B uổi sáng giáp Tết, khi đang cùng anh em phòng Ngoại Vụ, vừa uống trà vừa bàn công việc thì có tin báo : một ông Tây dang ở nhà trọ phố Nguyễn Công Phương, cuối Thị Xã. Thế là tôi và Dũng tức tốc ra đi.
… Hai chúng tôi đinh ninh sẽ chạm mặt với một ông Tây râu ria vừa già vừa khó tính như mấy lần làm việc trước đây. Bước vào căn phòng trọ, tôi ngac nhiên vì trước mặt lại là một thanh niên còn rất trẻ.
- Tên , Quốc tịch ?- Ngồi xuống chiếc ghế đặt giữa phòng, tôi đặt câu hỏi, bằng tiếng Anh
- Dyan - Istrael - Gã đáp rõ ràng, và đưa Passport cho tôi xem. Hắn chỉ mới 20 tuổi.
- Nghề nghiệp ? Tôi muốn biết gã làm nghề gì
- Diễn viên điện ảnh - Dyan trả lời
Hơi ngạc nhiên, tôi quan sát … Gã rất đẹp trai. ( Tôi thầm nghĩ ). Cái đẹp theo giá trị thẩm mỹ về con người nơi Thánh Địa trong Kinh Cựu Ước (Old Testament - Holy Bible); Đó là tỷ lệ cân đối về dáng vóc cơ thể và sự hài hòa về đường nét. Tôi như đang ngắm nhìn bức tượng David bằng xương thịt.
- Đến QN với mục đích gì ? tôi hỏi
- Du lịch - Dyan trả lời không do dự,
- Đến QN, anh có giấy phép của Ngoại Vụ Tỉnh không?
- Tới đây vào ban đêm nên không xin được .
- Thế thì anh sẽ bị phạt 100 USD vì chuyện này.
Tôi quan sát. Dyan im lặng, không tỏ vẽ phản đối hay chấp nhận
- Anh muốn đi du lịch ở đâu ? …Tôi kể ra cho Dyan một loạt địa diểm …
- Cám ơn, tôi chỉ đến Mỹ Lai… Dyan phát âm Mỹ Lai rất rõ ràng, dễ nghe
- Mỹ Lai là khu Chứng Tích Chiến Tranh ( Zones Remnants My Lai or My Lai Massacre) chứ không phải khu du lịch… Tôi giải thích.
- Nhưng, tôi muốn đến nơi đó và nhìn, xem với chính mắt mình. Nếu ngài thuê giúp tôi một chiếc taxi và một phiên dịch đến Mỹ Lai ngay bây giờ, thì tôi rất biết ơn -
Ryan trình bày với tôi ý định làm phim về Holocaust và Mỹ Lai - Thực tình tôi chưa hiểu hết ý định của hắn. Đó là vào khoảng 9 giờ sáng ngày 25 Tết.
Sau khi bàn với Dũng, tôi thuê một chiếc taxi và tự mình làm phiên dịch cho Dyan.
Dyan xem kỹ các bức ảnh phóng to của phóng viên chiến trường đi theo cuộc hành quân. Chúng được treo ngay ngắn trong nhà trưng bày “ Chứng Tích…” . Sau đó Dyan yêu cầu tôi đưa đến cái giếng cạn bỏ hoang giữa làng nơi có trên 50 người bị giết chết cùng một lúc,… đến bờ ruộng,.. nơi xác dân làng nằm la liệt … và cả cái ngỏ hẹp trong thôn với chòi canh làm bằng tre…nơi lính Mỹ tàn sát man rợ… 504 người dân Mỹ Lai chỉ trong vòng vài tiếng đồng hồ vào buổi sáng ngày 16 tháng 3 năm 1968, Trung Đội lính Mỹ Charly, ập vào làng, bao vây, không cho ai chạy thoát…
Trước khi chia tay, Dyan và tôi ngồi trên ghế xi măng dưới bóng cây xà cừ trong khu Chứng Tích….
- Như vậy là Holocaust chắc chắn đã xảy ra cũng giống như Mỹ Lai - Đây là logic của sự liên tưởng-
Dyan nói chậm rãi, đầy suy tưởng.
- Nhiều người Âu không công nhận sự tồn tại Holocaust đối với người Do Thái -
Dyan ngậm ngùi nhận xét.
Chấn Thương Holocaust (trauma) của Dân Do Thái trong WWII đã đi vào tâm khảm Dyan như một vết cứa, qua trãi nghiệm MỸ LAI hôm nay.
Tôi nhận 100USD từ Dyan về công việc phiên dịch. Chào … không hẹn gặp lại.
Xe đưa Dyan ra Quốc Lộ , hắn đón xe khách về Đà Nẵng. Lúc đó là 12 giờ trưa.
21st October, 2021
Holocaust - danh từ chi sự tàn sát dân Do Thái trong Thế Chiến II của Đức Quốc Xã
