Ở phòng khám tư nầy, sau khi đo huyết áp cho người bệnh, công việc bắt buộc kế tiếp của cô y tá là đưa họ đến chiếc ghế cạnh bàn tôi, chờ. Bây giờ, cô đang mời một bệnh nhân ngồi xuống và nói :
- Thưa bác sĩ, huyết áp chị nầy vẫn sáu mươi lăm trên chín mươi như lần trước .
Cảm ơn trí nhớ tuyệt vời của người giúp việc. Đang kê toa cho một bệnh nhân trước, nhìn sang, tôi thấy một bàn tay không món trang sức, từ những ngón xương xẩu ươn ướt thả ra cái phiếu khám số 9 - nam thất nữ cửu đây. Ngước lên, hình như tôi nhận ra cô nàng.
Đẩy đơn thuốc cho y tá vào sổ, tôi tựa lưng vào ghế, lỏng tay lỏng chân thư giãn. Lập tức, những cái chớp mắt điệu bộ của bệnh nhân khiến tôi tập trung ngay. Da xanh mét - thiếu máu trầm kha; khí sắc kém - suy nhược lâu ngày; môi khô - thân nhiệt hoặc dùng quá nhiều thuốc bổ; thần thái buồn rầu nhưng ổn định - chắc là không viêm nhiễm không gió máy. Đây nữa, vẻ luống tuổi lộ thiên, gam màu sống áo tối, ánh nhìn ngập ngập ngừng ngừng, tất cả những thứ đó vô can hay đóng vai trò gì trong căn nguyên bệnh tật của cô nàng ? Thật tình đã đến mức phải tới với phòng khám hay là.. .? Tôi xoa xoa mặt, cảm thấy như bị lây lan, đây là loại bệnh nhân hay làm trục trặc không khí chung quanh họ, vì vẻ mỏi mệt khó hiểu của họ.
Tôi mời bệnh nhân đến giường khám. Ngồi khép nép bên mép giường, cô khẽ thở dài và lo lắng nhìn tấm ri đô sau lưng tôi còn chưa được khép kín. Người đâu mà lẩm cẩm, tôi vói tay kéo rẹt, bảo cô cho nghe phổi trước . Lập cập mãi cô mới tháo xong đôi xăng-đan da, tay run run mắt cũng run run như ả búp bê sản xuất theo trường phái cổ điển, đập vào mắt tôi hai bàn chân nhỏ xíu buồn cười khi cô rút chúng lên giường khám để xoay lưng ra. Chiếc sơ-mi màu nếp than vẫn không động đậy, tôi phải giục nó mới được mấy ngón tay lóng ngóng kéo lên. Hơn hai mươi năm tuổi nghề, có quá nhiều tấm lưng để tôi phải nhìn thấy mỗi ngày từ phòng nội A của bệnh viện đến phòng mạch tại gia, những tấm lưng không ngôn ngữ không ấn tượng, chỉ mỗi tiếng nói của lá phổi là đáng quan tâm, nhưng, có cái gì đó ở cô nàng bỗng thu hút tôi. Lưng gầy, bề ngang dễ bằng một gang tay rộng, những đốt xương sống tăm tắp xếp hàng như gò như đống, làn thạch cao lạnh lẽo không gợi gì ngoài lòng thương cảm, lông tơ dày và to sợi chứng tỏ nồng độ giới tính không đến nỗi nào, ruồi son mọc rải rác, có mấy mụn thập thò một cách nghịch ngợm dưới lần thun coócxê. Tấm lưng đang rịn ra thứ mồ hôi ươn yếu khiến cái chụp nghe dinh dính.
Tôi mời người bệnh nằm xuống, sẽ kết luận được ngay khi khám nốt phần lục phủ : đây có thể là mụn cô già tự đầu độc cuộc sống của mình bằng nỗi thua thiệt do đó mà ra. Đàn bà hay trinh nữ nhìn qua ngờ ngợ, nhìn kỹ đố giấu bác sĩ được. Thế nhưng, vừa được đề nghị nằm nhích vào phía trong để tôi ngồi ghé xuống, cô nàng bỗng rúm hết tay chân khiến tôi sững lại. Không rõ lần trước nếu có khám, tôi đã khám cho cô thế nào, à, hình như khi tôi định nghe tim, cô đã hốt hoảng túm lấy hai mép áo và chỉ nhấc hé nó lên để tôi luồn cái chụp nghe vào .
Buồn cười, tôi kéo chiếc ghế ở chân giường lên. Kinh nghiệm nhắc tôi hãy chú ý đến các yếu tố tâm lý ngoại lâm sàng.
- Cô bao nhiêu tuổi ?
- Dạ, y tá có ghi trong sổ khám.
Tôi cười :
- Nếu gọi y tá vô phải vén ri đô lên thì sao ?
Cô nàng chớp mắt, ứ một tiếng rồi ngoảnh mặt vào trong. Tôi cúi xuống đặt cằm cô đúng tư thế cũ, bật thêm ngọn đèn tròn ở đầu giường để xem mi mắt cô.
- Nội tiết thế nào ?
- .. .
- Nghĩa là kinh nguyệt ra sao ?
Cô nàng lại chớp mắt và toan ngoảnh vào trong nhưng sực hiểu không thể để bác sĩ mất công về mình lần nữa .
- Cô thường xuyên thấy xây xẩm ?
- Dạ.. . có lúc chỉ muốn nằm nhắm mắt.
- Tôi hiểu rồi . Tại huyết áp tụt hay vì không có ai bảo mở mắt ra cho người ta ngắm ?
Cô nàng lại ứ lên một tiếng, tiếng ứ không vô cảm như lần trước mà lại có hồn, một tay che lấy mặt . Tôi gỡ tay cô ra xin xem họng. Dưới miếng gỗ là cái lưỡi nhỏ nhắn xinh xẻo cựa quậy tuyệt vọng và bên trong, vòm họng khá tươi, lành lặn. Tôi đã làm cho cô đỏ mặt tía tai không vì miếng gỗ mà vì bị nhìn ngó một cách ngang nhiên.
- Hình như lần trước tôi kê nhiều thuốc bổ ?
- Dạ !
- Kết quả ?
- Thưa bác sĩ, thấy có khá nên mới trở lại đây.
- Nghiã là ăn ngon ngủ ngon ?
- Dạ.. . ăn tàm tạm còn ngủ thì đã có xêđuxen.
- Tôi có kê xêđuxen cho cô đâu ?
- .. .
- Cô có biết thuốc ngủ là dao hai lưỡi không ?
Im lặng. Chỉ có đôi mắt trũng sâu chớp chớp và như có ngấn nước. Nếu người ngợm khá hơn và được sống bằng nội tâm bình thường, với hàng mi cong rợp mát mẻ và “ biết nói” thế này, hai khung cửa sổ của cô nàng sinh động chẳng kém gì ai. Tôi nén tiếng thở ra, bất kỳ bệnh nhân nào cũng thính nhạy với mọi phản ứng của bác sĩ, đôi khi chẳng ăn nhập gì với bệnh trạng của họ.
Tôi trở lại bàn, chẳng phải cân nhắc khi ghi đơn. Trong lúc chờ y tá chép đơn thuốc vào sổ - cô nầy mấy lần nhìn trộm người bệnh như nhìn vật thể lạ - tôi ân cần :
- Cô có sợ tiêm không ?
Cô nàng khẽ gật đầu và lại chớp mắt.
- Tôi tiếp tục cho cô thuốc trợ lực nhưng phải tiêm cho nhanh.
Người bệnh rùng mình để trả lời tôi.
- Mà nầy, cô phải gắng ăn, nhứt là trái cây để chữa nhiệt, điều độ đầu ra và để tăng cân. Và phải vận động, có nghĩa là xê dịch, bay nhảy, du lịch nhiều vào .
Cô nàng nghe chăm chú và nhăn mặt, như tôi đang xúi cô đi vào con đường tội lỗi không bằng. Chính tay tôi trao đơn thuốc cho cô :
- Lần sau nếu tin cậy tôi, nhứt thiết phải cho khám tổng quát đấy. A, cô nên dùng cà phê để kéo huyết áp lên nhé !
- Trời, cà phê à ? - cô kêu lên hốt hoảng.
- Thì thử đi - tôi cười cười -Và nhanh chân với thời gian chứ ? Xem dung mạo, tôi biết chắc cô thuộc cái câu nầy: “ Nhanh lên chứ, vội vàng lên với chứ”, đồng ý không ?
Qua cử chỉ tôi biết những lời khuyên của tôi là hoang đường và trái tai cô. Cô gắng gượng cười, lí nhí chào tôi và cô y tá rồi lóng ngóng ra về, gần như bị vấp ở cửa phòng. Tôi nghĩ thầm : người đâu mà lạc lõng trì đọng thế !
Rồi tôi quên bẵng người bệnh đó.
Độ nửa tháng sau, cô nàng lại xuất hiện ở phòng khám của tôi. Hoá ra cô quyết tâm chữa bệnh, nếu không, với hai lần thuốc bổ người ta đã rút lui hoặc đã tự mình ra hiệu thuốc rồi . Lần nầy cô đến buổi trưa - chắc để tránh đông người - quần áo đen, chiếc nón lá sen bằng nhung đen, túi xách cũng đen, trông cô được nâng cấp hẳn. Y tá đưa mắt cho tôi, quay lại, tôi tươi cười chào cô trước như chào một thân chủ ruột. Cô lúng túng một cách thảm hại, tôi bảo y tá đưa cô lại giường, đo huyết áp cẩn thận và mời cô nằm trên đó luôn tôi sẽ tới ngay. Thâm tâm tôi thấy cám cảnh thế nào.
Xong việc với bệnh nhân trước, tôi bước tới giường khám, không để cô phải đưa mắt lo lắng, tôi kéo riđô, cẩn thận với từng cử chỉ để gây cho cô sự giao cảm nào đó.Theo trình tự, cô định ngồi dậy chìa lưng tôi khám phổi trước nhưng tôi ra hiệu cô nằm yên, hỏi han một lượt những điều cần thiết. Da bớt xanh, màu mắt ấm, môi tươi lên, thuốc tiêm có tác dụng rõ rệt rồi . Tôi ghé xuống :
-Chắc cô chỉ bị suy nhược chung chung thôi. Nhưng nào, cô tạo điều kiện cho tôi được khám nội phần trước xem nào !
Cô dần dừ mở một chiếc nút áo cổ, tôi hất hàm,cô mở một cách khó khăn chiếc nút thứ hai rồi nghiêm mặt dừng lại. Không chịu thua, tự tay tôi bấm chiếc nút thứ ba còn lại. Tim khoẻ nhưng nó đập như một cánh chim hoảng loạn vào màng tai tôi và vì chủ nhân nó luôn có những phản ứng nực cười nên mắt tôi không thể không tò mò vùng ngực bí mật dưới lần coócxê chợ. Thật bõ công, dưới mấy nan xương ức lồ lộ cùng một thứ da mịn lạnh lẽo như tấm lưng, bộ ngực nhỏ đến ngạc nhiên, như của một em nhỏ mới quá ngưỡng dậy thì. Thật khó khăn khi khám vùng bụng vì cô mặc loại áo phải vén tung lên nhưng tôi không nhân nhượng. Khi tay tôi chạm vào thành bụng, cô rúm lại, nhăn mặt một cách đau khổ lúc những ngón tay tôi ấn xuống, cô đã làm giảm sút cảm hứng nghề nghiệp trong tôi. Và, tệ hại hơn, khi tay tôi chạm vào móc quần tây để xin khám vùng bụng dưới thì cô hự lên một tiếng, túm chặt lấy lưng quần ngồi gập lại như con tôm, mặt mày đỏ nhừ giấu chặt giữa hai đầu gối.
-Tôi là bác sĩ - tôi lấy giọng nghiêm khắc - tôi phải được làm những việc liên quan đến trách nhiệm của mình, đúng không ?
Cô nàng nghe ra, khổ sở nằm xuống, chân vẫn dựng lên, hai mắt nhắm tịt để tôi kéo khoá quần cô xuống khỏi rún. Mấy ngón tay mách với tôi, độ mịn và cứng tròn của khuôn bụng chính là bụng trinh nữ, nó tóp rọp và run rẩy khiến người ta thấy ngạc nhiên và ái ngại.
Coi như xong. Tôi bảo thẳng với người bệnh là cô nàng phải tự gíải quyết cuộc sống tinh thần, các phương thuốc đều có ý nghĩa nhất thời, lạm dụng nó khác nào mài sắc con dao kề vào cổ mình. Lần này bệnh nhân của tôi nghe mà không nhăn mặt, thậm chí còn nhìn đau đáu tôi, mắt chớp chớp thiện cảm.
Tôi kê tiếp một ít thuốc bổ đóng viên và không yêu cầu trở lại.
Chừng nửa tháng sau, cô nàng lại xuất hiện chỗ tôi. Từ màu đen xống áo đã nhích lên màu xám ghi. Mặt mũi tươi tỉnh, có vài mụn bọc, còn có mụn được đã là may, điệu bộ thân mật và có phần dạn dĩ. Cô y tá bảo huyết áp đã bảy mươi trên chín mươi lăm. Nhìn lướt qua người bệnh, tôi biết vai trò lịch sử của thuốc bổ đã kết thúc.Nhưng cô nàng đã tự động nằm lại trên giường khám và cô y tá lần đầu tiên tỏ ra tinh nghịch nháy mắt ra hiệu tôi hãy vào đi ! Tôi đeo ống nghe vào, tự dưng thấy ngượng với y tá nên không kéo ri đô thì chính người bệnh lên tiếng nhắc tôi phải làm việc đó.
Tôi kéo ghế ngồi xuống, hỏi han theo bài bản, nhoáng cái, chẳng còn gì để giao tiếp thêm. Thấy tôi chờ đợi, cô nàng rụt rè :
- Em đọc sách, thấy bảo phụ nữ lứa tuổi em nếu không đi khám thường, dễ bị muộn khi có khối u.
- Cô thấy yêu đời rồi phải không ? Nàng trả lời tôi bằng mấy cái chớp mắt và từ từ mở các nút áo để lộ vùng ngực mà tôi đã tỏ ý thương hại. Thối thác, có thể bị qui vào phạm trù lương tâm còn nếu bắt tay vào thì tôi đã lấy mất việc của bác sĩ ngoại khoa. Biết đâu ở đây chính là nơi tiềm ẩn căn nguyên bệnh trạng của cô ta ? Cái móc áo cấu tạo ở giữa ngực mở ra, da dẻ người bệnh run như những gợn sóng mơ hồ trên mặt ao, cô nàng nhắm nghiền hai mắt, mặt ngoảnh vào trong, chưa đủ, cô còn dùng mấy ngón tay xương xóc che lấy nó. Tôi khám cho cô bằng hai tay, thân ái bày cho cô cách tự khám trước gương theo định kỳ. Không phát hiện được gì, nhưng, qua phản ứng của da thịt, tôi biết, cô đang lắng nghe dòng điện lăn tăn từ bàn tay tôi. Tự dưng tôi tháo mồ hôi như đang vật lộn với cái gì vô hình nhưng khó chịu. Tôi vội vàng cài móc áo ngực và cả nút áo ngoài cho cô, thở phào, như để báo với cô tình hình khả quan của sức khoẻ, không quên nhắc cô ăn uống, thể dục, siêng ngủ, đi chơi. Nhưng, người bệnh của tôi không ngồi dậy, cô nằm như bị dán xuống giường, lặng thinh và nếu tôi không nói quá thì hình như có cả những giọt nước mắt có ý nghĩa nào đó rơi xuống.Tôi bàng hoàng, lần đầu tiên lâm vào thế khó xử, tôi lại ngồi xuống ghế, cúi đầu bất lực. Giá vợ tôi từ bàn đón khách ngoài cửa phòng đột ngột bước vào và bắt được cảnh này chắc tôi cứng lưỡi.
May sao cô người bệnh của tôi không trở lại nữa, dù tôi có ý chờ, chờ mà sờ sợ. Rồi tôi cũng quên cô ta. Bỗng một hôm tôi bắt gặp cô trong một góc quán cà phê kín đáo, cô ngồi lọt thỏm bên nách người đàn ông có vẻ đứng tuổi và đang chớp chớp mắt e lệ nghe ông ta. May mắn, mắt cô đã trở nên mơ màng đến mức không nhận ra hay là không nhìn thấy tôi.
