C on Rươi - Dân gian còn gọi với một cái tên khác: “Rồng đất”. Tên khoa học là Nereididae thuộc họ Giun nhiều tơ và nhiều chân (Polychaeta), rất đa dạng về loài, chủ yếu sống ở vùng nước lợ và các con sông hay có thủy triều lên xuống.
"Tháng Chín đôi mươi, tháng Mười mùng năm" âm lịch là mùa Rươi, bởi theo kinh nghiệm người xưa, ngày 20 tháng 9 và ngày 5 tháng 10 âm lịch sẽ là thời điểm rươi rộ nhất trong năm. Khi đó ở những cánh đồng vùng duyên hải ở Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình, rươi nổi dày mặt nước. Dân Hà Nội đến mùa này đón mua Rươi đa phần chở từ Tứ Kỳ-Hải Dương về để chế biến món ăn sau cả năm thứ đặc sản này vắng mặt.
Rươi trông hơi…ghê vì thuộc họ Giun cứ xanh xanh, tím tím, đỏ đỏ…lúc nhúc, nhớt nhớt cuốn vào nhau; Nhưng dưới bàn tay chế biến tài hoa của người Hà Nội đã thành những món ngon tuyệt trần rất dễ gây…nghiện.
Có vô vàn món ăn chế biến từ Rươi như Chả Rươi, Rươi sào củ Niễng, Rươi rang muối, Rươi kho niêu đất, mắm Rươi, nem Rươi và bây giờ lại có thêm…lẩu Rươi!
Lúc sinh thời, hàng năm cứ đến mùa là Mẹ tôi lại cho chúng tôi ăn hai món Rươi…nhớ đời đó là món chả Rươi và Rươi xào củ Niễng.
Tôi xin giới thiệu về hai món mà tôi ưa thích nhất này:
Chả Rươi là món ăn khá phổ biến, được nhắc tới đầu tiên trong các món ăn về Rươi bởi dễ làm, hương vị thơm ngon đặc biệt mà bất kỳ ai ăn vào cũng sẽ "nghiền".
Cách chế biến món ăn này thật đơn giản, người ta chọn loại rươi sâm, màu đỏ, con to, nhiều sữa của vùng nước lợ, sau đó “làm lông” bằng nước nóng rồi cho trứng, thịt băm nhỏ vào đánh nhuyễn, một chút ớt tươi và không thể thiếu vỏ quýt. “Hỗn hợp” này đem rán lên là đã có một đĩa chả rươi thơm ngon, béo ngậy. Chả rươi ăn kèm cùng rau mùi, húng thơm, chấm trong nước mắm pha chanh ớt đậm đà, quyện chút ớt cay và hạt tiêu bắc thơm lừng…
Rươi xào củ Niễng Rươi “làm lông” bằng nước sôi, để ráo. Thịt ba chỉ luộc sơ thái chỉ. Củ niễng bóc bỏ bẹ già, thái vát hoặc thái chỉ. Vỏ quýt, hành tây, lá gấc non tất cả rửa sạch thái chỉ. Hành hoa, Thì là cắt khúc. Cho vỏ quýt, hành hoa và hành tây vào chảo mỡ phi thơm, rưới một chút nước mắm rồi cho rươi vào xào qua. nhớ nhẹ tay không để rươi bị vỡ nát sau đó xúc rươi ra đĩa.
Để bếp cho thêm mỡ vào chảo và cho thịt ba chỉ vào rang cho cháy cạnh rồi cho củ niễng vào xào, có thể thêm một chút nước luộc thịt để chảo khỏi bị khô. Khi đồ xào gần chín thì cho rươi đã xào sơ vào đảo lẫn. Nêm nếm gia vị vừa ăn. Khi tất cả nguyên liệu đã chín đều, đập trứng gà và cho hành hoa, Thì là cắt khúc vào khi trứng chín tới thì bắc ra bày ra đĩa rắc lá gấc non thái chỉ lên trên, trải thêm rau mùi lên trên, rắc chút bột tiêu và thưởng thức khi còn nóng. Món này sẽ đặc biệt ngon và phù hợp với gia đình cho những ngày đầu Đông.
Rươi Tứ Kỳ-Hải Dương, Củ Niễng Nam Trực-Nam Định được người Hà Nội cho “kết duyên” với nhau thành món Rươi xào củ Niễng ăn…quên chết như thế đó!
Đã 43 năm nay, từ khi Mẹ tôi về Tây phương cực lạc , tôi không được ăn món Rươi vì “Bếp trưởng” của tôi trông thấy Rươi là…hết vía!
Mùa này không hiểu sao “Bà chị” lại mua Rươi về làm cho tôi ăn món Chả Rươi và hỏi tôi rằng “Có đúng vị như ngày xưa Cụ làm không?” May thay, trước khi về với Tổ tiên, Mẹ tôi đã truyền dạy cho con Dâu rất chi tiết và con Dâu cũng tiếp thu rất đầy đủ!
- Đúng lắm! Đúng vị chả Rươi ngày xưa cụ làm! Ngon lắm!- Tôi nói như reo!
Cả hai chúng tôi đều…sướng!
