Boris Pasternak là nhà văn nổi tiếng với tác phẩm Doctor Zhivago, đoạt giải Nobel Văn Chương. Ông vừa là văn sĩ, dịch giả, thi sĩ và cũng có tài soạn nhạc. Cuộc đời sự nghiệp nhiều biến cố và đời tư tình cảm phong phú. Trong chiến dịch thanh trừng Great Purge, Stalin đã bỏ lệnh hành quyết Pasternak vào giờ phút chót với lời phê “ Leave that holy fool alone !” Bị áp lực của Cộng Sản Sô Viết, ông phải từ chối giải Nobel năm 1958(nhưng sau này, người thừa kế được nhận giải 1988) Thủ tướng Nehru đã điện thoại Krushchev với lời hăm doạ sẽ lập một ủy ban bảo vệ Pasternak, và nhờ vậy Pasternak đã tránh được lệnh tống khứ ra nước ngoài như tội đồ. Trong 13 năm cuối đời ông, người tình Olga Ivinskaya đã liều thân tận tình giúp ông soạn dịch, tâm đầu ý hợp, đương đầu với nghịch cảnh, dù Pasternak không chịu ly dị vợ để cưới nàng. Nàng đã được Pasternak xem là vị anh thư chịu tra tấn tù tội để cứu mình. Bài thơ Winter Night tuy giản dị nhưng hàm chứa và ấn tượng của một Pasternak nhiệt tình, niềm tin mạnh mẽ khi phải chịu nhiều đắng cay nguy hiểm của độc tài áp bức……bão tuyết dập vùi, ngọn nến nhiệt huyết vẫn cháy kiên cường trong suốt bài thơ cuộc đời, đợi chờ cho hết tháng Hai trời lại sáng.
WINTER NIGHT
It snowed and snowed ,the whole world over,
Snow swept the world from end to end.
A candle burned on the table;
A candle burned.
As during summer midges swarm
To beat their wings against a flame
Out in the yard the snowflakes swarmed
To beat against the window pane
The blizzard sculptured on the glass
Designs of arrows and of whorls.
A candle burned on the table;
A candle burned.
Distorted shadows fell
Upon the lighted ceiling:
Shadows of crossed arms,of crossed legs-
Of crossed destiny.
Two tiny shoes fell to the floor
And thudded.
A candle on a nightstand shed wax tears
Upon a dress.
All things vanished within
The snowy murk-white,hoary.
A candle burned on the table;
A candle burned.
A corner draft fluttered the flame
And the white fever of temptation
Upswept its angel wings that cast
A cruciform shadow
It snowed hard throughout the month
Of February, and almost constantly
A candle burned on the table;
A candle burned.
BORIS PASTERNAK
ĐÊM ĐÔNG
Tuyết cứ đổ hoài xuống thế gian
Từ đâu xa thẳm quét qua ngàn
Như Hè ruồi nhuế lao vào lửa
Đông tuyết dập ngoài cửa ngổn ngang
Mặt kính nổi lên những vết hằn
Tạc hình quái dị ốc trôn xoăn
Mũi tên khác lạ không chiều hướng
Thế giới trong ngoài đã cách ngăn
Trên bàn ngọn nến vẻ vô tư...
Lởn vởn trần in bóng mệt nhừ
Như kẻ cam đành buông số phận
Chân chồn thúc thủ giữa hèn hư
Chán nản đôi giày rơi rớt độp
Nền khô dội tiếng rõ nao lòng
Đầu giường ngọn nến đang hồi hộp
Nhỏ giọt hoen tràn áo sáp ong
Trời đất chìm trong tuyết bạo tàn
Tâm hồn cũng chẳng dám lang thang
Làm thân với nến đang còn cháy
U ám bao giờ bão tuyết tan
Gió luồn góc cửa lung linh nến
Nguồn sáng vô tình tạo bóng ai
Thập ác mơ hồ dâng ẩn hiện
Thần linh cánh vẫy giữa đêm dài
Tháng Hai tuyết mãi chẳng nào thôi
Ngọn nến dõi soi cảnh đứng ngồi
Đơn độc thu mình ôm ẩn nhẫn
Lửa còn âm ỉ sáng hồn tôi ?!
