Bình Định Vương - Lê Lợi
(1385-1433)
Mười năm (1) kháng chiến chống Tàu - Minh,
(1) 10 năm (1418-1428).
Ninh Thuận, 04-11-2018
Hoàng đế Quang Trung
Quang Trung – Nguyễn Huệ anh hùng,
(1) 20 năm chinh chiến: từ năm 1771 (18 tuổi) đến năm mất, 1792 (39 tuổi).
Ninh Thuận, 06-11-2018
Danh tướng Trần Quang Khải
Gian khổ, hào hùng. Cuộc trường chinh!
Vô số tướng giặc bị đánh bại (2).
Tự do về lại với Dân mình!
Ngài được mệnh danh Bình Định Vương,
Bách chiến bách thắng! Thật phi thường!
Hiệu Lê Thái Tổ, tên Lê Lợi.
Lam Sơn, Thanh Hóa là quê hương.
Tương truyền Trời trao Ngài gươm báu,
Đuổi giặc xong rồi thì trả gươm.
Hoàn Kiếm (3), tên hồ ở Hà Nội,
Muôn thuở lưu truyền mãi tiếng thơm!
Từ Lê Thái Tổ trở đi:
Hậu Lê. Triều đại trị vì dài lâu (4)
Đỉnh cao thời Lê Thánh Tông:
Quốc Gia phát triển, Non Sông huy hoàng!
(2) Theo “Bình Ngô đại cáo” của Nguyễn Trãi, những tên tướng giặc Tàu - Minh bị đánh bại gồm: Trần Trí, Sơn Thọ, Lí An, Mã Kì, Phương Chính, Trần Hiệp, Lí Lượng, Vương Thông, Mã Anh, Mộc Thạnh, Liễu Thăng, Lương Minh, Lí Khánh, Thôi Tụ, Hoàng Phúc. Vua Tuyên Đức của Tàu - Minh bị Nguyễn Trãi gọi là "thằng nhãi con" ("Toại linh Tuyên Đức chi giảo đồng, độc binh vô yếm" - Thằng nhãi con Tuyên Đức động binh không ngừng (Ngô Tất Tố dịch).
(3) Hoàn Kiếm có nghĩa là trả gươm.
(1753-1792)
Từ mười tám tuổi, cầm quân đi đầu.
Hai mươi năm (1). Khá dài lâu!
Biết bao trận đánh! Xiết bao tài tình!
Rạch Gầm Xoài Mút bài binh,
Xiêm La (2) vỡ trận. Khiếp kinh rút về.
Phú Xuân chung một lời thề:
“Đánh cho để dài tóc!
Đánh cho để đen răng!
Đánh cho chúng chích luân bất phản!
Đánh cho chúng phiến giáp bất hoàn!
Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ!” (3)
Và rồi thần tốc hành quân,
Làm nên đại thắng mùa xuân huy hoàng! (4)
Giặc Tàu – Thanh bị đánh tan.
Đống Đa xác giặc ngổn ngang chất chồng.
Ông làm vua được ba năm,
Sửa sang, đổi mới từ trong ra ngoài.
Tiếc rằng ông vội đi ngay,
Ba mươi chín tuổi, đang đầy sức xuân!
(2) Xiêm La: Thái Lan.
(3) “Hịch xuất quân” của vua Quang Trung được viết bằng chữ Nôm, có dùng các cụm từ Hán Việt, có thể hiểu:
(1241 – 1294)
Danh tướng Trần Quang Khải,
Hiệu Chiêu Minh đại vương,
Phò tá ba vua Trần (1)
Lẫy lừng trận Chương Dương (2)
Ông và Trần Quốc Tuấn
Từng có mối bất hòa.
Nhưng cùng lo cứu Nước,
Mọi sự được bỏ qua!
Tài gồm cả võ, văn,
“Lạc đạo tập” (3) để lại.
“Tụng giá hoàn Kinh sư”
Là bài thơ sống mãi!
“Đoạt sáo Chương Dương độ,
Cầm Hồ Hàm Tử quan.
Thái bình tu trí lực,
Vạn cổ thử giang san!» (4)
Giật giáo bến Chương Dương,
Tóm Hồ (5) cửa Hàm Tử.
Thái bình càng gắng sức,
Núi sông này muôn thuở! (6)
(1) Ba vua Trần: Trần Thánh Tông (1240-1290), Trần Nhân Tông (1258-1308) và Trần Anh Tông (1276-1320).
Ninh Thuận, 18-12-2018
Danh tướng Trần Bình Trọng
Danh tướng Trần Bình Trọng
Ninh Thuận, 02-12-2018
(1259-1285)
Dòng dõi Lê Đại Hành
Là Người có công lớn
Trong một cuộc chiến tranh (1).
Một trận đánh quan trọng,
Chặn bước bọn Tàu – Nguyên,
Trần Bình Trọng bị bắt,
Hai vua được bình yên (2).
Giặc biết Ông tài giỏi,
Đe dọa và vỗ về,
Hứa phong vương phong tước,
Ông khẳng khái cười chê!
“Ta thà làm quỉ nước Nam,
Tước vương đất Bắc chẳng ham bao giờ!” (3)
Bọn Tàu – Nguyên thất bại,
Chúng đành phải giết Ông,
Người Anh Hùng nước Việt,
Lúc tuổi đời mênh mông! (4)
Với lòng trung dũng ấy,
Ông đã được vinh phong
Báo Nghĩa Vương từ đấy.
Một tấm gương sáng trong!
Trang Trước 
Trang Tiếp Theo 
TÁC PHẨM CỦA PHAN THÀNH KHƯƠNG TRONG VIỆT VĂN MỚI
