B ây giờ tôi đi ra khỏi nhà dù đi về phía trái hay đi về phía phải đều gặp những vạt hoa xuyền chi… Chưa bao giờ hoa xuyên chi vùng tôi nhiều như vậy. Những chú bướm, chú ong mật với đôi cánh mỏng tang rập rờn làm tình lấy nhụy vào những buổi nắng sớm ban mai trông thật vui mắt .
Hoa xuyến chi “lan tỏa”ở khắp mọi nơi: bên ghềnh đá, rìa bãi cát, bên gò đất khô, bãi đất hoang hóa, bên rìa đường tàu, vệ triền đê, bên bờ ao mương, vệ đường xóm lộ… dù môi trường có nghiệt ngã, xuyến chi vẫn phát triển và bốn mùa hoa nở - những bông hoa bé nhỏ tươi tắn, lung linh men bờ kênh dẫn nước bên bờ ruộng …đã tạo lên một thảm hoa trang trí khoe sắc cùng đất trời,
Hoa xuyến chi thật giống như tên gọi khiến lòng người xuyến xao với nỗi niêm tri âm tri kỷ…
Tôi được nghe người ta kể về Hoa xuyến chi : Ngày xưa, rất lâu rồi có một người con gái, có giọng hát du dương đủ làm cho các chàng trai say mê nhưng nàng lại không hề xinh đẹp tuy không phải vào loai ma chê quỷ hờn nhưng không hấp dẫn.
Trong suốt quãng đời nàng, chưa một lần nào được sự quan tâm, yêu thương, nàng sống trong sự cô đơn lặng lẽ.
Đến một ngày kia có một người khách qua đường đã đem lòng yêu tiếng hát của nàng, mà đến với nàng, trò chuyện cùng nàng, quan tâm nàng và tán tỉnh nàng. Nhưng không một lần nào người khách được đối diện với khuôn mặt nàng. Nàng chỉ biết rằng lần đầu tiên nàng được quan tâm được nghe những lời đường mật và nàng được những giây phút hạnh phúc vô cùng.
Chuyện tình nào cũng có lúc kết thúc Rồi người khách đã bỏ đi mà không một lời từ biệt . Nàng ngày đêm thương nhớ hy vọng đợi chờ người khách đến để nàng xóa đi sự cô đơn. Nàng sống trong ngóng đợi, ngóng đợi mãi rồi nàng kiệt sức , nơi mà nàng ngã xuống đã mọc lên một loài hoa đẹp, nhỏ nhắn xinh đẹp đó là loài hoa xuyến chi, một loài hoa dại chốn đồng quê bây giờ. Các bạn trẻ quê tôi đã đến với các bạn gái thường đem mấy cành hoa xuyên chi…
Hoa nở quanh năm , chủ yếu nở rộ vào cuối xuân, hoa xuyến chi có năm hoặc sáu cánh màu trắng bao quanh nhụy vàng. Các nhụy này có thể di chuyển theo chiều gió … để đến những nơi có điều kiện thuận lợi thì sinh trưởng nảy nở sinh sôi.
Hoa xuyên chi đến với vùng đất quê tôi có lẽ cũng theo cách này… Nó trang điểm cho vùng quê tôi thêm đậm đà dân dã quyến rũ…Người ta nói ở Việt Nam ta có muôn loại hoa đẹp….Có lẽ đúng . Nay tôi biết thêm có loài hoa Xuyên Chi nữa và đôi khi cũng tỏ ra bâng khuâng để nghĩ đến gốc gác của loài hoa mảnh mai nhỏ bé này…
