K hi những ngọn nắng dịu lại phía sau dãy đồi xa vùng tây bắc San Jose thì thành phố của hoa vàng nầy lại thấp thoáng chìm trong màu xám của trời thu lãng đãng. Sang thu… có chút mưa ngập ngừng trên lá. Có chút gió như hơi thở của thu… đủ se lạnh lòng người.
Những đám mây thật thấp ..rơi từ bầu trời cao “Núi xanh nguyên chẳng động / Mặc tình mây trắng bay”Mây không trắng nhưng núi thì xanh trên bầu trời thẫm của thu. Mây vẫn bay đời mây… như mong sẽ khỏa lấp những khoảng đời nhiều buồn đau phiền trược. Gió vẫn theo đời gió… bay cuốn muôn phương những mong đổi thay thế sự . Chỉ có núi. Vẫn sống đời mình …Lặng lẽ giữa bao la.
Những chiếc lá vàng trên phần cây vẫn còn xanh tãn mạn…Lại cũng có những chiếc lá maple màu nâu thẫm năm cánh đong đưa trong sắc thu phong chớm lạnh. Thu có lá rơi. Mưa thu rơi ngắn , ngập ngừng. Lạnh, cũng bắt đầu… rơi . Vừa đủ cho trí nhớ chập chùng …rơi, …gợi lại những lãng quên trong quá khứ lâu xưa. Những giấc mơ mùa thu. Ngắn, nhưng bồi hồi …sâu lắng.
Những chiếc lá rơi trong mùa thu. Tôi và Phượng. Có cùng giấc mơ, như nhau… về ngôi chùa cổ trên ngọn đồi xa thành phố. Cũng vào mùa thu, về chùa. Mùa Xuân thì bận, mùa hè thì chơi nhà cùng con cái, thu thì mọi chuyện đã ổn, sang đông thì sắp sửa mọi điều . Chỉ có thu là rơi trong nhàn nhã. Chị và tôi gặp nhau. Cái duyên mùa thu, với lá và sân chùa.
Về chùa thầy sai quét lá . Thầy ơi, lá đã quét sạch rồi. Thầy cho con quét lá để dạy bài học “quán tâm”, tưởng như sạch nhưng trong góc ngách vẫn còn đầy dẫy những mớ lá ẩn tàng khuất dấu.
Tông môn mình tu theo lối “dĩ nông vi thiền”, cánh mấy huynh thì cho làm ruộng, nhổ cỏ lúa bên An Phú Đông để quán triệt tâm thân qua việc mình làm. Như cỏ, phải nhổ hoài cho mãnh đất tâm rộng sạch thênh thang. Như lúa, phải canh giữ sàng sẩy cho thành ra gạo trắng. Những điều vi tế thâm sâu và thô thiển phơi trần …phải thăm dò bản tâm như canh chừng tên giặc. “Vọng tâm” như tên giặc “chân tâm” như ông chủ, thầy cười “vọng” hay “chân” cũng ở tự nơi mình. “Hà kỳ tự tánh bổn tự thanh tịnh/ Hà kỳ tự tánh bổn sanh vạn pháp” vậy thôi.
Rồi qua Mỹ chị ở Waco hẻo lánh . Chị than, mình đã …rơi vào vùng biên địa xa chùa xa chúng nên lắm lúc cũng khó cho việc huân tu.
Rồi chị sang thăm tôi …tình cờ cũng rơi trong thu lạnh. Nhằm mùa Kathyna lễ trọng của truyền thống Nguyên Thủy có tục “Dâng y” cho tỳ kheo mãn hạ. Tôi đưa chị đến Tathagata thiền viện . Mình hành, khi đã quyết tâm chớ nên để lòng phân biệt, khi thuận cảnh thì nên gieo duyên lành để tâm như đất dễ khởi sanh phước báu nhằm trưởng dưỡng thiện căn. “Nguyên Thủy” như cây cần có rể , “Đại thừa” như cành lá xum xuê. Thân cây mà không hoa sắc thì thân sẽ héo hon. Cây không nguồn rể thì sức sống cũng tàn rụi theo hư không…
Tôi và chị, người con gái có cái tên thật lạ, Nguyễn Kỹ Minh Phượng đã một thời là huynh đệ cùng một tông môn. Có chung giấc mơ về ngôi cổ tự . Hãy quán mình là nước thì sá chi những đợt sóng lăn tăn khi gió rơi trên mặt nước? Gió động thì duyên sinh , tâm chẳng động thì gió như ngừng sinh khởi lấy đâu làm chỗ tựa nương? Bài học chỉ bấy nhiêu cho một đời hành đạo. Giờ mỗi đứa một nơi nhưng vẫn không quên bài thơ năm cũ:
“Phượng hoàng đậu nhánh cheo leo
Sa cơ thất thế phải theo đàn gà
Chờ cho mưa thuận gió hòa
Thay lông đổi cánh hoá ra phượng hoàng”.
Tôi và Phượng. Gặp nhau cứ mùa thu. Hai người đàn bà có chung một giấc mơ về ngôi cổ tự. Sau giờ ngọ thọ trai xong hay trốn ra sau trai đường ngồi đọc Bát Nhã Tâm Kinh mà nhìn lá rơi trên cây cổ thụ …."khi Bồ Tát Quán Tự Tại hành sâu Bát Nhã Ba La Mật Đa, ngài soi thấy năm uẩn đều không, liền qua hết thảy khổ ách…” . Những chiếc lá …cũng cùng một thân cây cành nhánh nhưng khi rơi thì khác nhau như nghiệp lực chúng sinh đã trót vương mang trong cõi phù đề.
Giấc mơ về lá. Về cỏ. Về đám hoa dại trước lối đi vào ngôi chùa cổ. Trong mơ, hồn như đi theo lối cỏ non. Và trong thu …nghe chừng có tiếng rơi của đám hoa dại trước cổng chùa…./.
