NGƯỜI CỦA PHẬT

Sau thống nhất đất nước, Minh Sánh cùng chồng con chuyển vào Cần Thơ công tác, rồi về TP Hồ Chí Minh. Các con đều đỗ đạt học cao, đứa công tác trong nước, đứa thạc sĩ, bác sĩ định cư ở Mỹ, ở Thái Lan… Từ ngày ấy đến giờ Minh Sánh mới được ở bên cha. Minh Sánh tự mình sắc thuốc, muốn bù đắp vào những tháng năm xa cách. Những giọt lệ chứa chan trên gương mặt hao gầy ánh vẻ thông minh của một thục nữ thời xuân trẻ. Sang ngày thứ ba uống thuốc, ánh mắt cụ Lý Tấn sáng dần. Cụ ra hiệu muốn được ngồi dậy. Minh Tầm lấy thế vực cha lên. Anh luồn tay đỡ cha tựa vào lòng. Nhìn các con các cháu, cụ như người sực tỉnh một cơn mê.

Ngôi nhà gỗ dừng yên hẳn lại. Cảnh vật xung quanh cũng dừng yên hẳn lại. Cuộc sống làng quê xung quanh như cửa biển ạt ào sóng vỗ. Tiếng xe tiếng máy, tiếng nhạc đập thì thụp ngoài đường cái, ngoài ngõ văng vẳng lúc xa lúc gần. Tiếng chiếc tàu bay nào đó bay qua vòm trời làng đảo Hà Yên vọng ầm ì ro ro. Tiếng còi tàu rúc lên bên phía cảng Hải Phòng u u vừa quen vừa lạ…

Chiếc bể nhỏ trước sân nhà thả bụi sen, những chiếc lá sen đang nhuốm dần màu đồng úa. Cánh hoa sen sậm hồng rơi xuống mặt nước, chiếc úp sấp, chiếc nằm ngửa như con thuyền tí xíu. Cây bưởi bên cạnh bể treo những trái bưởi cũng đang chuyển sang màu chín vàng. Lá bưởi luốm đuốm rơi trong những ngọn gió heo may nhè nhẹ. Con thạch sùng tắc lưỡi đặc sệt. Con nhện thả thêm vòng tơ; nghe rõ vết chân quệt trong mạng lưới lọc ánh nắng rọi vào khe cửa… Đã cuối hạ sang thu rồi ư?

Đầu óc cụ trở lại tỉnh táo, sáng láng. Thực ra ở tuổi vượt đỉnh bách niên, cụ Lý Tấn vẫn là người minh mẫn thuộc hàng số một các bậc phụ lão trong làng Lụa Vân. Các chuyện xưa của làng, các điển cố, điển tích Đông Tây kim cổ cụ còn rất nhớ. Xem thời sự trên ti vi, cụ vẫn bình phẩm rõ ràng đâu đấy. Và cụ vẫn có cái đài nhỏ bên gối nghe tiếng thơ, hát dân ca, đọc truyện đêm khuya. Cho đến bây giờ, người ta gọi cụ là Ông Già Thế Kỷ, một pho sách của dòng họ và làng xã…

Vắt cánh màn gọn lại, giảm quạt xuống số nhẹ, Minh Tầm ghé sát mặt cha thủ thỉ: Sáng nay thầy có thấy khỏe ra không? Cụ Tấn khẽ đưa ánh mắt và cố thở đều: Thầy dễ chịu... Con cháu về thăm… đấy là thuốc con ạ! Nhưng không biết công việc của chúng nó lại bê trễ sao đây?…

-Dạ! Thầy an tâm. Ai nấy thu xếp cả rồi. Chỉ mong thầy khỏe, năm nay lại được đi xem các đám rước Cụ Thượng trong Lễ hội… Tầm cười khuyên cha.

Năm Sánh lấy khăn lau hai bàn tay cho cha và khoe: Hôm kia, chú Luận con cụ Lý Ngãi ở Phong Hạ, cậu Bấm con cụ Văn Tuế làng Đông An, cậu Hòa con cụ Vạn Nhiệm, cậu Tùng con cụ Đức Cam kim hoàn, bố con bác Phận cháu cụ giáo Giai bên phố huyện, anh Báu con cụ Tổng Cương trên Hà Nội… cũng về thăm thầy. Ai cũng mong thầy khỏe để được nghe chuyện văn chương, thế sự…

-Ừ! Bây giờ gọi Thị xã chứ con! Quý hóa các bác ấy quá! Các cụ thân sinh của các bác ấy thật là những bậc tiên hiền… Cụ nói nhỏ nhẹ: Chỉ tiếc họ theo nhau về Thiên cổ hết cả rồi! Thầy còn sống đến hôm nay là quý hóa lắm! Lãi to! Rồi cụ cười nhấn giọng đầy hóm hỉnh: Nhưng như vậy cũng là tham nhũng thời gian, là hưởng quá nhiều ánh sáng… Chiếm mất cả phần người khác! Con nhỉ? -Dạ! Đại phúc của nhà ta đấy ạ! Năm Sánh bật cười bóp nhẹ tay cha: Thầy lúc nào cũng hài hước... Cả cái nhà bác Chèm, Phan Văn Chèm cũng lăn xe lăn vào thăm thầy nữa ạ!

-Vậy ư? Thế là tốt… Nghe rõ cụ thở dài đánh sượt: Rõ khổ… Nhân chưa kịp oán… Trời đã oán…

-Người ác mà cũng sống dai đáo để! Minh Tầm vừa tỏ ý chê giễu thì cụ đã giơ ngón tay ra hiệu:

-Sao anh lại bảo người ta thế? Đấy là lầm lỗi một thời… Cho hay muôn sự tại Trời. Trời kia đã bắt con người có thân… Xét cho cùng thì sống chết, sướng khổ đều là cái nghiệp do Trời định cả!

-Có ông nhà thơ nào ấy nói: Người tử tế thường hay đoản thọ. Kẻ bất nhân cứ nhăn nhở hại đời! Con thấy quá đúng! Minh Vĩ, người con trai út xen vào…

-Cũng tùy từng người các con ạ!

-Cậu nói vậy chứ! Người tử tế… như thầy mình cũng đại thọ đấy thôi! Ba Lam cười cắt ngang lời em rồi nhìn cha: Phải không thầy nhỉ? Nhìn khắp lượt mọi người, Cụ Lý Tấn chậm rãi đọc tiếp:

-Bắt phong trần phải phong trần. Cho thanh cao mới được phần thanh cao. Có đâu thiên vị người nào…

-Cụ nhớ ghê thật! Thời buổi mình thịt thựa dồi dào, tiện nghi đủ thứ nhưng toàn hóa chất với ô nhiễm, bệnh tật… chả theo được thời các cụ tương cà rau mắm… Con cháu lại nhìn nhau lao xao thán phục.

Ngôi nhà “Tứ đại đồng đường” đông đủ những gương mặt ruột thịt, những tiếng nói thân quen. Vợ con, cháu chắt. Mọi người đông đủ cả. Bà Hai ngồi trên ghế cạnh ngưỡng cửa, dáng lưng còng, lam lũ. Cả cuộc đời bà như một cỗ xe nặng kéo nhẹ kéo (như dân làng thường bảo) cùng ông Lý, cụ Tổng “tiếng cả nhà không” đi hết con đường! Thằng Tầm con trưởng, vẻ mặt đăm chiêu, cả nghĩ. Ba Lam, Minh Sánh, thằng Phiêu, thằng Thảo, thằng Vĩ… Cụ chỉ muốn gọi tên các con như hồi chúng nó còn thơ bé! Chỉ thiếu vợ chồng nhà Cả Toan với bà Cả. Vì bệnh trọng mà vợ chồng Cả Toan theo nhau mất năm mới ngoài bẩy mươi tuổi. Coi như lá xanh rụng trước lá vàng… Còn bà Cả về nơi thiên cổ trong TP Hồ Chí Minh. Chị em Tầm đã chuyển được hài cốt bà ấy về đặt trong khu mộ tổ tiên. May cho bà ấy ấm mộ được hai chục năm thì gặp thời cơ chế thị trường: Tấc đất tấc vàng! Đất nghĩa trang làng bỗng dưng lên giá; nhà có hạ sự phải mua tiền triệu mới để được nắm xương...

-Phần đất của thầy con đã lo xong chưa? Bỗng dưng cụ hỏi Minh Tầm.

-Dạ! Đâu đấy cả rồi thầy ạ! Ở bãi Sập Chim nghĩa trang Hậu Hương…

-Ừ… Thế là tốt! Chớ để xã người ta đến nhà đòi tiền…