N àng nghĩ Trứ sẽ không bao giờ trở về. Với bao kinh nghiệm đã qua trong cuộc đời thì lần nầy sẽ là điều tuyệt vọng lớn lao cho nàng.
Đêm cuối cùng trong chăn chiếu thì sáng hôm sau chia tay vợ để lên đường của kẻ chiến bại; dù có hứa chăng nhưng đây là lần hứa hẹn mong manh. Nàng ủ dột đưa tiển chồng như dứt một cuộc tình mà cả hai nuôi dưỡng từ mấy năm qua cho tới khi họ quyết định thành hôn. Sống với nhau chưa bao lâu thì tình đời và tình người thay đổi đột ngột, biến tốt thành xấu, biến hy vọng thành tuyệt vọng...tất cả trở nên tha hóa giữa một xã hội nhiễu nhương. Nàng ngậm nỗi đau.
Mười năm sau Trứ trở về. Én được 10 tuổi. Giữa cha con nhìn nhau trong nỗi nghẹn ngào. Trứ ôm con vào lòng như tự trách mình thiếu trách nhiệm yêu con và dạy con nên người. Én nhìn cha mà lòng xót xa vô hạn. Hai hàng lệ lăn âm thầm trên gò má một già, một trẻ.
Sáu tháng sau Nhạn mang thai đứa thứ hai với Trứ. Chấp nhận mọi thương đau, xóa lấp quá khứ đen, cả hai xăng tay áo đào, bới sỏi đá để đổi lấy ngô khoai. Đầm ấm trong cái bắt đầu trở lại cho tương lai. Dẫu rằng đời sống khó khăn, thời buổi kiếm hột gạo nuôi thân không phải dể, với Trứ hoàn toàn khó. Không bất lực cũng trở nên bất lực, ai nhận cho Trứ làm ăn ? Trứ tự cầm tù lấy mình trong căn nhà thừa kế của ngoại sáp nhỏ để lại. Rồi từ đó vợ chồng Trứ tứ cố vô thần, chả có ai đỡ đần. Bốn bề hàng xóm có hơn chi mình. Đành vậy!
Én bây giờ 15 tuổi, Tân 5 tuổi. Trứ trở thành gà trống nuôi con, Nhạn chạy gạo. Bửa đói, bửa no; bao nhiêu thứ coi được, bán tháo, bán đổ để lấy tiền nuôi bốn miệng ăn. Trứ nuốt những hạt nước mắt khô, bỗng dưng Trứ trói mình trong rọ như con heo chờ chết. Dù khổ cách mấy Nhạn vẫn yêu chồng con không một lời than oán. Nhạn càng ngày càng gầy vì uống nhiều thang thuốc đắng của đời để lại. Mấy ai hiểu cho!
Nhạn kiếm được việc làm ở một khách sạn lớn thành phố. Nhạn được giám đốc nhận ngay không phải vì năng khiếu mà nhờ một chút nhan sắc còn lại, với 36 tuổi “già non” mình mẩy dong dảy, 2 con nhưng nước da trắng ngần, mượt mà không ai nói Nhạn ở cái tuổi đó; dưới con mắt chuyên nghiệp của giám đốc khách sạn, ông ta có con mắt nhìn được sự vật huống là nhìn vào con người bình thường như Nhạn. Họ bố trí cho Nhạn vào phụ bếp. Lần đầu cầm đồng lương từ mồ hôi nước mắt Nhạn sung sướng và hảnh diện cho bản thân mình. Trứ và hai đứa con có chút thịt da. Nhạn nhìn chồng con mà cảm thấy hạnh phúc vô cùng. Đời sống sinh hoạt dần dà thay đổi thấy rõ.
Nhạn làm ở đây đâu được 6 tháng mà mỗi ngày phong cách Nhạn mỗi khác. Ca kíp, giờ giấc bất thường có nhiều lúc về giữa khuya. Ba cha con ôm nhau ngủ ngoan. Nhạn nhìn chồng con mà ứa lệ. Hình như trong thâm tâm nàng có nỗi buồn riêng.
Trong tiếng thức giấc về sáng, tranh tối tranh tỏ, Trứ ú ớ trong họng :
- Sao về muộn thế em ? Cơm nước để trên bàn. Ăn đi rồi ngủ.
Nhạn ừ è lấy lệ. Ra sau dội nước vào đầu, tắm sạch những bụi bám trong ngày. Đời cứ thế trôi xuôi, trôi mãi ngàn năm ? Không! sẽ tới điểm dừng. Nhạn nghĩ trong đầu.
Trứ được bà Đệ kêu làm vườn và sau đó đổi qua làm mộc, làm hồ, sửa nhà cửa. Bà có của ăn của để. Chồng bà dân có máu mặt, tham nhũng nổi tiếng, chết bệnh tim ở tuổi ngoài 50 cách đây 5 năm. Cảnh nhà trở nên hoang vắng, bà Đệ cảm thấy lẻ loi, cô độc. Bà thường nhìn Trứ từ khung cửa sổ xuyên qua vườn nhà mà như thầm nhủ điều gì. Trứ cảm thông cho hoàn cảnh vắng bóng của bà Đệ. Nhiều lần chàng dừng chân tâm sự đôi điều với bà cho vơi nỗi buồn chung.
Một hôm sau buổi làm về. Trứ ngạc nhiên thấy vợ ở nhà không đi làm như mọi khi. Nàng đứng bếp sửa soạn bửa ăn chiều. Trứ ân cần thăm hỏi vợ. Đến gần ôm vợ hôn lên tóc, Nhạn quay đầu nhìn lui với đôi mắt trìu mến. Mỉm cười cùng chồng.
- Em nghỉ hẳn ở khách sạn. Nhạn nói.
- Sao thế ? Trứ nói
- Em trúng số. Nhạn nói
-Thật không ? Em đùa.
- Đừng đùa như thế làm anh hoảng nghe em. Trứ nói.
- Không bao giờ em dối với chồng con đâu. Giỡn chơi thôi mà! Nhạn nói.
Họ dậy muộn sáng hôm sau; vẵng nghe xa xa những tiếng cười trong xóm. Nhạn cảm thấy hạnh phúc hơn bao giờ. Trứ liếc nhìn Nhạn mà cảm thương sự can đảm, chịu đựng của người vợ hiền, trước mọi hoàn cảnh gian truân nhưng một lòng hy sinh để giữ tương lai và hạnh phúc cho chồng con. Trứ không còn do dự, tự hỏi lòng mình đã làm gì có lợi cho gia đình và xã hội chưa ? Từ ngày trở về; nếu không có Nhạn lao đầu vào đời, liệu Trứ có thay đổi cuộc đời cho mẹ con Nhạn hạnh phúc hơn không. Trong lúc xã hội bỏ rơi Trứ ? Chàng đôi lần nghĩ phận mình mà cảm thấy đau lòng…
Nhạn ôm Trứ vào người và nói thì thầm bên tai chồng. Đôi mắt Trứ thay đổi hẳn ra ./.
