T hế là thêm một cơn địa chấn mới, nó đang tàn phá cả về vật chất lẫn tinh thần. Nước Mỹ bị ảnh hưởng nặng nề về kinh tế, xã hội, tình cảm… Người Mỹ bị chia rẽ trầm trọng, những biểu tượng của một thời lập quốc đang bị phá hoại: tượng đài, lá cờ, văn bia, tác phẩm văn học, phim ảnh… tất cả những thứ gì có liên quan đến thời nội chiến, liên quan đến vấn đề nô lệ da đen đều triệt hạ không thương tiếc, dù đó là dĩ vãng, là di sản lịch sử! Dù trước kia những pho tượng ấy là biểu tượng cho sự khoan dung, hoà hợp, tinh thần mã thượng của xứ Cờ Hoa.
Người Mỹ đang chửi bới mạ lỵ và đánh đấm lẫn nhau. Người Mỹ đang chia phe bênh vực - chống đối một cách cực đoan nhất, bên nào cũng viện đủ lý lẽ để biện minh cho mình là đúng. Các chính khách thừa gian thiếu đức ăn theo sự việc, cố tình gây thêm loạn động, cổ xúy cho bạo lực, cướp bóc, phá hoại, làm ngơ để mặc cho đám đông cuồng loạn đốt phá một cách kinh hoàng. Xưa nay chưa từng thấy chính quyền địa phương dung túng cho hành vi bạo loạn như thế! Nước Mỹ đang chia rẽ nặng nề như thời chiến tranh Việt Nam.
Cơn địa chấn từ lòng đất nguy hiểm, chết chóc nhưng còn dễ khắc phục. Còn cơn địa chấn từ lòng người ( tâm địa - đất tâm) thì khó vô cùng. Cái đầu ai cũng bốc lửa nóng, cái tâm đầy sân hận và thủ đoạn, lòng tham tính toán tư lợi… Cơn địa chấn của nước Mỹ nhưng một bộ phận người Việt laị bị chấn động nặng nề, cộng đồng Việt ( cả người trong nước) cũng dính vào, chia hai phe bênh- chống. Họ mạt sát, chửi rủa, chụp mũ… dùng đủ thứ từ ngữ tệ haị nhất mà họ có thể nghĩ ra. Hàng loạt mối quan hệ lâu năm tan vỡ, mạng xã hội dậy sóng. Những nhóm người Việt chửi nhau, choảng nhau, đấu tố nhau, chụp mũ cả chính khách Mỹ ( vốn chẳng dính dáng gì đến họ). Người Việt xưa nay vốn chia rẽ nặng nề, triền miên vì: Quốc - Cộng, bắc – nam, lương – giáo, sang – hèn, giàu – nghèo, tiền chiến - hậu chiến… nay có thêm mối chia rẽ mới: Cộng Hoà – Dân Chủ, Obama – Trump, trắng – đen
Phải thành thật mà thú nhận, có một số người Việt khó mà ngồi xuống để ôn hoà thảo luận, không thể giữ tâm bình khí hoà mà trao đổi. Cái tôi quá lớn, cứ khăng khăng cho mình là phải người khác là trái, không chấp nhận sự khác biệt hay quan điểm trái chiều của người khác. Một thiểu số người Việt có cái đầu nóng dữ dội, tính cách nông nổi hễ vấn đề gì hợp ý mình thì tâng bốc lên tận mây xanh, còn việc gì không vừa ý thì đạp đến đáy bùn đen. Có khá nhiều ( không phải tất cả) người Việt yêu – ghét rất cực đoan, hễ thích thì “ củ ấu cũng tròn” mà ghét rồi thì “ bồ hòn cũng méo” là vậy. Người ta bảo: Chính trị, tôn giáo và giới tính là ba đề tài gây chia rẽ, loạn động, dễ đi đến cực đoan nhất! quả là đúng như thế, phần nhiều người viết né tránh ba đề tài này, hoặc có viết cũng nhẹ tay hoặc ngụy trang vòng vo bớt ( tất nhiên cũng có người can đảm đi thẳng vào vấn đề, hậu quả là bị búa rìu dư luận phang tới tấp).
Ông Obama hay ông Trump làm tổng thống là do cử tri Mỹ ( phiếu Electoral vectors quyết định) bầu lên, nhiều người Việt ( cả trong lẫn ngoài nước ) nhảy vào tâng bốc hay mạ lỵ còn quá đáng hơn cả người Mỹ. Bây giờ thử phân tích vài thành quả và hậu quả của hai vị mà không khen chê hay kết luận : Tổng thống Obama hoàn thành luật bảo hiểm sức khoẻ cho toàn dân ( bảy đời tổng thống trước vẫn dở dang), ký hiệp ước Ba Lê bảo vệ mội trường toàn cầu ( gần hai trăm nước tham gia ký kết), chương trình DACA giúp hàng triệu di dân Nam Mỹ được học hành và hợp thức hóa tình trạng di trú, chương trình đaị học cộng đồng giúp cho hàng loạt di dân và các sắc dân thiểu số… Tổng thống Trump hủy bỏ hết những gì tổng thống Obama đã ký kết, rút nước Mỹ ra khỏi những định chế và tổ chức quốc tế, phá nát các mối quan hệ với những đồng minh lâu đời, gây chia rẽ nặng nề trong nước, gây cô lập với thế giới, trong một thời gian ngắn ngủi mà sử dụng số sắc lệnh hành pháp ( executive oders) bằng cả hai nhiệm kỳ của Obama…nhưng tổng thống Trump cũng mạnh mẽ dám vỗ mặt Tàu Cộng, gây thương chiến ( trade war ) với Tàu Cộng, mặc dù kết quả thế nào thì hiện giờ vẫn chưa thể biết được…
Khá nhiều người Việt ghét tổng thống Obama, chê bai thậm tệ, dùng từ ngữ thô tục… một phần cũng vì màu da ( có lẽ thói quen kỳ thị, luôn chê bai người khác: Mọi, thượng, Chà, Chiệc, Miên, Xiêm…) Một phần vì Obama là người phe Dân Chủ. Tổng thống Jimmy Carter là người Dân Chủ, đã đấu tranh kịch liệt với Cộng Hoà bảo thủ chống nhập cư để nhận gấp đôi số lượng hồ sơ HO và thúc đẩy cho tiến trình nhanh hơn, tiếc thay nhiều người Việt quên, hoặc không biết, hoặc vong ơn vẫn cứ chửi Dân Chủ không tiếc lời. Có một sự ngộ nhận đáng tiếc: Cộng Hoà chống cộng, Dân Chủ thân cộng! làm gì có chuyện này. Họ chống hay thân cộng là vì lợi ích nước Mỹ, sau nữa là vì lợi ích của đảng mình. Việc chống hay thân cộng là giải pháp tình thế từng giai đoạn. Người Mỹ vẫn sống và làm theo phương châm:” Không có bạn trăm năm, không có kẻ thù vĩnh viễn”. Hãy xem laị lịch sử một tí, nước Mỹ từng giúp VNCH chống Bắc Việt, giúp Đài Loan chống Tàu Cộng nhưng khi tình thế thay đổi. Vì lợi ích nước Mỹ mà họ bỏ rơi VNCH, hất Đài Loan ra khỏi liên hiệp quốc, bỏ người H’Mong Lào cho Lào Cộng tiêu diệt. Họ từng nuôi dưỡng Saddam Hussein để chống Iran, nhưng khi không cần nữa thì quay ra diệt luôn. Mới nhất là tình trạng vất bỏ người Kurdish, dùng họ để chống ISIS, sau khi tạm yên thì bỏ mặc họ cho Thổ và những quốc gia khác tàn sát họ…Điều này cho thấy Cộng Hoà hay Dân Chủ chẳng có thân cộng hay chống cộng chi cả. Họ hành động vì quyền lợi của nước Mỹ! thân hay chống là vì lợi ích nước Mỹ lúc ấy cần phải thế!
Hoàn cảnh thay đổi, lịch sử sang trang nhưng một bộ phận người Việt không chịu từ bỏ cái ý nghĩ” Cộng Hoà chống cộng, Dân Chủ thân cộng”. Hãy thử bình tâm lắng ý một lần mà nhìn nhận vấn đề. Lịch sử ba trăm năm nước Mỹ, chưa có vị tổng thống nào lên nhậm chức mà dân chúng biểu tình chống đối khắp cả nước, cả thế giới xuống đường. Chưa có vị tổng thống nào làm cho nước Mỹ chia rẽ nặng nề như thế cả! Theo khảo sát của báo chí và những tổ chức độc lập thì tỷ lệ người Việt ủng hộ tổng thống Trump cao nhất so với các sắc dân Á châu khác. Ngoài việc tổng thống Trump là người Cộng Hoà, còn một lý do lớn nữa là: tổng thống Trump vỗ mặt Tàu Cộng, gây thương chiến ( trade war) với Tàu Cộng phần nào giải toả tâm lý bất bình bấy lâu nay. Tàu Cộng xâm lấn nước Việt, tấn công ngư dân, tung hàng độc, chiếm lĩnh những vị trí quan trọng… người Việt bất bình mà nhà cầm quyền làm ngơ, thậm chí toa rập theo. Việc tổng thống Trump liên tục công kích Tàu Cộng trên Twiter làm thoã mãn tâm lý uất ức căm phẫn của người Việt bấy lâu nay.
Nước Mỹ của người Mỹ, một phần người Việt ở đây dù là công dân, có quốc tịch, có đầy đủ nghĩa vụ và quyền lợi… nhưng vẫn bị xem là người ngoại quốc, tin hay không tin thì sự thật nó vẫn thế! luật pháp nghiêm cấm kỳ thị nhưng tâm lý người Mỹ thì làm sao cấm được. Cái nhân dạng người châu Á làm sao thay đổi được. Dù luật pháp bảo vệ nhưng tâm lý và cách nhìn của người Mỹ vẫn xem người châu Á là người ngoại quốc nó vẫn tồn tại trong cuộc sống.
Cái chết của ông George Floyd châm ngòi lửa bạo động làm bấn loạn nước Mỹ, nhiều nước khác cũng xuống đường biểu tình ( dù chẳng liên can gì đến mình), một phần vì ghét tổng thống Trump. Những cơn bạo loạn, đốt phá, cướp bóc, thậm chí tấn công giết người không thể gọi là biểu tình vì nhân quyền, vì bình đẳng! đáng tiếc là những chính khách Dân Chủ lợi dụng cái chết và những cuộc bạo loạn này để làm áp lực lên chính quyền. Họ từ chối ngăn chặn bạo loạn, khuyến khích cơn cuồng nộ đám đông, phong thánh cho kẻ có lý lịch trộm cướp, tấn công bạo lực, mua bán và xài thuốc…Cao điểm là họ đòi dẹp luôn những pho tượng trong toà nhà quốc hội, đó là di sản lịch sử thời lập quốc…họ không từ một thủ đoạn nào để kiếm phiếu cho cuộc bầu cử sắp tới. Phá hoại lịch sử, phá bỏ những biểu tượng của một thời lập quốc, những di sản đã từng là biểu tượng cho sự hoà hợp, khoan dung của lịch sử Mỹ, văn hoá Mỹ.
Nước Mỹ ( dù là Cộng Hoà hay Dân Chủ) đánh Tàu Cộng hay thân Tàu Cộng cũng đều là vì quyền lợi nước Mỹ. Việc nước Mỹ chống Tàu Cộng hay thân Tàu Cộng nó ảnh hưởng lớn đến nước Việt nhưng đó không phải là mục đích của Mỹ.
Một số người Việt trong cộng đồng xưa nay vốn chia rẽ trầm trọng, người ta thường nói vui:” Không ăn đậu không phải Mễ, không chia rẽ không phải Việt Nam” nhưng cũng có lý lắm. Có người ví người Việt như nắm cát biển khô ở trong nắm tay ( tuôn chảy ra khỏi kẽ ngón tay) nhưng cũng có người còn bảo:” Người Việt như những con cua đồng trong một cái thau, hễ con nào leo lên thì những cái que của các con khác sẽ kéo nó xuống”, cuối cùng cả đám loanh quanh không thoát ra khỏi cái thau. Việc ủng hộ hay chống đối đều rần rần theo đám đông. Cách đây không lâu, có người phụ nữ yêu nước, vì đấu tranh cho nước nhà mà bị tù đày và bị trục xuất. Người ấy đến xứ Mỹ tị nạn , chỉ vì người ấy dám nói đến những tính xấu của tổng thống Trump mà nhận lấy một cơn cuồng nộ xỉ vả, mạ lỵ thật kinh khủng. Người ta chửi bới với tất cả những tữ ngữ bẩn thiủ nhất, chụp mũ rất vô lý và ngược ngạo không khác gì kiểu “đấu tố” ngày xưa, thậm chí có người còn làm thỉnh nguyện thư đòi trục xuất người ấy. Đời quả thật là một tấn bi hài kịch, vì đấu tranh cho đất nước mà bị trục xuất, giờ laị bị đồng hương nhân danh đấu tranh đòi trục xuất. May mà nước Mỹ là xứ tự do và dân chủ, nước Mỹ không thể chìu theo theo ý đám đông cuồng nộ vô lý ấy!
Cơn địa chấn từ vụ George Floyd đang làm cho nước Mỹ chia rẽ, khủng hoảng nhưng nước Mỹ sẽ sớm vượt qua. Lịch sử nước Mỹ cho thấy đã từng
có những cơn địa chấn lớn nhưng đều vượt qua cả, nhưng cơn địa chấn trong tâm địa một bộ phận người Việt, trong cộng đồng Việt thì khó vượt qua,
khó mà xóa bỏ hậu quả do nó gây ra.
Ất Lăng thành, 062020
