T huyết âm mưu không phải là vấn đề mới, nó vốn xảy ra từ xa xưa, bên Đông hay bên Tây đều có cả. Khi một thế lực chính trị hay một nhóm nào đó muốn thay đổi cán cân quyền lực thì việc đầu tiên là tạo ra những dư luận xấu cho đối phương và có lợi cho mình để lèo lái tư tưởng quần chúng. Tạo ra dư luận giả chính là thuyết âm mưu vậy. Thuyết âm mưu tác động nhân tâm, điều này sử sách gọi là “tâm công” nghĩa là đánh vào lòng người!
Ngày xưa dưới chế độ phong kiến, người ta thường dùng những hình tượng kỳ lân, phụng hoàng, mây ngũ sắc, sấm động, sấm truyền… và tuyên truyền rằng có thánh nhân xuất hiện, minh quân hay một triều đại mới ch1inh đạiquang minh, mệnh trời... Người ta tạo ra những thuyết âm mưu nhằm đánh vào triều đại hay nhóm thế lực nào mà họ muốn triệt bằng những tin thất thiệt. Họ tung ra thuyết âm mưu bằng cách suy diễn những hiện tượng tự nhiên như : động đất, sóng thần, núi lửa, hạn hán… những thuyết âm mưu này gán cho mệnh trời báo sắp chấm dứt một triều đại, mệnh của hôn quân bạo chúa hết… Phương Đông chính là nơi xuất hiện những thuyết âm mưu sớm nhất và nhiều nhất vậy. Người đọc, học sử Việt chắc ai cũng biết chuyện Lê Ngọa Triều. Tương truyền vì hoang dâm vô độ nên mắc bệnh trĩ đến nỗi ngồi không được phải nằm mà lâm triều. Đây là một thuyết âm mưu hoàn hảo, một nghi án lịch sử trái ngang. Thứ nhất việc hoang dâm với bệnh trĩ vốn chẳng liên quan nhau; thứ hai , có nhiều chứng cứ sử sách cho biết Lê Ngọa Triều trước khi chết năm tháng còn thân chinh đi đánh Chiêm Thành. Một người bị trĩ nặng đến độ nằm mà lâm triều thì làm sao cỡi ngựa đi chinh chiến? Lê Long Đĩnh là vị vua đầu tiên cho người sang Tàu thỉnh Đại Tạnh Kinh, đây là lần đầu tiên nước ta có Đại Tạng Kinh Phật giáo. Lê Long Đĩnh sáu lần cầm quân đi đánh giặc, đích thân đi xem xét việc đào kinh, đắp đường… thì không thể nào bệnh đến độ nằm mà ngọa triều. Có thể thuyết âm mưu này do phe nhóm thân cận Lý Công Uẩn tung ra để tạo dư luận hợp mệnh trời khi thay thế nhà tiền Lê. Ngoài thuyết này còn có thuyết sét đánh cháy cây gạo làng Đình Bảng và để lại chữ trên thân cây báo cho biết mệnh trời rằng nhà tiền Lê hết số và họ Lý sẽ lên thay.
Triều Nguyễn là triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam, dù đã vào thời cận đại nhưng xã hội Việt Nam vẫn còn lạc hậu và khép kín trong vòng cương tỏa của Nho giáo. Vào đời Minh Mạng có một thuyết âm mưu được tung ra để triệt hạ con cháu dòng hoàng tử Cảnh. Nói chính xác hơn đó là nghi án chị dâu Minh Mạng tức bà Tống Thị Quyên, vợ hoàng tử Cảnh, thông dâm với con trai. Những người theo phe Minh Mạng tung ra chuyện này và Minh Mạng đã sử dụng nó để trừ sạch con cháu dòng hoàng tử Cảnh, trước hết là loại trừ vĩnh viễn Mỹ Đường, bảo đảm ngai vàng cho con cháu mình. Chuyện mơ hồ không rõ ràng nhưng chị dâu Minh Mạng vẫn dị dìm nước đến chết, con cháu Mỹ Đức, Mỹ Đường thì giáng làm thứ dân, bị giam lỏng và giám sát chặt chẽ đến nỗi không một ai dám tới thăm. Họ sống trong nghèo đói, cô độc. Vụ án lớn như vậy nhưng sử sách cho biết không có xét xử, không có bản án, chỉ vì có người mách tin vụ việc như vậy thôi, đây rõ ràng là một thyết âm mưu. Lịch sử hiện đại nước ta vào giai đoạn Phật giáo lâm pháp nạn với sự kiện hòa thượng Thích Quảng Đức tự thiêu thân để bảo vệ chánh pháp. Đây là một sự kiện bi thảm của Phật giáo Việt Nam, một sự kiện chấn động lương tri của nhân loại, cả thế giới kinh động. Sự việc xảy ra giữa thiên thanh bạch nhật có sự chứng kiến của hàng ngàn người, có cả những phóng viên của các tờ báo lớn như Malcolm Browone của AP, David Halberstim của New York Time ...Nhân chứng, vật chứng, tang chứng đầy ra đấy ấy vậy mà bà Nhu mồn năm miệng mười tung ra thuyết âm mưu: “Bị Cộng sản tiêm thuốc mê, bị cộng sản châm xăng đốt, bị Cộng sản giật dây, bị Browne hối lộ để tự tử...”. Những người bị mất lộc khi Ngô triều sụp đổ sanh ra hận Phật giáo nên bất chấp sự thật, ngày đêm tung ra vô số thuyết âm mưu để đánh phá Phật giáo, gây chia rẽ lương – giáo, gây nghi kỵ trong dân chúng, gây bất hòa giữa những nhóm chính trị có lý tưởng và đức tin khác nhau… Bọn người này tung ra thuyết âm mưu như: Hòa thượng Quảng Đức bị Cộng Sản tiêm thuốc mê rồi đổ xăng thiêu chết, hòa thượng Nhất Hạnh là Cộng Sản và lấy vợ là cô Phượng (tức sư bà Chân Không), hòa thượng Trí Quang là Cộng Sản...Những thuyết âm mưu của họ hết sức hồ đồ, bậy bạ, bịa đặt không căn cứ, người có trí tưởng tượng đến mấy cũng khó có thể nghĩ ra. Họ bất chấp sự thật lịch sử, ngày nay có cả ngàn trang tài liệu mật của CIA, bộ ngoại giao Mỹ về pháp nạn 1963 đã giải mật nhưng những người kia vẫn cứ tung thuyết âm mưu, tin thuyết âm mưu. Về phần quần chúng thì đâu dễ phân biệt được, quần chúng vẫn thường đu theo tâm lý đám đông. Quần chúng vì tâm lý yêu – ghét nhưng thiếu chánh kiến, chánh tư duy nên chẳng nhìn ra được sự gian trá và độc hại của thuyết âm mưu.
Các triều đại phong kiến bên Tàu còn là “vua” của những thuyết âm mưu. Hầu như tất cả các triều đại, các thế lực chính trị, các băng nhóm quyền lực từ cổ chí kim đều tung ra nhiều thuyết âm mưu. Nếu là thế lực thắng thế thì thuyết âm mưu ca tụng mình còn với thế lực thất thế thì thuyết âm mưu ấy nhấn đối phương xuống tận bùn đen.
Sử Ta và Tàu đã thế, sử Tây cũng chẳng khác. Các triều đại từ đế quốc Hy Lạp, La Mã và các triều đại sau này cũng đầy ắp những thuyết âm mưu. Có thể nói rằng, trong chính trị không thể nào không có thuyết âm mưu, dùng nó để lái dư luận theo hướng có lợi cho mình, dùng nó để “tâm công” đánh vào lòng người trước khi đánh thật sự bằng quân sự.
Vậy thuyết âm mưu là gì? Ấy là nói cho nó văn vẻ, ngôn ngữ hàn lâm, nói nôm na bình dân thì thuyết âm mưu chính là nói láo, dựng chuyện, chuyện tào lao, chuyện vu khống, chuyện thêu dệt, chuyện tưởng tượng, chuyện không nói có chuyện có nói không...Thuyết âm mưu vốn không xa lạ gì với chúng ta, tuy nhiên cái thuật ngữ này rộ lên và thịnh hành kể từ khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020. Người có “công” làm bùng nổ thuyết âm mưu, tung ra vô số thuyết âm mưu ấy chính là ông Trump, cộng sự của ông Trump, những kẻ cuồng Trump. Thuyết âm mưu được tung lên các phương tiện truyền thông chính thống lẫn không chính thống, tràn ngập khắp các mạng xã hội. Internet và các thành tựu của công nghệ cao đã đẩy những thuyết âm mưu bay cao, bay xa, phủ khắp địa cầu. Những thuyết âm mưu dựng chuyện bầu cử bị đánh cắp, ăn cắp phiếu bầu cử, người chết bỏ phiếu, phiếu ma, phiếu gian lận, hệ thống máy đếm phiếu(Domino Voting Systems) gian lận… Thực tế thì chính ông Trump mới là kẻ gian lận, bằng chứng cụ thể có sáu phiếu đại cử tri giả ở GA bầu cho ông Trump. Chính ông Trump gọi điện buộc thư ký của tiểu bang GA phải kiếm cho ông ấy 11.000 phiếu bằng mọi giá! Một kẻ nữa cũng là vua của thuyết âm mưu. Hắn tên Alex Jones, là một tên trùm của thuyết âm mưu, có phương tiện truyền thông trong tay là công ty Inforwars y tung vô số thuyết âm mưu lên Internet. Y cho rằng các nạn nhân của vụ xả súng ở trường Sandy Hook là đóng kịch, y bảo không có vụ xả súng này… Nỗi đau của những nạn nhân và gia đình các nạn nhân càng thêm thống khổ vì bọn cực hữu ngày đêm đe dọa, tấn công, mạ lỵ, cô lập… Đôi khi tự do quá trớn, người ta lợi dụng chiêu bài tự do ngôn luận để nói láo, nói sai sự thật, nói gian trá, đặt điều, vu khống, bôi nhọ hạ nhục hay tấn công người khác… Lợi dụng tự do ngôn luận để tung những thuyết âm mưu vô cùng gian trá và độc hại.
Thời đại hôm nay là thời đại của những thuyết âm mưu, công nghệ cao hộ trợ tích cực cho việc phát tán và lan truyền những thuyết âm mưu. Kỹ thuật digital, IT, AI… đã cho bọn người xấu tạo ra deepfake, fake news… Người ta có thể dùng chính hình ảnh, chất giọng, văn phong bút pháp… của những nạn nhân để tạo ra vô số thuyết âm mưu giả trá, gian xảo. Ngày xưa thuyết âm mưu chỉ có ở lĩnh vực chính trị và quân sự, ngày nay thì thuyết ậm mưu có ở khắp mọi lĩnh vực từ văn hóa, nghệ thuật, giáo dục, kinh tế cho đến nhân quyền và cả trong tôn giáo.
Những điệp viên, gián điệp, cơ quan phản gián, mật vụ… cũng là những kẻ, những ổ chuyên phát tán thuyết âm mưu. Chúng dùng thuyết âm mưu để quấy rối, tấn công, ly gián đối phương...Tung thuyết âm mưu gây hỏa mù để phá hoại hoặc để mưu cầu cái lợi, cái danh cho mình… Dưới nhãn quan Phật giáo thì những kẻ tung thuyết âm mưu, làm ra thuyết âm mưu là những kẻ nói dối, nói láo, đại vọng ngữ, tà ngữ… hậu quả nhãn tiền hay về sau thế nào thì chưa biết nhưng hiện tại nó gây tác động vô cùng tai hại cho xã hội và con người. Lòng người suy giảm niềm tin vào sự thật lẽ phải, gây hiểu lầm hoặc là mơ hồ giữa phải và trái, đúng và sai, làm xói mòn đức tin, làm suy yếu lòng tin vào chân – thiện – mỹ; gây chia rẽ, ly tán, nghi kỵ, thù hận, kích động tâm lý hẹp hòi, ích kỷ, bảo thủ, bạo loạn...cụ thể như vụ bạo loạn ở điện Capitol – Washington vào ngày 6/01/21
Quần chúng đám đông bị dư luận gạt gẫm, bị thyết âm mưu làm cho mù mờ không phân biệt được đúng – sai, phải – trái, thật – giả… Quần chúng
với tâm lý đám đông thường hùa theo số đông mà tin nhảm làm bậy. Có một điều khó hiểu là có nhiều người học vấn cao, bằng cấp đầy người,
có địa vị… cũng tin vào thuyết âm mưu trong khi họ có thừa năng lực trí tuệ để nhìn nhận, phân tích, kiểm tra đâu giả đâu thật, ấy vậy mà họ
nhắm mắt tin và góp phần truyền bá thuyết âm mưu. Phật nói hai chữ vô minh, dễ nghe và nhẹ nhàng, tuy nhiên hai chữ vô minh ý nghĩa vô cùng
sâu và rộng, bao hàm hết mọi hoạt động, suy nghĩ, nói năng, hành xử sai trái của con người ở thế gian này. Hầu hết mọi người chúng ta
là những kẻ vô minh nhưng những kẻ làm ra thuyết âm mưu, phát tán thuyết âm mưu, tin và làm theo thuyết âm mưu thì đích thị là những kẻ
thậm vô minh trong những người vô minh.
Ất Lăng thành, 0624
