ĐÔNG DƯƠNG HỌC XÁ

     N ăm 1962, khi thi đỗ vào trường Đại Học Bách Khoa, chúng tôi mới “Thực mục sở thị” khu Đông Dương Học Xá cũ. Cũng là công trình cuối cùng Chính quyền Pháp xây dựng trước năm 1945.

Hồi đó Phu nhân Toàn quyền Đông Dương Jean-Decoux đã mở cuộc thi thiết kế và làm Chủ tịch Ban giám khảo. Có 14 Đồ án tham gia. Đồ án thiết kế của các kiến trúc sư Louis Chauchon, Robert Gilles và Maurice Masson được giải nhất. Đồ án được giải nhất này sau đó được các kiến trúc sư Félix Godard và Moncet (Sở Nhà Dân sự) vẽ bản đồ quy hoạch tổng thể và được Toàn quyền Jean-Decoux thông qua và tiến hành xây dựng năm 1941.

Công trình được thiết kế theo phong cách kiến trúc Việt Nam kết hợp kiến trúc hiện đại, cách trang trí nội thất theo phong cách địa phương ở Đông Dương. Công trình có nhiều hạng mục, nhưng vì một số lý do chỉ có một số hạng mục thi công, trong đó có 4 ngôi nhà chính mang tên A, B, C, D. Trung tâm Lưu trữ quốc gia I hiện còn lưu giữ một số tài liệu về công trình này, trong đó có: Bản vẽ quy hoạch Khu Học Xá do Kiến trúc sư Cérruti, Chánh Sở Đô thị và Kiến trúc trung ương lập năm 1941...

Trước khi Trường Đại Học Bách Khoa tiếp quản khu này, Công trình chính của Khu Học Xá chỉ thấy 4 ngôi nhà A, B, C, D nằm thiên về phía phố Bạch Mai; Liền kề sau đó là một nghĩa địa lớn mang tên Cô La Oa chạy suốt từ phố Đại Cồ Việt sang Làng Đồng Tâm!

Hoàng thân Xu Pha Na Phu Ma của Vương quốc Lào cũng đã từng học ở đây! ( Chúng tôi được biết điều này khi năm 1963 Bác Hồ đưa ngài Hoàng Thân về thăm Trường cũ ).

Thoạt đầu thấy công trình Đông Dương Học Xá chúng tôi lầm tưởng Công trình do các Kiến Trúc Sư Việt Nam thiết kế vì hình thức Kiến trúc rất Á Đông, rất Việt Nam! Nhưng sau khi đã rõ ngọn ngành càng bái phục tài năng các Kiến trúc sư Pháp!

Nhiều công trình Kiến Trúc của họ để lại ở Hà Nội và trên khắp đất nước chúng ta thực sự là những hình mẫu để nhiều thế hệ Kiến Trúc Sư của ta học tập!