T rời tối đã lâu. Đêm ở đây rất yên tĩnh. Không gian như lắng sâu vào cái vô tận của muôn đời nơi nội cỏ. Những bước đi của thời gian không còn nghe thấy, trong cái hư vô diễm ảo của ban đêm thôn quê, mà chỉ biết một cảm giác mông lung say sưa, êm như một giấc ngủ ngàn đời.
Đương ngồi cắm cúi ở bàn viết, thốt nhiên tôi bắt gặp trong thính quan, một tiếng động rất khẽ. Tôi chú ý lắng tai nghe. Tiếng động nhè nhẹ hình như là của những viên sỏi chạm vào nhau. Thanh âm ngắn và rờn rợn gợi lên từ phía thềm nhà.. Chợt im lặng. Tôi đồ chừng rằng một cành cây nhỏ vừa chuyển mình trong đêm khuya, hay một thớ vỏ bị nứt nẻ vì căng nhựa,.
Một phút, tiếng động lại nổi lên, mơ hồ..
Vẫn không ngẩng lên, tôi cố giữ hơi thở thật êm, để nhận ra đấy là những bước đi rất nhẹ nhàng. Những khoảng cách ngắn và đều dần rõ hơn, lần này không phải ở thềm cửa chính, mà về phía cửa sổ truớc mặt. Tôi chợt thấy những trang bản thảo dưới tay tôi lật lên từng lúc, tuy trời không gợn một chút gió. Một cảm giác tê buốt, chạy suốt từ mông qua xuơng sống lên ót. Khẻ rùng mình tôi ngẩng lên thật nhanh, nhìn về phía cửa sổ. Vẫn một khoảng trời đen đặc bên ngoài,..
Một cơn mưa lớn đổ xuống bất chợt. Sấm sét nổ ầm ầm. Gió nổi lên từng luồng, xoáy mạnh qua khóm cây, làm vụt tung những chiếc lá nghe rào rào trong bóng tối. Aùnh đèn vụt nghiêng ngả lung linh làm những chiếc bóng đen trên tường chập chờn cử động..
Trong một lằn chớp thật sáng, tôi thoáng thấy một tà áo trắng hiện ra sau khung cửa. Chớp mắt, tôi định thần chờ một luồng sáng tiếp theo, bỗng có tiếng gõ cửa rất gấp.
Hơi e ngại, tôi đứng dậy rút then cho cánh cửa bật mở.
Luồng gió mạnh tạt vào phòng, mang theo một thiếu nữ. Với dáng điệu tự nhiên, nàng quay lại khép cánh cửa, rồi cài chiếc then vào như một động tác quen thuộc. Nàng mặc toàn một màu trắng, màu trắng hơi xanh xao làm tôi rợn ngưòi. Tôi thốt nghĩ đếùn những câu chuyện ma quái và một lần nữa lại rùng mình. Thiếu nữ khẻ cúi đầu chào tôi, rồi bước đến ngồi vào chiếc ghế trống cạnh bàn.
Tôi nhìn thẳng vào mắt nàng, cố giữ giọng cho được tự nhiên, khẻ hỏi :
- Cô về đâu giữa khuya mưa gió như thế này ?
Thiếu nữ yên lặng, đầu nàng hơi nghiêng, dáng người chao đổ. Những hạt mưa đọng lấm tấm trên vai áo nàng, lấp lánh sáng. Tôi có cảm tưởng chiếc áo nàng đang mặc được kết bằng những hạt kim cương. Nàng rất đẹp. Một vẽ đẹp mang những nét mong manh, nhỏ bé. Đôi mắt đen và sâu, hé mở sau hàng mi chực khép kín, như chứa đựng tất cả những u buồn của cuộc đời. Vầng trán mịn màng nhưng không phẳng như tuổi xuân, mà rắn lại bằng nhiều ưu tư của dỉ vãng – tôi nghĩ thế – Cái mũi vẽ nên một nét thẳng và nhỏ nhắn, nhìn xuống đôi môi đỏ thắm, chúm chím như chực thốt lên những lời chua xót.
Nàng không cười, vẽ nghiêm trang càng nổi bật lên từ cái dáng nghiêng nghiêng, như sự khép nép e lệ của người đàn bà trong luân lý Đông phương. Tôi chợt có ý tưởng so sánh nàng với những mảnh ngọc vở. Một sự ràng buộc chắp nối những cái gì đẹp và thanh khiết đang hiện lên trong châu thân nàng. Một vẽ đẹp huyền ảo như thứ ánh sáng của trăng khuya, phản chiếu từ một mặt hồ lặng gió.
Thiếu nữ ngước mắt nhìn tôi, nàng chậm rải nói trong nhịp thở điều hoà:
- Nhà em ở xóm phía đông. Đi ngang đây gặp mưa, nhìn thấy có ánh đèn nên em mới ghé vào xin anh cho trú tạm.
Giọng nàng ấm và trong, như tiếng suối róc rách qua khe đá trong một sớm mùa xuân trên đồi vắng. Nàng nói tiếp :
- Thường đêm em đi về ngang đây, và có lần qua cánh cửa mở, em đã thấy anh ngồi viết có vẻ say sưa sau chiếc bàn này,
Tôi ngạc nhiên tưởng nàng nói đùa, nhưng thiếu nữ vẫn thản nhiên gần như nghiêm trang, lạnh lùng :
- Em rất thích nghe đọc thơ hay ngâm thơ. Hồi thầy em còn sống ông thường ngâm những bài thơ Đường thật hay, mãi đến bây giờ em vẫn còn nhớ..
Tôi ngắt lời nàng :
- Thế ra..
Như đoán được ý tôi, nàng thản nhiên nói tiếp :
- Vâng, thầy em mất từ khi em mới mười sáu tuổi. Gịong ngâm thơ của thầy em hồi đó cũng giống như giọng ngâm của anh bây giờ, nhưng giọng anh trong hơn, thanh hơn, vì anh còn trẻ. Một buổi tối đi ngang qua đây, em nghe anh đang ngâm một bài thơ, cũng lại là bài thơ Đường ngày xưa thầy em thích nhất. Từ đó em bỗng có cái cảm giác gần gũi, và nghĩ rằng có thể anh với em cùng là người thân thích.
Tôi hơi lạ lùng về ý nghĩ của nàng , nhưng không phản đối.
Và đêm hôm đó tôi bằng lòng chong đèn đọc thơ cho nàng nghe. Nàng vẫn ngồi yên trên chiếc ghế như khi mới đến. Tôi nhận ra rằng nàng rất tỉnh táo, không có vẽ gì mỏi mệt sau một đêm thức trắng.
Với dáng điệu tự nhiên và nhẹ nhàng, nàng từ giả tôi lúc trời vừa sáng. Khi nàng ra khỏi cửa, tôi chợt nhớ chưa biết tên nàng, tôi chạy theo ra, hỏi :
- Xin lỗi, tên em là gì ?
Nàng cười, ranh mảnh :
- Em không có tên.
Tôi nhìn nàng quay đi, bước chân thoăn thoắt trên lối cỏ. Bóng nàng dần khuất sau bờ giậu. Thấp thoáng sau đám lá, tôi chỉ còn nhận ra một tà áo trắng đang lẫn vào một ngõ hẹp ở cuối vườn..mang theo của tôi ít nhiều bâng khuâng. Quay vào nhà tôi đốt lò pha một cốc sữa nóng, chất đăng đắng ỏ cổ họng phút chốc biến đi, tôi khoan khoái nằm dài trên giường nhìn cảnh vật bên ngoài khung cửa.
Buổi sáng ở đây đẹp và yên lặng quá. Nắng vàng xao xuyến qua cánh liếp, rọi vào nhà một thứ ánh sáng rất trong. Qua một đêm mưa, cảnh vật bừng tươi lên và xanh biếc một màu. Từ trong khóm lá đằng xa, tiếng chim hót lên cao vút.. Tôi đến trú ngụ tại nơi này mới được khoảng hơn vài tuần lễ. Căn nhà này vốn trước đây bị bỏ hoang vì người ta đồn rằng có ma, nên chẳng ai dám ở cả. Những câu chuyện ma quái rùng rợn được kể lại làm cho giá tiền thuê nhà hạ xuống thật thấp. Sự kiện này lại thích hợp với tôi, một người viết văn nghèo. Tôi hỏi thuê và rất sung sướng vì tìm được một nơi yên tĩnh. Giấc ngủ buổi sáng ở đây thật nhẹ và trong. Không khí êm và tươi mát đủ cho tôi lấy lại sức khoẻ sau những đêm thiếu ngủ vì mãi mê làm việc.
Chung quanh căn nhà toàn là những đám hoa dại. Có lẽ cũng khá lâu rồi không có nguời săn sóc, nên tha hồ cho các thứ cỏ dại xâm chiếm gần trọn khu vườn. Tôi nghĩ rằng, chỉ những nơi có cây cối cao lớn, sống lâu năm thì ma quái mới lấy đó làm nơi trú ngụ, nơi đây chẳng co ùnhững cây lớn như thế. Và tôi yên lòng.
Một buổi chiều, trong lúc đi dạo chơi ngoài vườn, tôi tìm thấy một chậu hoa bằng sành rất đẹp. Đem bày bên cửa sổ, định tìm một cây có hoa nào đó để trồng, nhưng chưa có dịp. Tình cờ tôi nhìn thấy trên khoảnh đất nhỏ sau vườn mọc rất nhiều cây trinh nữ. Đó là một loại cỏ có gai, có những phiến lá dài nằm đối nhau qua một chiếc cộng lá, bình thường lá mở xoè ra, nhưng khi động đến nó thì nhũng chiếc lá liền xếp lại thành từng đôi một. Tôi bỗng có ý định đem trồng thử vài cây vào chậu, để lúc rổi rải nhìn xem những phiến lá từ từ mở ra sau khi đã khép lại. Và sau đó, đã có lúc tôi đứng nhìn hàng giơ, chờ xem sự khép mở của cây trinh nữ.
Hình ảnh người con gái đêm qua còn để lại trong tôi nhiều ý nghĩ đẹp. Tôi bỗng nhớ đến truyện Liễu Trai với những nàng hồ ly duyên dáng, và mỉm cười một mình. Lúc còn bé, khi nghe kể chuyện ma, mẹ tôi thường nói rằng “ma thường bước đi khác với con người, chân ở trên cao, không bao giờ chấm đất”. Tôi vụt ngồi dậy, đi ra ngoài lối cỏ, và tìm thấy những vết chân người con gái đã đi qua, còn in lại bằng những giọt sương vỡ.
Rồi từ đó cứ ba, bốn hôm một lần nàng lại đến với tôi trong dáng cũ. Vẫn nụ cười không mở, đôi mắt u buồn và chiếc áo dài kiểu cổ, trắng rờn rợn. Vẫn nhưng câu chuyện như lúc ban sơ : Văn chương và nghệ thuật. Tôi rất ngạc nhiên thấy nàng không thay đổi một tí gì. Từ cái chỗ ngồi buổi trước, đến lối nói chuyện trầm và đều trên cái khuôn mặt nghiêm trang lạnh lùng. Đã là lần thứ mấy rồi trong những lần gặp nhau, mà tôi vẫn chưa tìm ra được ở nàng một chút gì quen thuộc. Tôi chưa được đọc tên nàng từ cửa miệng, Nàng cũng bớt khép nép e dè, ánh mắt nhìn tôi càng trìu mến, giọng nói thỏ thẻ ngọt ngào.Càng bàn luận văn chương thi phú với người con gái vừa xinh đẹp nhu mì vừa thông minh thanh nhã, lòng tôi không khỏi dâng lên niềm cảm mến. Rồi tình yêu đến với tôi lúc nào không hay, tình yêu giấu kín nhưng sâu đậm đã tích lũy từ những lần gặp gỡ trong căn nhà hoang vắng, trong những câu chuyện trao đổi suốt những đêm dài. Tình yêu nhẹ nhàng thanh khiết như đóa hoa dại trong vườn, như sương khuya mơ lãng đãng, lãng mạn liêu trai như vầng trăng lạnh lẽo đêm về Tình yêu đơn phương ấy tôi vẫn giấu kín trong lòng, chưa một lần nào dám biểu lộ hay bày tỏ với nàng vì thấy nàng thật đoan chính, thật thanh khiết mong manh, chỉ sợ động một chút sẽ bị tan biến mất, chỉ sợ nàng bỏ đi thì lòng tôi sẽ hối hận khôn nguôi, đời tôi sẽ là những chuỗi ngày vô vị. Nhưng đêm nay, một đêm thật yên tỉnh trong bầu không khí thân mật ấm cúng, ánh trăng rằm rực rỡ chiếu qua song cửa, rọi lên chiếc gối đơn lẻ một màu xanh nhạt dịu dàng, lòng xuân của kẻ thư sinh bấy lâu thường lắng hồn vào mộng tưởng với những dòng thơ lãng mạn, bỗng chốc trỗi dậy..Trong một phút lòng trần đầy cảm xúc si mê, tôi như rơi vào cơn mê loạn, đi những bước mộng du, tôi đã dìu nàng đến bên giường, ôm trọn lấy thân hình nhẹ nhàng mảnh mai va đặt lên môi nàng một nụ hôn thắm thiết. Nhưng môi nàng lạnh ngắt, thân người trở nên mềm nhũn trong tay tôi, mặt nàng trắng bệch, nàng xô tôi ra, những giọt nước mắt rơi xuống đôi má xanh xao, đôi mắtt nhìn tôi như hờn trách rồi không nói một lời, nàng vụt đứng dậy bước nhanh ra khỏi cửa như làn gió thoảng.
...Bẳng đi thật lâu, một hôm nàng đến với tôi thật trễ, nét mặt càng đượm vẽ âu sầu buồn bã nhưng không có vẽ gì giận dỗi đối vớoi tôi vì sự việc đã xảy ra đêm ấyKhác với mọi lần, lần này nàng mặc một chiếc áo dài mầu đỏ thắm. Thoạt nhìn thấy, tôi rùng mình nghĩ rằng toàn thân nàng như đẫm những máu. Máu khô thì sẩm lại, nhưng màu áo người con gái vẫn tuơi, một màu tươi không rực rỡ mà lạnh lẽo đến ghê rợn. Tôi linh cảm một sự thay đổi và bắt đầu chờ nghe nàng vào câu chuyện.
Nàng mĩm cười, một nụ cười đầu tiên từ lúc tôi gặp và quen biết nàng cho đến bây giờ. Nụ cười đẹp rạng rỡ nhưng tôi hình dung, phía sau nó ẩn chứa nhiều nước mắt. Nàng hớp một tí trà trong chiếc tách mà tôi vừa trao cho, rồi lim dim… mơ màng. Lần đầu tiên tôi thấy nàng có những cử chỉ khác thường. Sau làn hơi nước, khuôn mặt nàng tươi lên.
Ánh mắt nàng vụt sáng như sao, nàng quay nhìn thẳng vào tôi, giọng trong veo - Anh tha lỗi cho em nhé. Hôm nay em vui quá nên…
Nàng ngừng lại, cúi xuống uống thêm một ngụm trà nữa, rồi với giọng trầm trầm, nàng bắt đầu nói :
- Hôm nay em sẽ kể cho anh nghe một câu truyện, câu truyện mà chính anh muốn biết từ lâu, nhưng mãi đến bây giờ em mới có thể kể cho anh nghe được.
“Ngày xưa, cách đây không lâu lắm.. ở một làng kia có một gia đình rất giầu có. Hai vợ chông nhà ấy sống hiền đức, thương nguời, thường cứu giúp kẻ nghèo khó, tuy nhiên vì kiếp trước mang phải cái nghiệp quá nặng, nên đời này phải chịu cô độc, không có con cái để nối dòng.
Một năm nọ, trời hạn hán, mất mùa, khắp nơi người ta chết đói rất nhiều. Hai vợ chồng người giàu kia, bèn đem phân phàt thóc gạo, của cải cho những người lâm cảnh khốn khổ đó. Việc làm từ thiện này đã thấu tới thiên đình, nên cuối năm đó, mặc dù đã trên bốn mươi tuổi, nhưng bà vợ lại sinh được một đứa con đầu lòng. Đó là một đứa con gái.
Tôi chận lời :
- Mà người con gái ấy là..
- Là em.. Đứa con gái ngoan ngoản lớn lên trong niềm vui của cha mẹ, nhưng rồi một ngày kia có loạn, giặc từ phương Bắc tràn đến, chúng giết nguời cướp của, hai ông bà nhà giàu bị chúng giết trước tiên và bắt người con gái đem đi. Nước mắt long lanh trên mi, nàng ngừng lại một vài giây rồi nghẹn ngào tiếp :
- Nàng bi ép buộc làm vợ viên chỉ huy, nhưng nàng cự tuyệt và trốn ra sau ngôi chùa làng, dùng dây treo cổ, tự vẫn để giữ tròn trinh tiết."
Tôi rùng mình nghĩ đến vòng dây thòng lọng. Như hiểu được điều suy nghĩ thầm kín của tôi, thiếu nữ mĩm cười nghiêng đầu, đưa tay vén tóc lên, để lộ ra một cái cổ trắng ngần, có hằn một vệt dây vòng quanh bầm tím.
Nàng hạ thấp giọng :
- Thế rồi vì nàng chết đúng vào giờ linh, nên vị Thành-hoàng nơi đó biến nàng thành một loại cỏ lá nhỏ, thường mọc ở những vùng đất hoang. Khi có ai đụng đến thì những lá cỏ ấy khép lại, như một linh hồn chưa mở, vội khép lại vĩnh viễn từ giả cuộc đời. ..Thưa anh, chính em là thứ cỏ mà anh đã trồng vào chiếc chậu sành này, em chính là hồn cây trinh nữ, anh đừng sợ hãi gì cả, hôm nay em đến để từ biệt anh, ngày mai em sẽ được hoá kiếp đi đầu thai, em mến anh lắm nên xin được tặng anh một chút kỷ niệm.
Nàng lấy trong khăn tay ra một chiếc hoa trắng đã khô, nhẹ nhàng gắn lên một cành cây nhỏ trước mặt tôi, đoạn nàng hé môi thổi một hơi nhẹ vào nó. Chiếc hoa như tiếp được nguồn sinh lực bỗng tươi hẳn ra và xinh đẹp vô cùng. Tôi lạ lùng ngắm chiếc hoa, đến khi quay lại thì người thiếu nữ đã không còn ở đó nữa.
Bên ngoài trời đã sáng hẳn, Một cơn gió sớm thoảng vào, làm chiếc hoa rung lên nhè nhẹ. Tôi đứng dậy vươn vai bưóc ra hiên, bên tai vẫn như còn văng vẳng lời thì thầm của người con gaí : “Em là hồn hoa trinh nữ”