NGƯỜI ĐÁNH TRỐNG NGŨ LIÊN

Thời gian điều trị ở Bệnh viện Việt Nam-Thụy Điển, Đô may mắn làm quen với Tị, cán bộ thanh tra huyện. Theo lời bác sĩ nội khoa, ông cán bộ thanh tra có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim. Ông này gặp Đô. Hai người mới gặp nhau lần đầu đã tỏ ra tâm đầu ý hợp như đôi bạn tri kỷ.

Đô nhận xét:

- Ông là một người lịch lãm, biết cách nói và biết lúc im lặng.

Ông cán bộ thanh tra nói:

- Tôi cũng thấy ông là một người tinh ý, dễ gần, dễ mến, có thể kết thân được.

Ông cán bộ thanh tra Tị đưa Đô về chơi nhà thăm cảnh điền viên chim hót, cá lượn, tùng bách giao duyên trong khuôn viên xanh. Họ uống trà tuyết nước Tàu chế xuất chính hiệu vào buổi sáng dưới tán cây thoang thoảng hương nhài, điểm tâm bánh mì với pho mát, bơ và gan cá thu sau khi khai vị một ly rượu thuốc ngâm theo bài thuốc Minh Mạng nổi tiếng.

Sáng hôm sau, Đô ngồi xe máy ông cán bộ thanh tra Tị lên gặp Giám đốc Ban Dự án Tiến. Đô không hay biết ban này đang có chuyện lục đục. Lãnh đạo chia làm hai phe kiện cáo, nói xấu, lật đổ nhau để giành lấy cái ghế hái ra tiền. Giám đốc Tiến. ỷ vào thế bà Giám đốc Sở Công Thương, lại còn dựa vào thế ông Đảng ủy Dân chính nữa. Gớm thật. Tả có bà giám đốc Sở Công thương, hữu có ông Đảng uỷ Dân chính thì Giám đốc Tiến chắc chăn mãi mãi giữ cái ghế Giám đốc Ban Dự án như chuột chui chĩnh gạo.

Khổ người vạm vỡ, nước da trắng, khuôn mặt hồng hào, tuy đã vào tuổi ngũ tuần, Giám đốc Tiến chưa thấy xuất hiện một vết nhăn trên trán. Biết Đô có nguyện vọng xin chuyển công tác về Ban Dự án, ông ra điều kiện:

- Chắc là ông rõ, thời buổi bây giờ, nhận một người ngành khác về, không có chuyên môn dễ bị dị nghị, thậm chí kiện cáo lôi thôi lắm.

Đô đi ngay vào vấn đề:

- Trước hết tôi cảm ơn đã có nhã ý giúp tôi được chuyển về giúp việc ông. Ông có thể bố trí tôi làm bất cứ việc gì cũng được. Còn điều kiện thì, xin ông cứ dạy, tôi sẵn sàng. Tôi hiểu thời buổi cơ chế thị trường bây giờ khắc nghiệt, muốn có công việc làm, không thể nói suông.

Giám đốc Tiến đỡ lời:

- Thôi được.Ông cứ nộp hồ sơ về phòng tổ chức. Trong hạn một tháng, tôi sẽ ra thông báo tiếp nhận ông. Nhưng tôi cứ phải nói trước với ông, nếu trường hợp đặc biệt mà bản thân tôi không thể vượt quyền tôi được thì ông cũng phải thông cảm vậy.

Đô ra về, lòng khấp khởi mừng. Một tháng sau có trong tay 2.000 USD, Đố nóng lòng chờ cú phôn của Giám đốc Tiến, một cú phôn đưa Đô từ một cán bộ quèn đang bị săn lùng, rất có thể bị loại ra khỏi biên chế, khi chính người làng Đông rờ đến những việc làm khuất tất bỗng nhẩy phốc lên vị thế hái ra tiền. Nhưng sự đời thật lắm éo le.Giẫm mòn ngõ nhà bà Trưởng Ban Tổ chức Huyện uỷ mất cả chì lẫn chài không ăn giải gì lại giẫm phải vết xe đổ khác.

Lưng Đô đã còng, đôi chân tuy mới dặt dẹo, nhưng đã phải nằm liệt giường cả tuần lễ, cứ tình trạng này tiếp diễn không khéo chân Đố phải đóng đinh trên cái phản ông cố nội hắn để lai, thì vô vàn cực nhọc. May được con mẹ vợ hai lấy chui hồi làm Bí thư Đảng uỷ xã chăm ẵm không thì ngoẻo lâu rồi

Tới nơi, Đô mới biết Giám đốc Tiến đi làm bằng ô tô bốn chỗ màu én bạc, đến đâu cũng có kẻ đón người đưa vì lệnh chi, lệnh xuất bất cứ lúc nào, bất cứ đâu, khiến Đô cứ cuống lên. Nhưng mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên, cái thông báo tiếp nhận Đô, Giám đóc Tiến chưa kịp ký để giáp con triện đỏ vào thì đã có lệnh dừng, không được báo lý do.Thế là Đô lại lần nữa thất vọng.

Bị thất vọng tâm bất an, lại ăn uống nghỉ ngơi không điều độ, đặc biệt là những vụ việc ở làng xã đang bị phanh phui, lên án khiến cho sức khỏe Đô suy kiệt rất nhanh.Vốn người nhàng nhàng, da lúc nào cũng tái xám, mặt lúc nào cũng cau cau có có trông hom hem thiểu não đến tội nghiệp, Đô bị hạn chế đi lại và bắt buộc phải tuân thủ các chỉ định của thầy thuốc về chế độ thuốc men, chế độ ăn uống, nghỉ ngơi để chờ hội chẩn. Đô rất khổ tâm vì chẳng mấy ai đến thăm hỏi động viên kể cả những kẻ Đô cắt đất công cho nuôi tôm càng xanh phất lên giàu có, kể cả những kẻ Đô cho ức này chức nọ quyền uy cả làng phải nể sợ.

Thuở cơ hàn, vô gia cư, bữa đói bữa no bị người đời khinh như mẻ, dân làng Đông gọi Chủ tịch huyện là Cu Bần. Cu Bần thuở ấy vật vờ đầu đường xó chợ lang bạt kỳ hồ kiếm sống bằng đủ mọi thứ việc nặng nhọc. Tuy không phải cái khố kéo háng như cha, nhưng áo vá vai, quần xắn móng lợn, làm quần quật cũng chỉ tay vày lỗ miệng. Giữa lúc ngặt nghèo ấy, Đô đã giang tay ra đỡ. Vốn là người nhạy cảm với nỗi khổ của cha của mẹ, Cu Bần nung nấu ý chí rửa hận cho ông, cho cha để lập nghiệp giàu có nhất làng Đông, thề không chịu lép vế bất cứ người làng Đông nào.

Năm đến tuổi đoàn, Đô nói với mẹ cho Cu Bần về ở nhà mình, cho sinh hoạt trong Chi đoàn xóm Nam. Đô dìu dắt Cu Bần từ phong trào làm phân xanh mà lên. Người thanh niên sức vóc ấy đã làm một việc kỳ diệu: Đưa bèo dâu đan cánh vào đồng ruộng làng Đông. Thời ấy, làng Đông chưa ai biết làm bèo dâu để bón ruộng. Cu Bần đã đi đầu phá kỷ lục năm mẫu bèo dâu đan cánh, trở thành kiện tướng làm phân xanh của huyện, được ghi tên vào bảng vàng danh dự của Huyện đoàn. Mặc cảm thấy với cái tên Cu Bần, bị bọn con gái trêu chọc, anh kiện tướng bèo dâu lên Uỷ ban nhân dân tỉnh xin đổi tên,và từ đấy dân làng Đông gọi Cu Bần là đồng chí Chiến Thắng. Chiến Thắng đi vào lịch sử làng Đông từ cánh bèo dâu đan cánh cho đến bây giờ thì sáng danh Chủ tịch huyện.

Đô giới thiệu Chiến Thắng vào Đoàn và cũng là người đầu tiên nặng ký giới thiệu Chiến Thắng vào đảng. Sự giúp đỡ của Đô, Chiến Thắng ghi sâu trong tim trong óc, nhưng khi thuộc câu danh ngôn bất hủ: “Nếu bạn thi ân thì đứng nhớ nó, nếu bạn thọ ân thì đừng quên nó,”mặc dù biết rõ Đô bị tứ chứng an y, đang nằm điều trị tại Bệnh viện Việt Nam-Thuỵ Điển, Chủ tịch huyện Chiến Thắng không sang thăm hỏi để cảnh báo ân nhân đang bị xem xét trách nhiệm về vấn đề vi phạm Luật Đất đai. Vả lại Chiến Thắng không muốn dây vào của hủi bởi gần đây dân làng Đông mới khui lại chuyện mười lăm năm trước, hồi ông còn làm Chủ tịch xã. Nghe Đô nịnh nọt, ký tọet vào văn bản gạt ông Phạm Kha, người có công lớn trong phong trào hợp tác hóa, người duy nhất trong xã bán mười tấn thóc lấy tiền mua công trái xây dựng đất nước ra khỏi danh sách Chiến sĩ thi đua để suy tôn Dương Thị Thé, càng khiến dân làng Đông bất bình. Có người bạo mồm bảo:

- Nhà chị Dương Thị Thé vốn tự có phây phây ra thế, làm gì mà chẳng đậu Chiến sĩ thi đua.

Ông Phạm Kha bị thiệt đơn thiệt kép do một chữ ký của Chủ tịch xã. Mất danh hiệu Chiến sĩ thi đua, năm năm sau, ông Phạm Kha mất thêm khoản kinh tế lớn, khi được thanh toán tiền công trái mười tấn thóc đong không nổi một tấn.

Chị Dương Thị Thé chẳng mài danh hiệu Chiến sĩ thi đua ra mà ăn, đã thế, cuối năm ấy, lại treo cổ tự tự vì trót có bầu với ông cán bộ nào đó, xấu hổ không muốn sống.Không hiểu cái danh Chiến sỹ thi đua và cái chết của nhà chị Thé có liên đới đến Đô không, nhưng chuyện đã vùi sâu dưới bãi tha ma mười lăm năm rồi, bỗng bị khui lên.

Trần Đố sớm hiểu ra điều ấy, không trách cứ Chủ tịch huyện Chiến Thắng không tới thăm hỏi là vì sự bất tiện đối với ông. Bấy giờ Đô thực sự hiểu mình đang ở vị trí nào, càng sinh nghĩ ngợi về mọi mối quan hệ với họ hàng, làng xóm, với đồng chí, bạn bè. Chỉ tiếc là khi nhận ra cái chân,cái thiện thì đã quá muộn. Lần đầu tiên Đô sám hối về lỗi lầm của mình đối với dân làng Đông.

Đô ở trong ngôi nhà hai tầng bề thế. Tầng dưới có phòng khách sang trọng đủ bộ tứ: tủ chè, sập gụ, bộ tràng kỷ và một cái gương lớn khung chạm long chầu nguyệt; tầng trên là phòng nghỉ của vợ chồng hắn khép kín, buồng tắm nóng lạnh lúc nào cũng sẵn nước hoa, xà phòng hảo hạng. Ở làng Đông này chẳng mặt nào sánh được, nhưng không biết tại đâu, lâu nay Đô chẳng thiết tha gì đến nhà cửa, vợ con. Ông Pháp Đáy bảo người mà dửng dưng với tổ ấm gia đình là điểm báo gở. Đô quên đi thì thôi, hễ nghĩ đến giọng nói như dao chém vào gỗ của lão nông dân choăn choắt trong cuộc họp nhân dân xây dựng Đảng và Chính quyền thì lòng dạ lại như ràu muối.

- Nhà tôi và nhà ông Đô số nhân khẩu bằng nhau. Ruộng cấy lúa, trồng màu nhà tôi đều nhích hơn nhà ông Đô năm thước cả thảy. Sản lượng lương thực năm ít nhất nhà tôi cũng thu được hơn tấn, hơn đứt nhà ông Đô. Còn khoản thu về chăn nuôi thì nhà ông Đô thua xa nhà tôi. Nhà tôi lúc nào cũng có năm con lợn cấn, hai con lợn sề, năm xuất chuồng ít ra cũng được mười triệu, cho là bằng khoản lương cán bộ huyện tăng cường ba cọc ba đồng của ông Đô. Thế mà nhà tôi không lát nổi cái sân, vợ chồng con cái đầu tắt mặt tối. Nhà ông Đô thì cả nhà nhàn nhã. Bà vợ ngày hai lần đánh cầu lông rồi đi bộ nhanh để giảm béo, còn ông Đô đi làm bằng cái Dream II, con ông đi học bằng cái ISUZU mới toanh. Thử hỏi, ông Đô làm gì mà có thu nhập cao, ăn chơi sắm sửa khiếp thế? Chả trách người ta bảo: Chỉ có nghề làm quan là giàu nhanh thôi. Ông Đô làm quan cách mạng chứ đâu phải là người Nhà nước lấy việc điều hành công việc của dân thông qua hệ thống pháp luật?