bóng xe ma chở đầy oan hồn của bao nhiêu năm chiến tranh giờ trở về cái nơi mình ngã xuống rồi tìm kiếm để nhìn mặt nhau hỏi rằng tại sao lúc đó lại nhắm vào nhau mà bắn, mà đâm trong mối hận thù không rõ. Một toán người Thượng áo quần tơi tả, lớn có, nhỏ có, không phân biệt nổi đàn ông và đàn bà, lưng mang gùi, tay chống gậy, chân đấtđầu cúi xuống, bước đi, im lặng .

Xe bỗng dưng xóc mạnh rồi dừng lại. Bên đường một phụ nữ ước chừng hơn ba mươi lăm tuổi, vẻ mặt phờ phạc, tóc rối, nước da trắng tái đôi mắt buồn bã, nơi hai khoé mắt áo não đó còn đọng hai giọt lệ chưa đủ súc chảy xuống khiến gương mặt chị chìm trong một nỗi khổ đau vô bờ. Ðứng bên chị là một cháu bé gái khoảng tám, chin tuổi đôi mắt sáng mỗi lần ngước nhìn lên đều toát ra sự hoài nghi và lo sợ.

- Bà con xích xích vô một tí cho khách lên bà con ơi.

Tiếng bác tài la lên ở đầu xe. Có vài người chưởi thề, vài người khác chép miệng thở dài:

- Thời buổi thật là…

- Xe ngựa gì cái thời thấy mà khiếp! Nóng quá bác tài ơi!

Bác tài mở giọng nhân đạo:

- Thông cảm tí bà con ơi. Người ta đàn bà con gái lở đường lở sá mà.

Người phụ nữ khệ nệ tay xách túi hành lý, tay dắt con, khó khăn lắm mới lên được xe. Tôi nhìn chị ái ngại:

- Chị và cháu ngồi vào chỗ tôi đây.

Chị ngước mắt nhìn tôi như thầm cám ơn nhưng vẫn chưa dám ngồi xuống. Tôi đông viên chị:

- Tôi ngồi lâu rồi cũng mỏi, chị ngồi xuống đi, đừng ngại.

Chị lí nhí trong miệng lời cám ơn. Tôi nhìn chị, đôi mắt buồn u uất một nỗi đau tưởng chừng không bao giờ vơi được.

- Chị đưa cháu đi đâu mà đón xe giữa chỗ rừng núi hoang vắng này?

Chị bỗng sụt sùi, chị quay về phía khác, lấy tay áo lau dòng nước mắt vừa trào ra nghẹn ngào. Cháu bé thấy mẹ khóc cũng rưng rưng . Tôi thấy bàng hoàng và chẵng biết làm gì để an ủi chị. Nhưng hình như chị đã trấn tĩnh quay lại nhưng không nhìn tôi, chị kễ:

- Em đưa cháu ra thăm ba cháu …

Chị lại khóc.

- … nhưng không gặp anh ấy, gần hai năm tôi không có điều kiện để ra thăm anh ấy. Không hiểu vì sao suốt mấy tuần nay cháu cứ đòi đi thăm, tôi càng chần chừ cháu càng la khóc và thúc dục. Lòng tôi cũmg cảm thấy có cái gì bất an. Tôi mượn tạm của chị bạn ít tiên mua chút quà và cùng cháu ra từ hôm qua,  mới hay anh ấy đã chết gần hai năm rồi. Tôi chưa hề nhận được tin . Hai năm nay tôi vẫn tưởng ảnh còn ở trong trại.

Tôi nhìn vào đôi mắt chị, đôi mắt đã ráo khô, lạnh ngắt.

Lòng tôi cũng lạnh băng. Nỗi đau như đã đông cứng lại. Tôi mong cho nó tan chảy ra. Tan chảy ra chắc lòng ta dễ chịu hơn.

Chị xuống xe ở Ðông Hà. Tôi phải đón xe đi tiếp. Chị nhìn tôi tuy không nói gì nhưng tôi đọc được trong mắt chì sự biết ơn, còn tôi, thật vô tình, không hỏi chị tên gì, cả chồng chị nữa, biết đâu là người quen hay bạn bè cũ không chừng. Tôi đã lên xe khác, xe chạy đã lâu mà lòng tôi vẫn nao nao, và đôi mắt mắt buồn hun hút đó cứ ám ảnh tôi.

Xe đã thực sự lăn bánh trên đại lộ kinh hoàng, nơi bạn bè tôi, đông bào tôi đã nằm xuống trong tức tưởi thảm thương. Máu. Xương. Thịt. Răng. Tóc. Khói bụi. Xăng nhớt. Mãnh pháo. Xác xe tăng. Tất cả trộn lẫn vào nhau tạo thành một quang cảnh rùng rợn như thế giới của quĩ ma. Nếu có một nơi gọi là địa ngục thì chắc không có cái địa ngục nào bằng cái địa ngục này. Ôi một thứ địa ngục do bàn tay của con người trần gian tạo ra. Và cũng vì cái địa ngục do con nguời tạo ra nên nó càng kinh khủng hơn nữa.

Bây giờ, hơn mười năm rồi, quang cảnh của cái địa ngục đó không còn nữa, nhưng hình ảnh của mười mấy năm về trước vẫn còn ám ảnh mọi người. Và khi đi ngang qua đây, tôi vẫn, hình như còn thấy rõ như in xác của của một bé thơ đã chết miệng vẩn còn ngậm bầu vú mẹ mà xác mẹ đã chương sình thẫm đen đầy ruồi bọ

Xe vẫn ì ạch lăn bánh về hướng thành phố Huế. Không biết sau gần mười năm Huế đã thoát ra khỏi cơn mơ hải hùng của cuộc chiến tranh tàn khốc , hay di chứng của Mùa Hè Ðỏ Lửa, của Mậu Thân vẫn còn mưng mủ linh hồn của Huế

Xe về đến bến xe Nguyễn Hoàng khoảng hai ba giờ gì đó. Qua một chặng đường dài trên một chiếc xe cà khổ đầy bụi bặm, người tôi mệt rả rời. Tôi đưa tay lần trong túi nhẩm tính có bao nhiêu đồng. Cuối cùng tôi quyết định đi bộ từ từ về An Cựu để mua vé xe vào Ðà Nẵng. Vừa đi vừa nhìn cảnh vật chung quanh, tôi không còn nhận ra Huế nữa. Huế của ngày xưa thơ mộng thế nào thì giờ đây trông già cỗi thế đó. Những người ngược xuôi trên đường phố trông người nào cũng có vẻ hớt hải lo âu, người thì vai mang ba lô nhà binh, đầu đội những loại nón mũ kỳ lạ, hình như chiếc nón của Huế đã biến đi đâu. Tôi nhìn qua bên kia sông mong tìm thấy được tà áo dài tha thướt của Ðồng Khánh ngày nào. Nhưng…Ôi Tràng Tiền, Thương Bạc. Những bóng người phờ phạc. Tôi đứng tựa trên thành cầu nhìn mông về phía Vỹ Dạ lòng nao nao nhớ đến “Rặng liễu buồn thiu hoa bắp lay”, nhớ đến H và nhớ vỉa hè Văn Khoa.

Bỗng một giọng phụ nữ nhỏ nhẹ sau lưng tôi:

- Anh có mua chi không ạ? Thuốc lá , Kẹo cao su nghe?

Tôi không quay lại:

- Chị cho tôi vài điếu thuốc

- Lấy cả bao luôn đi.

Tôi vẫn nhìn dòng sông.

- Không, tôi không đủ tiền

Chị vòng tay chìa ra trước mặt tôi mấy điếu thuốc:

- Ðây thuốc của anh đây, cho em năm hào.

Tôi cầm thuốc quay lại định mượn cái hộp quẹt, nhưng tôi bỗng bàng hoàng:

- Trời ơi! Diễm.

Diễm cũng sửng sờ nhìn tôi rồi nhìn xuống cái hộp đựng nào là thuốc lá, kẹo cao su, mấy lon nước ngọt.

- Thuỵ về hồi mô?

Tôi chưa trả lời, nắm tay Diễm kéo đi về phía An Cựu:

- Ta tìm một cái quán cóc nào rồi nói chuyện.

- Làm gì có quán cóc như ngày xưa nữa. Bây giờ đều là cửa hàng quốc doanh cả thôi. Thuỵ lạc hậu rồi.

Diễm nhìn tôi đôi mắt ánh lên một nét tinh nghịch nhưng không dấu nỗi chua chat. Ngày trước tôi và Diễm học cùng trường, nhưng khác lớp. Diễm không đẹp nhưng là mẫu người dễ gây ấn tượng và rầt quyến rũ. Khi ra trường chúng tôi mỗi người một nơi, ít có dịp gặp lại nhau nhưng nhjững thông tin về nhau thì hình như không đến nõi. Ai lấy chồng, ai lấy vợ khi nào, chồng vợ là ai, có phải là những bạn bè cũ không, làm gì ở đâu…, chúng tôi đèu biết rất rõ. Nhưng sau 75 phải nói là biệt vô âm tín, chẳng ai con thì giờ, điều kiện để cố hỏi han nhau. Hoa hoằn lắm mới tình cờ gặp được nhau, như tôi và Diễm hôm nay. Chúng tôi ngồi tạm xuống bậc cấp bên vệ đường, nhìn qua chợ Ðông Ba.

- Tân đã về chưa?Tôi hỏi Diễm.

- Về hơn năm nay rồi. Suýt chết. Chừ yếu lắm. Nhưng phải đi làm thuỷ lợi. Không đi không được. Ai cũng rứa mà. Còn Thuỵ răng? Về hồi mô? Chừ làm chi? Ngọc chừ răng?

Ngọc là vợ tôi. Diễm hỏi một thôi dài. Tôi chậm rải châm thuốc, nàng lấy một gói thuốc nguyên nhét vào túi tôi.

- Thuỵ cất mà hút.

Tôi lấy gói thuốc để vào trong hộp hàng của Diễm:

- Cám ơn, tôi bỏ thuốc lâu rồi. Khi đứng trên cầu bỗng dưng buồn nên định mua vài điếu thuốc. Tôi về cũng được vài năm nay. Bà xã và mấy cháu đã chuyển vào Ninh Thuận. Diễm sao? Có ổn không?Bán như thế này làm sao đủ sống. Mấy cháu có đi học không? Bỏ dạy rồi à?

Diễm không trả lời. Tay mân mê mấy thỏi kẹo, đôi bàn tay hình như đã không còn trắng và mềm mại như xưa. Chúng tôi đều im lặng. Một vài người đi xe đạp vội vả đạp lên dốc cầu, vài ba người đi bộ chậm rải mệt mỏi bước đi, chẳng ai nhìn về chúng tôi.

- Diễm đi dạy đước nửa năm thì có quyuết định cho nghỉ, không nói lý do gì. Tân không có nhà, một mình Diễm phải bương chải, thôi thì làm đủ việc, không kể ngày mua ngày nắng, rạng sáng ra đi, tối mịt mới về tới nhà. Ðở cái là mấy cháu gởi cho bà ngoại. Có lệnh phải đi vùng kinh tế, nhung Diễm liều, cứ ở nhà, bây giờ thì yên rồi.

Diễm nhìn tôi cười buồn. :

- Chỉ mong cho mấy cháu khoẻ mạnh và không thất học. Từ ngày có Tân về, Diễm cũng đở vất vả hơn, nhưng hai đứa chạy cái ăn cho cả nhà cũng ê ẩm lắm.

Diễm lại nhìn tôi. Trên gương mặt của nàng vẫn còn phảng phất chút hương sắc của một thời con gái tuy đã nhột nhạt rất nhiều...  Tôi nắm bàn tay Diễm, nói như nói với chính mình:

- Thế nào cũng cố mà sống và lo cho mấy cháu, đừng nản. Không thể như thế này mãi đâu. Trong hoàn cảnh khó khăn chung như thế này, bạn bè chẳng giúp gì được cho nhau, tôi chỉ mong chúng ta hãy nhìn về quá khứ mà sống, mà bước đi. Nếu gặp bạn bè cũ tôi gởi lời thăm. Thế nào chúng ta cũng gặp lại.

Diễm bóp nhẹ tay tôi, mắt rưng rưng:

- Diễm gởi lời thăm Ngọc. Bây giờ Thuỵ vào Ðà Nẵng hả?

- Ừ, vào Ðà Nẵng.

- Có dịp nào ra lại Huế không?

- Chưa biết. Chắc khó lắm.

Tôi muốn hôn vào đôi mắt Diễm như một lời từ biệt. Như đọc được ý nghĩ thầm kín trong tôi, Diễm buột miệng gọi:

- Thuỵ !

Tôi nhìn Diễm nhưng Diễm đã quay mặt đi nơi khác: Thôi Thuỵ vào đi. Diễm đi bán đây. Nàng bước đi về hướng cầu Tràng Tiền, dáng nàng nhỏ nhắn dưới bóng nắng xế trưa mang theo nỗi buồn của tôi trên từng bước chân rả rời.

Tôi lầm lủi bước về hướng bến xe An Cựu . Con Ðường bỗng rộng ra và lạnh lẻo vô cùng.