TÍNH CÁCH THÚY VÂN
P hải công bằng với cô em Thuý Vân. Cụ Nguyễn Du đã dành hết hào quang cho cô chị là Thuý Kiều rồi. Các nhà bình phẩm văn học cũng thường bỏ quên cô em, nhưng Thuý Vân cũng có nhiều tính cách rất đặc biệt chưa ai đề cập tới.
Đọc Kiều thì thấy rõ dụng ý của cụ Nguyễn Du dựng lên nhân vật Thuý Vân để làm vật chứng cho sự tương phản, hay làm cái phông có màu thẫm để tôn sự lộng lẫy của Thuý Kiều cả về nhan sắc, tính chất lẫn hoàn cảnh bi tráng của thân phận Kiều. Số lần Thuý Vân xuất hiện, số lần cô ấy được nói, thật hạn chế, bởi thế, vai trò của cô mờ nhạt, rất mờ nhạt bên cạnh cô chị. Nếu dùng ngôn ngữ kịch thì chính cô không có đất diễn. Thế mà với ngọn bút tài tình của Nguyễn Du, chân dung Thuý Vân hiện ra khá rõ nét. Trước tiên cũng cần giải quyết câu hỏi Vân Kiều có phải chị em song sinh hay không? Có người căn cứ vào câu: “Đầu lòng hai ả tố nga” và câu: “một trai con thứ rốt lòng” để suy diễn đây là cặp song sinh gái (TWIN SISTER) . Môn sinh học cận đại chỉ ra rằng những cặp song sinh đồng phái là do một trứng tách đôi nên luôn luôn hai người có tính cách, sở thích, hình dáng hoàn toàn giống nhu. Nhưng Vân và Kiều có hình dáng và tính chất khác nhau. Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười. Vậy về mặt sinh học , Vân và Kiều không phải song sinh. Còn một vấn đề nữa là tuổi tác có chênh lệch nhau nhiều không? Câu “Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê” chỉ chung cho hai người. Vậy thì không chênh lệch nhau bao nhiêu. Nhưng lại có câu “ Ngày xuân em hãy còn dài” nghĩa là Thuý Vân nhỏ tuổi hơn nhiều. Chỗ này cần được tranh luận thêm.
Thuý Vân là con người đoan trang, thuỳ mị, phúc hậu thể hiện qua hình dáng: “Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang”. “Hoa cười ngọc thốt đoan trang”. Thuý Vân là người rất hồn nhiên. Hồn nhiên đến mức vô tâm. Ngay buổi Hội đạp thanh Vân cũng đã phát biểu cái quan niệm thực tế mộc mạc của mình :
Vân rằng chị cũng nực cười
Khéo dư nước mắt khóc người đời xưa
Trong cái đêm gia biến đó, nàng Vân vô tâm của chúng ta cũng đánh một giấc ngon lành: “Thuý Vân chợt tỉnh giấc xuân!” . Thức dậy rồi lại hỏi Kiều một câu hết sức ngây thơ : “Cớ chi ngồi nhẩn tàn canh?” Là người trong cuộc, Vân tất phải hiểu tâm sự của Kiều chứ. Đến khi Kiều rơi vào tình thế thê thảm tới mức cầu xin cô em: “Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”. Thế mà Vân vẫn không có ý kiến gì. Cho tơi lúc Kiều : “Cạn lời hồn ngất máu say. Một hơi lặng ngắt đôi tay lạnh đồng”. Vân cũng không biết hành động ra sao, phải đợi Vương ông, Vương bà dậy.
Việc Vân lấy Kim Trọng, tất cả do Kiều xếp đặt và “bàn giao”. Vân nhận một cách dễ dàng và tự nhiên: “Keo loan chấp nối duyên thừa mặc em” . Mặc dù là “duyên thừa” Vân cũng không nề hà gì: “Thôi thì nỗi ấy sau này để em”.
Ngày ông bà Viên ngoại tổ chức cho Vân và Kim Trọng thành gia thất, Vân cũng rất tự nhiên chấp nhận một cách không xúc động, khơng ý kiến “ OK, no problem !”:
Vội vàng sắm sửa chọn ngày
Duyên Vân sớm đã xe dây cho chàng.
Đối với Thuý Vân thì mọi việc ở đời hết sức đơn giản. Cuộc đời của nàng do người khác sắp đặt và nàng chỉ có việc tuân theo. Vân không yêu Kim trọng.Vân cũng biết Kim Trọng chẳng yêu mình nhưng vẫn chấp nhận làm vợ chàng. Cho tới nỗi ngay trong ngày vu quy, chàng Kim vẫn còn nhớ Thuý Kiều:
Tuy rằng vui chữ vu quy
Vui này đã cất sầu kia được nào
Đến khi Kiều tái hồi Kim Trọng, Vân cũng nghĩ một cách đơn giản: có thể “sống chung hoà bình” chẳng có việc gì trở ngại cả! Kiều viện cớ mình già rồi thì Vân bảo:có già chi đâu. Tuổi nào lấy chồng cũng “tốt” cả và lại giục cô lấy thì lấy sớm đi:
Quả mai ba bảy cũng vừa
Đào non sớm lựa xe tơ kịp thì!
Đêm hai anh chị Kim Kiều động phòng, không hiểu Vân nghĩ sao chớ Kiều thì rất “thực tế”.
Những khi âu yếm vành ngoài ( ý nôm na là âu yếm hôn hít, sờ mĩ (sucking, licking) chút đỉnh thì không sao) chứ đừng có đi sâu: “Hay gì vày cánh hoa tàn mà chơi!”
Sau này, cuộc sống tay ba diễn ra rất là kỳ quặc. Thấy nàng hiền thục ngoan ngoãn nên cặp Kim Kiều “ép vân” đủ thứ. Nàng trở nên nhân vật mờ nhạt . Cặp này giao cho Vân công việc tề gia nội trợ đầu tắt mặt tối. Còn chàng Kim Trọng và người đẹp Thuý Kiều thì chỉ làm một thứ lao động nhẹ rất thú vị là:
Khi xem hoa nở khi chờ trăng lên.
Tính cách thuý Vân là thế, hồn nhiên mộc mạc, đặt đâu ngồi đó, nói gì cũng nghe. Con người như thế thì trời đất ghen mà làm gì?
Cụ Nguyễn Du dựng lên nhân vật Thuý Vân với tính cách như thế thâm ý là để củng cố thêm cái thuyết :tài mệnh tương đố” của cụ.-./.
