TỰ DO hay CHẾT

Καπετάν Μιχάλης - Kapitan Mikhalis

Trong gian hàng trước mặt, Dimitros, người chủ , ngủ gà ngủ gật, đôi mắt húp lại, khoanh chân trên một chiếc trường kỷ nhỏ. Tay cầm chiếc quạt đuổi ruồi làm bằng lông bờm ngựa, thỉnh thoảng uể oải quạt quạt đuổi mấy con ruồi đậu trên những gói đinh hương, quả nhục đậu khấu, nhựa nhai , quế ... và những chiếc chai nhỏ đưụng dầu cây thắng, cây mia bầy quanh ông ta. Lúc nào ông ta cũng có màu da vàng mật và thiếu một sự hào hứng nào đó. hết lượt này tới lượt khác, ông ta ngáp, gãi, nhắm mắt lại ngủ từng chặp. Vì rằng chưa thực sự ngủ nên chập chờn thấy trước mắt ông ta ở mé bên kia, hình như Kapitan Michelis đang chăm chú nhìn mình. Dimitros quơ quơ cây quạt đuổi ruồi ra dấu chào người chủ cửa hàng đối diện nhưng người chủ cửa hàng to lớn này lại quay đầu đi chỗ khác nên Dimitros lại ngáp ngủ một lần nữa.

Đột nhiên, Kapitan Michelis thò tay lần chiếc giây lưng quấn rất nhiều lần quanh người ông ta, lôi lá thư nhàu nát của người cháu ra rồi xé làm trăm mảnh vụn.

"Làm như là một tên thầy giáo chưa đủ để xấu hổ gia đình mình, bây giờ lại nẩy ra thêm một tên khác nữa! Mà nó là con trai của ai chứ ? Của anh, anh Kostaros ạ, anh, chính anh, người đã dám châm lửa những thùng thuốc nổ tung hết cả chủng viện Arcadi một lượt chung với tất cả các vị thánh, Chúa Cứu Thế, các thầy tu, các người Thiên Chúa giáo, bọn lính Thổ!".

Ventouros, người chơi đàn lia trứ danh, bọc mình trong chiếc áo choàng, từ hướng hải cảng vội vã đi xuống. Anh ta đã đặt mua một thùng rượu Kissamos cho quán rượu của mình và anh tới để lấy hàng nhưng nhìn thấy Kapitan Michelis từ xa với chiếc vòng quấn đầu của ông ta trể xuống tới tận đôi chân mày nên anh ta đã hiểu và quay chân .

" Con thú rừng hung tợn này lại vừa uống phải mật đắng nữa rồi ", Ventouros thì thầm rồi đổi hướng đi.

Mặt trời sau cùng cũng nằm bện cạnh bờ đá của dãy núi Stroumboula, đường phố xẫm tối , màu trắng của những chiếc tháp ở giáo đường Hồi giáo chuyển màu đỏ ửng và trên bến cảng, hàng hoá, những người thợ thủ công, những thợ thuyến, những người lái đò, ngay cả những con chó, từ lúc hừng sáng tới giờ chỉ ngáp, sủa cũng đã thấy thấm mệt chán nản. Cả thế giới như bình thản trở lại. Kapitan Michelis rút chiếc hộp đựng thuốc từ thắt lưng ra, vấn một điếu châm lửa hút, cơn giận dữ của ông ta từ từ hạ xuống. Ông đưa tay ve vuốt hàm râu dậm đen của mình rồi cuối cùng cũng mỉm cười nhe chiếc răng nanh ra .

" Con trai của mình, thằng Thrassaki nó ở đây, mình chẳng có điều gì e ngại , Kapitan Michelis thi thầm nói với chính ông ta. Chính nó thằng con của mình , nó sẽ là người cứu vớt danh dự cho dòng họ . Nó sẽ làm lu mờ hẳn chú thầy giáo vừa già vừa lố bịch của nó và ngay cả thằng cháu trai đã làm nhơ nhuốc dòng máu họ hàng ta khi lấy đứa con gái Do Thái làm vợ. Thằng con trai ta sẽ nối gương tổ tiên và làm rực rỡ dòng giõi nhà ta " .

Kapitan Michelis tự nói với mình như vậy và đột nhiên cuộc sống hiện ra với ông thật là đẹp và Thượng đế qủa thực công bình. Ông chẳng còn có thể trách cứ gì Thượng đế được nữa.

Một người Thổ, già , nhỏ thó chân đi đôi guốc mộc, khuôn mặt nhẵn nhụi, sạch sẽ nhưng quần áo tả tơi, e dè tiến lại gần rồi ngước đôi mắt nhìn Kapitan Michelis. Kapitan Michelis cũng cúi xuống, nhận ngay ra được người đang nhìn mình, lúc lắc đầu rồi sẵng giọng lên tiếng hỏi :

- Mày muốn cái gì hở Ali Aga?.

Đó là người láng giềng của ông . Một con sên, chẳng phải là đàn ông mà cũng chẳng phải là đàn bà, ông thấy kinh tởm kẻ này. Suốt cà ngày, ngày này sang ngày khác hắn chỉ biết chuyện trò gẫu với những người đàn bà láng giềng người Hy Lạp ở chung quanh và đan vớ.

- Thưa ông chủ, tôi tới đây theo lời của ông Nouri Bey. Ông ấy nhờ tôi chuyền tới ông những lời chào nhiệt tình nhất của ông ấy và khẩn khoản yêu cầu mời ông dời chân tới nhà ông ấy ngay tối nay.

- Được, tốt , tốt. Ông ta cũng đã bảo thằng mọi đen của ông ấy tới đây mời ta rồi. Cút đi cho khuất mắt ta !.

- Rất là cần thiết, người Thổ già nhấn mạnh.

- Ta đã bảo cút đi mà !.

Kapitan Michelis không còn chịu nổi cái giọng nói nửa đực nửa cái của tên Thổ già này nữa. Ali Aga nín bặt và bắt đầu run, dựa người theo mé tường để đi.

" Ta chẳng có cái gì cần làm ở nhà cái tên Thổ Nouri Bey này, Kapitan Michelis tự nhủ. Hắn muốn gì mà mời ta tới nhà hắn ? Hắn, tại sao hắn lại không tới gặp ta. Ta chẳng cần phải đi đâu hết !".

- Charitos, ông nói lớn, về nhà chuẩn bị ngựa cho ta!.

Bỗng nhiên ông có ý sẽ làm một vòng trên lưng ngựa để thư giãn. Ông nội, bà nội, thằng cháu, Noury Bey, ông sẽ chẳng còn nghĩ ngợi gì tới họ nữa sau chuyến đi dạo .

Nhưng đúng lúc mà ông thò tay vào tuí định lấy chìa khóa để khoá cửa gian hàng của ông thì ông nghe , từ một góc đường, tiếng ngựa hí vui mừng và tươi mát. Kapitan Michelis nhận ngay ra tiếng ngựa hí này và quay người lại. Rám nắng, bóng lưỡng, đầy tư cách qúy tộc , một con hồng mã tỏa khói đang tiến lại. Một đứa bé người Thổ, chân trần, cẩn thận cầm sợi giây cương dẫn con ngựa không thắng yên cương đi tản bộ hóng mát suốt từ đầu này qua đầu kia thành phố Candie. Chắc chắn là con ngựa này đã từ xa phi về đây vì từ cửa miệng nó, trên thân thể nó và bên nách của nó còn tỏa khói. Tuy thế sự hăng say của nó vẫn chưa dịu hẳn được xuống. Con ngựa vừa thở vừa lúc chiếc bờm đẫm mồ hôi, cất tiếng hí, thỉnh thoảng đập đập những cái chân thon thả trên nền đường.

- Đó, con ngựa giống của Nouri Bey. Cẩn thận, nhìn kìa, mấy cậu ơi, tiếng nói lớn vọng ra từ một tiệm hớt tóc của Paraskévas, người ở vùng Syriote. Năm hay sáu người khách ngồi chưa cạo râu tóc còn đầy sà vông đồng loạt vội vàng chen nhau ra cửa ngó đầu há hốc mồm ngất ngây nhìn .

- Tôi thề với các ông, một người lực lưỡng trong bọn với hàm râu quấn lại hệt như râu ria của một con dê đực lên tiếng, tôi thề với các ông, nếu người ta hỏi tôi rằng tôi thích con ngựa của Nouri Bey hay là nội cung của ông ta? Nếu người ta ra lệnh cho tôi phải chọn lựa thì tôi sẽ chọn con ngựa !.

- Đúng là cái đầu khờ khạo, Yanaros người thợ nhuộm , người ta được đặt cho một biệt danh là Mistigri vì anh ta có một bộ râu mép hệt như râu mép mèo, đứng sững và có vẻ hung hăng mới vừa được cạo xong, cắt lời người đang nói : Eminé Hanoum, đó mới là cái phải chọn, điểm này ai cũng biết, cái con khốn kiếp đó, mới chỉ hai mươi tuổi và ghê gớm hết chỗ nói... Chọn nó chớ! Được nó thì ông sẽ tha hồ mà ...đau thắt lưng ...

- Tôi thích con ngựa hơn, tôi đã nói như thế mà, người có hàm râu dê vẫn nhất quyết. Tôi, Tôi chẳng phải bẩn người khi ngủ với một con người Thổ.

- Không ngựa mà cũng chẳng nội cung nội kiếc gì mấy ông ơi, tiếng nói thanh thanh của Paraskévas chen vào, chính ông ta cũng bỏ dở việc làm chạy ra ngoái cổ nhìn, tay vẫn còn cầm chiếc kéo. Chẳng ngựa mà cũng chẳng nội cung, tất cả đều là những điều phiền nhiễu!.

Người có râu dê quay đầu lại :

- Ê, ông nhỏ ơi, cuộc đời này đã là một sự phiền nhiễu rồi mà! Muốn được yên bình thì chỉ có cái chết mà thôi ông ơi! Tôi khuyên ông đừng giở giọng phỉnh phờ mà khuyên bảo những người Crète chúng tôi vì rằng nếu chúng ta chỉ cần suy luận câu anh noí một cách khác là anh có thể bị bọn ta chôn sống ông đó...

Người thợ hớt tóc Syriote rùng mình. Đó là một người ngây ngô, nhã nhặn. Nhiều khi ông ta tự hỏi vì lẽ gì mà ông lại phải bị mắc cạn ở cái đảo Crète này để cạo râu cạo tóc cho cái lũ hoang dã như thế này . Mỗi lần một tên người miền núi ở đảo xuất hiện sừng sững xuât hiện trên ngưỡng cửa tiệm ông là ông giật thót mình, rồi nhìn chòng chọc vào mặt người mới đến, khiếp hãi. Phải bắt đầu bằng cái gì? Cái tên người núi này không hề cạo râu cạo tóc, tắm rửa từ cả mấy tháng nay và hắn ta cũng không hề biết bao nhiêu thời gian đã trôi qua kể từ lần cuối cùng mà hắn cạo râu cạo tóc. Người thợ hớt tóc vẩy vẩy chiếc khăn nhỏ, chộp kéo và khởi sự quay quanh chiếc ghế trên đó tên khách người Crète ngồi chiêm ngưỡng mặt hắn ở trong gương. Người khách dị kỳ này làm cho người thợ hớt tóc tưởng tượng tới những con cừu đực dẫn đầu đàn cừu hay thánh Mamas, vị thánh bản mệnh của những mục đồng trong một bức hình mà ông được nhìn thấy một lần, vị thánh cũng đầy mình với hàng trăm kí lô lông lá tóc tai râu ria mà cả chục người thợ hớt tóc cũng không thu xếp cho xuể.

Đôi kéo của Paraskévas, người Syriote đột nhiên như nhỏ lại hẳn. Phải khởi sự cắt ở đâu trong cái đám lông heo này, trên cái hệ thống lông lá đáng khiếp này?. Người thợ khéo tay thở dài , cuối cùng sau khi đã cầu xin Thượng đế cứu giúp,cũng phải quyết định bắt đầu bằng việc xoa sà vông.

- Chôn sống? Vừa nhắc lại vừa lùi chân, hơi thở ngắn. Nhưng vì lẽ gì mà ông đòi chôn sống tôi ?.

- Vì lẽ, bọn tôi, với những kẻ nói như ông , ông có biết như người ta thường gọi là gì không ?.

- Nói đi, xin ông vui lòng nói đi!.

- Những thây ma!.

Người thợ hớt tóc thảm hại nuốt nước miếng, làm như không nghe gì, lui bước .

Stéphanis, người cựu thuyền trưởng chiếc tầu Gaillarde mà quân Thổ đã đánh chìm trong cuộc vùng dạy năm 1878 lúc đó cũng vừa khập khễnh bước tới. Một trái đạn đại bác của chiến thuyền Thổ khi đó đang tấn công tầu ông đã làm vỡ nát sương đầu gối ở chân ông kể từ đó ông cứ lững thững rong chơi khập khễnh trên tay một cây gạy trong khu bến cảng. Ông ta có hai cây gạy. Một chiếc thẳng như một ngọn nến ở nhà thờ mà ông chỉ xử dụng khi nào ở đảo Crète mọi sự đều yên ổn. Con chiếc gạy thứ hai có nhiều mấu mắt và cong quẹo thì ông đem ra sài khi tình hình ở Crète rối rắm , nặc mùi thuốc súng. Bữa hôm đó, ông chống chiếc gạy kỳ dị . Khi nghe những lời bàn ra tán vào, ông dừng chân lại :

- Các ông ơi, đừng cãi cõ làm gì, mọi việc rồi sẽ đâu vào đó cả mà.

- Xin hãy nhìn một chút Kapitan Stéphanis ơi, ông thích chọn cái gì hơn được tôi hả ?

- Leo lên mình con ngựa của tên Noury, đồ ngu, chổng mông trên con Eminé Hanoum , thì hệt như thánh Georges cưỡi ngựa!.

- Tôi cũng thế! Tôi cũng thế ! Tôi cũng như thế, Kapitan Stéphanis ơi! Đám khách oà lên vừa nói vừa cười. Xin Thượng đế nghe được lời chúng tôi nói!.

Bây giờ thì Kapitan Michelis nhìn sững vào con ngựa đang đia ngang mặt ông, đỏm dáng, năng động, chiếc cổ mảnh dẻ và mềm mại dựng lên như một con thiên nga. Con vật đẹp đẽ này nhìn thấy người đàn ông, mắt nó như sáng hẳn lên làm như nó nhận được ra người mà nó biết, sau một chút do dự, nó cất tiếng hí gọi.

Kapitan Michelis bước một bước về phía con ngựa. Ông không còn chế ngự được mình nữa nên tiến lại gần hơn. Ông đang muốn được vuốt ve con vật để cảm nhận được sự ấm áp của cơ thể nó và chạm tay được vào đám bọt mép ở miệng nó. Đứa bé dẫn ngựa đã hiểu và chờ đợi. Bàn tay của Kapitan Michelis nặng nề đặt trên chiếc ngực rộng của con ngựa được trang điểm bằng một chiếc vòng vải chéo trên đó một chiếc lưỡi liềm bằng ngà của Thổ đang đẫm mồ hôi . Tay ông vuốt ve chiếc cổ, hai lỗ mũi, cái trán rồi đưa tay vào chiếc bờm ẩm ướt, chưa thoả mãn, bàn tay lần dài trên lưng, trên mông, dưới bụng còn toả khói của con ngựa.

Con vật kiêu hãnh, duyên dáng cúi cổ xuống , thoả mãn với sự khéo léo vuốt ve. Nó ngẩng đầu với đôi mắt đầy lông tơ nhìn người đàn ông, dụi mũi vào đầu ông ta rồi cất lên tiếng hí nước bọt văng tung toé trên tóc người đang vuốt ve nó. Bất thần như để đùa giỡn, con vật ngậm lấy chiếc vòng quấn đầu của Kapitan Michelis rồi giơ lên cao từ chối không trả lại . Với đôi mắt tinh nghịch nhìn người đàn ông với hàm râu đen thẫm đang đứng trước nó và người cảm thấy như trái tim ông như chảy tan ra . Kapitan Michelis chưa từng bao giờ nhìn một người bằng một niềm trìu mến như vậy. Ông bắt đầu nói nhẹ nhàng với con ngựa. Con vật cúi đầu, lắng nghe rồi cọ sát, ve vuốt ngực người đàn ông. Một cử chỉ rất nhanh, Kapitan Michelis tiến nhanh bàn tay, chộp lấy chiếc vành chụp đầu, dù rằng lúc này chiếc vành đẩm thẫm nước bọt ngựa ông chụp nhanh lên đầu mình rồi quay lại phía đứa trẻ giữa ngựa ra dấu cho thằng bé là cuộc chơi đã chấm dứt nó có thể dẫn con ngựa đi.

" Ta sẽ tới, Kapitan Michelis vừa tự nói với mình vừa dõi mắt nhìn theo con ngựa bấy giờ cũng đã tới đường dẫn vào hải cảng. Ta sẽ tới!".

Thình lình ông quyết định quay trở lại đóng cửa cửa hàng rồi đi tới nhà Nouri Bey.

Nhưng Kapitan Stéphanis , người đã chứng kiến cảnh Kapitan Michelis ve vuốt con vật từ đầu tới cuối, đứng tỳ người trên chiếc gạy lên tiếng chào.

Kapitan Stéphanis không chút nào e ngại gì nhân vật khó chơi này, ông, ông cũng chẳng phải là một con sói biển lừng danh ở Crète hay sao chớ ? Cứ mỗi một cuộc vùng dạy đòi độc lập vào những năm như 1854,1866,1870, biết bao nhiêu lần chính ông đã phá vỡ vòng vây của đám tầu chiến Thổ để đổ lương thực súng ống ở những bãi biến bí mật trợ cứu lực lượng Thiên chúa giáo! Lúc mà bọn Thổ tấn công và làm chìm tầu của ông dù cho máu đã đổ vì chiếc sương đầu gối bị vỡ vụn trong sóng bão ông vẫn bơi tới tận vũng biển Sainte-Pélagie, miệng ngậm mấy lá thư của Ủy ban Kháng chiến ở Athènes gởi cho vị Kapitan Koraks lừng danh, chỉ huy vùng Messara. Nói đùng ra thì kể từ ngày đó, cuộc sống của ông đã sờn mòn , đã sa sút. Áo quần ông cũng đã sờn và ông đã lê bước, với đôi bốt của một vị chỉ huy đã ngàn lần phải khâu vá lại. Ông lui tới thường trực không bao giờ biết chán ở bến cảng, ngắm nghía chiêm ngưỡng những chiếc tầu của những người khác dù cho tim ông có phải se thắt lại . Ông thích được hít ngưỉ mùi hắc ín, nghe tiếng kêu gọi nhau, tiếng chào mừng, tiếng neo tầu khi chạm trên đá khi tầu cặp bến hay nhổ neo. Thân thể ông đã héo khô, túi ông cũng trống rỗng, chiếc quần ông mặc đã sờn và thủng lỗ nhưng tâm thần ông vẫn đứng vững trong lồng ngực ông để nhìn ra đại dương ở mé chân trời hệt như một chiếc mũi tầu.

Dựa trên chiếc gạy, mạnh dạn đừng trước mặt Kapitan Michelis. Ông cất tiếng chất vấn :

- Này Kapitan Michelis, anh đã nghe cuộc bàn thảo trước tiẹm hớt tóc rồi chứ ? Nếu mà anh phải chọn lựa giữa con ngựa và vợ của tên Nouri thì anh lựa món nào ?.

- Tôi không thích những chuyện tục tiễu, Kapitan Michelis trả lời, không quay đầu lại, rồi đi thẳng về cửa hàng của mình.

Nhưng con sói biển không muốn nhà mồi. Gỉa bộ như không nghe câu của Kapitan Michelis, tiếp tục :

- Người ta đồn rằng thằng Noury đã dẫn con nhỏ này từ Contantinople tới đây. Hình như con nhỏ đó gốc người Caucase, đẹp , hoang dã, giống ăn thịt đàn ông. Cùng với người vú nuôi da đen của nó , mấy người đàn bà láng giềng nhà tôi, ba chị em "Trois Grâces", biết tất cả việc gì xảy ra về việc ghe tương của tên Nouri. Mấy người đàn bà này đã kể lại cho tất cả mọi người chung quanh biết.

- Kapitan Stéphanis, Kapitan Michelis bực bội ngắt lời đáp lại ngay, tôi đã nói với ông là tôi không thích những chuyện tục tiễu mà!.

Người thủy thủ già bướng bỉnh : Không, không đời nào mà ông cho phép kẻ khác được ngắt lời ông khi ông nói. Cả một đổi chiến thuyền hải quân Thổ cũng chẳng làm ông sợ thì kẻ đối diển với ông này lẽ nào lại làm ông chùn bước. Hắn phải nghe, dù muốn hay không .

- Nouri Bey là người anh em kết nghịa của anh mà, Kapitan Michelis, đứng quên điều này chớ !. Kapitan Stéphanis lên tiếng. Điều tự nhiên là anh phải biết những chuyện xảy ra ở nhà hắn ta. Hình như Bey, con thú hoang dã này, qùy dưới chân ngoan ngoãn, chiêm ngưỡng con nhỏ đó dòng dã hàng gìờ. Trong khi đó thì con nhỏ tinh nghịch dán điếu thuốc hút lên cổ thằng Bey như một trò tiêu khiển. Người ta cũng bảo là mỗi khi con nhỏ này nhớ đến quê hương xứ sở của nó - những chiếc lều, mùi phân ngựa , mùi sưã, những iếng hí của bầy ngựa - tất cả làm cho ả bực bội, đập phá thẳng tay những chiếc tách gốm , quăng đổ tứ tung những bình nước hoa, đập người vú nuôi da đen...

Kapitan Michelis cuối cùng cũng lấy được chiếc chìa khoá từ trong túi ra, gầm gừ như một con chó canh, một cử chỉ bằng tay gạt con sói biển qua một bên . Ngay cả con sói biển này cũng biết là phải cẩn thận khi tranh cãi trò chuyện với tên hoang rợ này nhưng ông vẫn phải thu hết can đảm tiếp tục thật nhanh để chấm dứt điều ông muốn nói :

- Hình như ả ta ghen tỵ với con ngựa của thằng Nouri. Tối hôm nọ, thằng Bey muốn ôm ả trong vòng tay hắn nhưng ả ta chống cự lại. "Trước hết anh phải thực hiện cho tôi vui một việc. " Thằng Bey trả lời thật nhanh " Bất cứ việc gì miễn sao để cho em vui là được, tất cả là của em mà !". " Anh mang con ngựa của anh ra giữa sân, anh phải thắp đèn đuốc cho sáng để em có thể trông thấy rõ được, rồi anh cắt cổ con ngựa cho em xem.!".

Thằng Bey thở dài, gục đầu xuống rồi đi vào phòng khoá hai lần cửa. Suốt đêm người ta nghe tiếng bước chân của hắn đi tới đi lui cùng với tiếng rên rỉ thảm hại. Ta kể lại cho anh để anh biết việc gì đã xảy ra ở nhà thằng Bey. Hình như là tối nay hắn mời anh lại nhà hắn phải không ? Đừng chối cãi gì nữa vì tên Ali Aga đã nói lại với ta việc này.

Dứt lời, Kapitan Stéphanis xoa xoa hai tay, nhẹ người hẳn ra vì đã nói hết được những gì ông ta muốn nói mà không phải ngưng nửa chừng vì e sợ.

- Ta chỉ kể t lại với anh những gì ta được biết , Kapitan Michelis à. Đúng hay không đúng ...

Kapitan Michelis đóng thật mạnh cánh cửa gian hàng. Gài chốt lại, khoá cửa , nhét chìa khoá vào thắt lưng rồi quay lại nhìn người thuyền trưởng chiếc tầu đã bị chìm bằng một giọng đầy vẻ miệt thị :

- Các ông, mấy người thủy thủ, các ông không bao giờ biết tôn trọng mấy người đàn bà của những người khác!.

Dứt lời Kapitan Michelis lui bước .

- Còn các ông, mấy người chỉ huy ở trên bộ , Kapitan Stéphanis cười khảy đáp lại ngay, làm thế nào các ông hiểu được? Các ông nhìn xa chưa hơn cái đỉnh mũi của các ông!. Nói dứt câu, con sói biển khập khễnh chống gạy đi thật nhanh vì bất thần một cơn hãi sợ ở đâu kéo tới với ông .

Kapitan Michelis kéo chiếc vành đầu xuống . Đôi mắt của ông bị che khuất bởi những rèm tua. Ông ta không muốn nhìn bất kỳ một ai mà cũng chẳng muốn ai trông thấy ông ta. Với một vẻ nghiêm trọng, lo lắng, ông đi về hướng khu vực những người Thổ cư trú .

Sau cùng thì mặt trời cũng biến mất. Những hồi kèn nổi lên báo hiệu đã tới lúc bọn lính gác Thổ đem chìa khóa ra để khoá chặt bốn cái cửa ra vào thành phố. Không một ai, cho tới rạng sáng ngày hôm sau, có thể vào được nữa. Người Thổ và người Thiên chúa giáo, tất cả đều cùng bị nhốt chung lại suốt đêm.

Đêm dần xuống sắp phủ kín thành phố.

Không một bóng phụ nữ nào còn lảng vảng trên đường. Trong nhà, người ta đã lên đèn để sửa soạn bữa ăn tối. Những người đàn ông nề nếp cũng đã vội vã quay về nhà trong khi đám thích ăn nhậu vui chơi thì vẫn thản nhiên tụ tập lại trong mấy quán rượu. Chìm trong bóng tối, Candie tập trung lại đám công dân với những chiếc bụng đang cồn cào đói chờ đợi bữa ăn .

Đó cũng chính là giờ mà, Trois Grâces, ba chị em cùng được chào đời một lượt đứng bên trong cửa ra vào , người này nép sát lại người kia. Ba chị em họ đã đục ba cái lỗ nhỏ ở chiếc cửa để nhìn được ra ngoài đường. Họ cùng dán mắt theo dõi những người qua lại , rù rì bán tán tốt xấu về những người mà họ trông thấy. Cả ba đã là những cô gái gìa, ra đời với những mái tóc, những đôi chân mày hoàn toàn trắng và những đôi mắt đỏ như mắt con thỏ. Cả ba không bao giờ ra ngoài khi trời sáng. Mặt trời làm cho mắt họ bị lòa không nhìn được bất cứ cái gì nên họ sốt ruột chờ đợi mặt trời lặn để có thể trông thấy những gì bên ngoài cửa. Và tất nhiên là không còn có gì có thể thoát khỏi được những lời chê bai bình phẩm của họ . Con đường nơi họ ở lại là con đường nhộn nhịp người qua lại, nằm ngay ở góc nơi khởi đầu khu vực người Thổ và chấm dứt khu vực cư ngụ của người theo Thiên chúa giáo. Ba cô gái già này trông thấy được tất cả , các cô đã tự đặt ra cho mỗi người qua lại trước cửa nhà một biệt hiệu. Chính cũng do các cô mà Kapitan Michelis có cái biệt danh là " Kapitan Heo Rừng " . Lại cũng chính do các cô mà người em của Kapitan Michelis, người thầy giáo có biệt danh là " Thầy giáo Vừa Già vừa Lố Bịch ".

Suốt ngày, ba cô gái già xúm lại nấu nướng, giặt giũ, khâu vá, dọn dẹp nhà cửa trong ánh sáng chập chọang của căn nhà, ngoài ra các cô không còn một điều gì cần phải lo nghĩ. Ba cô đã thoát được chuyện chồng con, chuyện sinh đẻ vì may mắn Thượng đế đã ban cho các cô một ông anh bằng vàng, Aristotélis, chủ cửa hàng bán thuốc nhuộm, thuốc đánh răng.... Ông này cật lực pha pha chế chế các thứ bột, các thứ thuốc mỡ suốt ngày tới nỗi đôi chân bị sưng phồng lên vì phải thường trực đứng, da dẻ ông xanh sao, nhẫn nại, hơi ba hoa một chút. Ông ta cũng độc thân như ba cô em. Ngày hai buổi, trưa và chạng vạng tối, ông ta đem vào đưa cho các cô em hai túi lưới đầy thực phẩm. Khi còn trẻ, có hai lần người ta mai mối cho ông ta một lần là một cô gái xinh xắn, có của hồi môn và lần thứ hai một cô xuất thân từ một gia đình trọng vọng vì phần ông ta, ông cũng xứng đáng là một vị hôn phu với gian hàng đầy chai lọ với nào là nước hoa, sà vông thơm ... và lại có một vị trí thật quá tốt ở thành phố Candie này. Mỗi buổi tối, vào lúc chạng vạng, mấy người thầy giáo và mấy vị bác sĩ tụ họp lại ở nơi cửa hàng ông để bàn thảo, giải quyết "những chuyện đại sự của nhân loại"... U sầu , héo hon, Aristotélis chỉ ngồi yên lặng nghe nhìn những người đang sôi nổi bàn thảo qua cặp mắt nhỏ màu xanh mệt mỏi, thỉnh thoảng lúc lắc chiếc đầu mà tóc đã rụng gần hết rồi lên tiếng lập đi lập lại ba chữ : Anh có lý, anh có lý..." trả lời hết người này sang người khách khác tuy nhiên trong đầu ông ta, ông đang bận bịu suy ngẫm về cuộc đời đã lỡ của ông. Ông đã rất muốn lấy vợ, người đàn ông khốn khổ này, không phải chỉ vì cần có một người đàn bà, không, hoàn toàn không , mà chỉ vì ông muốn có một đưá con trai , đứa con trai sẽ thay ông quản thủ cái cửa hàng này...Nhưng làm thế nào mà bỏ qua một bên được những người em gái của ông? Phải cưới hỏi cho các cô ấy trước chứ, đó là quy luật mà...Rồi hết năm này lại qua năm khác, những sợi tóc trên đầu Aristotélis cứ dần dần điểm trắng, những chiếc răng từ từ hao hụt, lưng ông còng xuống, đôi gò má trũng lại và ... để bây giờ thì mọi việc đều đã trễ: ông đã già. Cuộc đời ông trôi qua một cách vô vị, ông cố quên bằng cách nhai luôn miệng những những mẩu nhựa cây nhũ hương hệt như người ta mượn rượu uống vào để không còn bị phải nhớ tới những điều phiền muộn. Và cứ như thế, ban ngày thì ông nghiền ngẫm niềm đau khổ thầm kín của mình để tối đến lại lắng nghe những cuộc tranh luận triết lý của ông bác sĩ và vị thầy giáo vừa lúc lắc cái đầu sói tự thầm thì với chính ông : bây giờ thì ngay cả việc nếu mình có vợ đi chăng nữa thì cũng đã qúa trễ, mình không tài nào có nổi được một thằng con trai...

Đứng trước chiếc quầy hàng, miệng nhai trệu trạo miếng nhựa cây, tay cầm chiếc chày đá nhỏ chậm rãi trộn nghiền chất bột trong chiếc cối .

Và tối hôm đó,thật sớm, ba cô gái già lại nôn nao đứng bên trong chiếc cổng nhà.
Trời lạnh, da thịt các cô cũng phải nổi da gà và những đôi chân cũng gần như phải đóng thành đá, nhưng các cô vẫn can đẳm chờ đợi, vì hình như các cô đã đánh hơi được một điều gì kỳ lạ sẽ xảy ra. Những đôi mắt đỏ nhỏ bé đang như dán vào những cái lỗ nhỏ trên cánh cửa, chăm chú dõi nhìn về chiếc cổng màu xanh dẫn vào nhà Noury Bey.

- Nhìn cho kỹ, Aglaé , cô em nhỏ nhất sù sì . Sẽ có chuyện gì đó xảy ra ở mé trong nhà, các chị đừng quên chuyện bà vú đã kể với bọn mình chiều hôm kia !

- Ông ta, Noury Bey, về nhà bữa nay có vẻ gì đó rất bực bội , Thaleia nói thêm, em đã được chứng kiến . Ông ta lấy chân đá mạnh vào cái cộng và sau đó có tiếng kêu la, rên rỉ. Ông ta lại đánh đập những người làm , chắc chắn là như vậy!

- Chọn lưạ cái gì? Con ngựa? hay là Eminé? Em chẳng muốn đứng vào vị trí của ông ta vào lúc này, Euphrosine cười khẩy tiếp lời .

Trong khi ba cô gái già đang bàn tán thì bất thần mé ngoài đường đột nhiên trở thành xẫm tối hơn làm cho cả ba cô đều giật nẩy mình, cùng nhìn nhau tự hỏi.

- Kapitan Michelis! ba cô xửng xốt thì thầm với nhau rồi không ai bảo ai cùng sửa soạn lại thế nhìn của mình qua ba lỗ ở cánh cửa.

Thẫm tối, chòm râu quắn và đen như hạt huyền trong chiếc quần dạ màu xanh, đôi giầy bóng loáng, đường bệ, Kapitan Michelis đang nhanh nhẹn tiến tới, đôi chân mày che dưới tua viền của chiếc khăn vuông quấn trên đầu ông ta. Kapitan Michelis men theo bức tường, một tay tì trên chiếc dao ngắn với chiếc cán dao màu đen được cài sâu vào chiếc thắt lưng to bản. Thân thể ông ta gần như quẹt vào cánh cửa mà phiá bên trong ba cô gái già đang đứng, đôi mắt sáng loáng của Kapitan Michelis liếc thật nhanh trên cánh cửa như linh tính cho ông ta biết là có người ở phía trong nhìn trộm. Ba cô gái già rùng mình, nín thở.

Người đàn ông vạm vỡ đi qua, chậm rãi, trịnh trọng, rồi ngừng lại trước cánh cổng màu xanh. Sau khi quan sát thật nhanh quang cảnh xung quanh ông, tất cả đều vắng vẻ, ngay cả một con mèo cũng không... Ông bước thực nhanh và chỉ một cái đẩy là cánh cổng nặng nề nhà Noury Bey mở rộng, Kapitan Michelis bước vào.

Cả ba chị em đều cùng sửng sốt bật tiếng :

- Trời ơi ! Aglaé vừa nói vừa đưa tay làm dấu thánh giá. Các chị có thấy ông ta vào nhà như thế nào không ? Giống hệt như một tên cướp biển ...

- Noury Bey muốn cái gì vậy ? Tôi cam kết là ông ấy muốn bán lại con ngựa .

- Hay là Eminé ...

Dứt tiếng cả ba cùng rúc rích cười .

Kapitan Michelis bước chân trên ngưỡng cửa nhà và bằng ánh mắt ngờ vực nhìn quanh. Ông nhận ra người nô lệ đen hình như đang chờ ông, một người nô lệ gầy đét mà Noury Bey thừa hưởng từ người cha. Suốt ngày và một phần thời gian ban đêm, người nô lệ này ngồi chồm hỗm ở phiá sau cửa , im lặng, hệt như một con chó. Anh ta sợ rằng mình sẽ ngủ quên bởi lẽ luôn luôn anh mơ thấy chuyện bị chủ nhân đánh đập. Người nô lệ giật mình thức, đôi mắt đầy lệ, lê thân ra cửa. Nhận ra Kapitan Michelis, anh cố đứng dậy. Gần như người ta nghe được tiếng xương sẩu trong người anh ta chạm nhau lục cục . Kapitan Michelis chạm ngón tay trên vai gầy còm của anh , người nô lệ già té lăn quay trên nền đất, chừa lối trống cho ông ta đi.

Châm rãi, người khách tiến bước theo lối đi đầy những chậu hoa hồng, hoa vạn thọ . Hình như có một cây chanh đang nở hoa ở đâu đó làm không khí đậm mùi thơm, mùi đất ẩm mùi phân vì vừa được tưới nước. Cuối vườn, trong bóng mờ căn biệt thự rực sáng, một con chim trĩ còn chim chíp kêu trong chuồng. Có tiếng đàn bà cười vẳng từ trên lầu ánh sáng rực ra từ cửa sổ.

Đầu cúi thấp, Kapitan Michelis thở ra chán ngấy tự hỏi "Ta tới đây để làm gì nhỉ ?. Nồng nực mùi Thổ !".

Ông ngừng lại, quay nhìn về phía sau. Cũng còn kịp. Chỉ có một mình tên nô lệ già nhìn thấy ông thôi. Bây giờ mình còn có thể quay trở ra. Vào giờ này thì Charitos chắc có lẽ cũng đã thắng xong yên ngựa, mình có thể phóng lên yên, phi một vòng từ công trường dưới lên tới Ba Vòm để thư giãn một chút. Nhưng ông lại thấy xấu hổ : " Người ta sẽ nói là mình sợ, Kapitan Michelis lẩm bẩm. Đi, tiến lên Kapitan Michelis! ".

Đã quyết định như thế , ông bước thật nhanh về phiá trước. Cánh cửa chính đang mở rộng. Một chiếc đèn lồng loáng sáng qua những tấm kính mầu đỏ, xanh lủng lẳng treo ở phía dưới. Noury Bey cũng trang phục lấp lánh mầu đỏ, xanh như vậy đang đứng ngay chính giữa cửa. Ông ta đã nghe tiếng cổng mở, nhận ra tiếng chân của vị khách mời, đi ra để đón. Thanh lịch, tròn trịa, ngực rộng,mặt tròn, đôi mắt đen màu hạnh nhân. Đôi râu mép dậm và nhuộm màu lóng lánh xanh dưới ánh đèn. Một vè đẹp thanh thản, đông phương, gợi lại hình ảnh những con sư tử dưới trăng mà những người đàn bà Thổ đệt trên những chiếc nệm Ba Tư ngày trước. Noury Bey mặc một chiếc quần dạ xanh, chiếc dây lưng mầu hồng và chiếc khăn quấn đầu trắng sáng nực mùi hưu sạ , mùi của một ác thú đang bị khích thích vào mùa xuân.

Noury Bey tiến tới một bước rồi đưa tay, bàn tay mập mạp với những ngón ngắn .

- Xin lỗi, Kapitan Michelis, đã làm phiền mời anh tới nhà tôi, nhưng việc đó là một việc tôi bắt buộc phải làm, anh sẽ hiểu vì lẽ gì .

Kapitan Michelis cầu nhàu trong miệng nhưng không trả lời , theo chân người chủ nhà tiến vào căn phòng dành cho đàn ông . Tới đúng ngưỡng cửa phòng, Kapitan Michelis ngập ngừng, dừng lại một thoáng, vẻ ngờ vực.

Ông nhìn thật nhanh vào phía trong. Không có ai. Cây đèn lớn đặt trườc chiếc tràng kỷ đã được thắp, một chiếc lò thật lớn bằng đồng cũng đang cháy. Không khí ấm áp nực mùi vỏ cây chanh . Trên một chiếc bàn tròn, trong một góc, một chiếc bình sứ cổ dài, hai chiếc ly và vài món ăn để sẵn.

Cả hai cùng ngồi yên vị trên chiếc đi văng nhỏ, cạnh nhau. Kapitan Michelis về mé chiếc sửa sổ nhìn ra vườn nhưng lúc này đang đóng. Noury Bey rút từ thắt lưng ra một hộp thuốc lá làm bằng kim loại mầu đen, trang trí ngay giữa một chiếc mặt trăng làm bằng xà cừ, đưa mời người khách bạn. Kapitan Michelkis cầm lấy, mở ra rồi vấn một điếu . Noury Bey cũng làm như vậy. Cả hai cùng hút thuốc một lúc lâu không nói với nhau điều gì. Noury Bey hình như lúng túng, ông ta không biết phải mở lời như thế nào để tránh sự hốt hoảng cho người khách bạn mình vì ông ta cũng đã biết người bạn này hay nổi nóng mà sự việc ông muốn nói tối nay lại rất trầm trọng.

- Mình uống một chút raki, Kapiatn Michelis ? Sau cùng Noury Bey ướm lời. Rượu làm bằng trái thanh yên, tôi đặc biệt mua để thết đãi anh .

- Anh muốn nói gì với tôi, Noury Bey? Kapitan Michelis vừa nói vừa đặt bàn tay ông trên hai chiếc ly cho người chủ nhà hiểu là ông ta không muốn uống rượu.

Noury Bey bật ho rồi cúi xuống để dụi điếu thuốc. Khuôn mặt tái hẳn đi :

- Tôi sẽ nói tất cả, Kapitan Michelis, anh đừng giận tôi ! - Dứt lời ông ta chờ một chút như để được nghe người đối thoaị với mình nói một câu khuyến khích nhưng vô ích Kapitan Michelis im lặng.

Noury Bey đứng dạy, lê bước ra gần tới tận cửa, đưa tay lên mở nút áo cổ, quay trở lại vị trí của mình, ngồi xuống. Đột nhiên, Bey có cảm giác rằng đôi dép đang đi ở dưới chân có vẻ rổng hẳn ra, len lén quan sát người khách mời rồi tuột hẳn đôi chân ra khỏi đôi dép, đặt đôi bàn chân xuống nền nhà mát rợi.

Quay lại phía người khách đang im lặng, quyết định. Đưa bàn tay lên vuốt đôi râu mép, nhưng lại ngại rằng cử chỉ của mình có thể làm cho người khách hiểu lầm nên ông ta vội bỏ tay xuống .

- Manousakas … anh của anh - Noury Bay lên tiếng,rồi thở dài như lấy hơi - Manousakas đang nhạo báng nước Thổ Nhĩ Kỳ ... Bữa đó, ngày 25 tháng Ba, anh ta lại say sưa. Anh ta vác một con lừa trên lưng rồi mang tới tận mosquée để , theo lời anh ta, cầu nguyện cho nó. Khi đó tôi cũng vừa từ dưới làng trở về , tất cả những đồng đạo của tôi đều bị khuấy động, những người đồng chủng của anh đang cầm vũ khí ...tôi e rằng sẽ có chuyện không may sảy ra .
Anh đã được tôi thông báo, Kapitan Michelis, sau này đừng tới bảo tôi là tôi không báo trước. Tôi có bổn phận phải nói với anh vì anh là người vẫn chịu khó nghe tôi nói. Hãy là những gì mà Thượng đế truyền bảo anh !

- Nào bây giờ chúng ta hãy cùng uống một chút , Kapitan Michelis sau khi nghe , thản nhiên lên tiếng nói với Noury Bey.

Noury Bey rót rượu vào hai chiếc ly, mùi của trái thanh yên thơm nồng trong căn phòng .

- Chúc sức khoẻ anh, Noury Bey, chạm ly !

- Chúng ta cùng chạm ly, Noury Bey đáp lời, bình tĩnh nhìn đôi mắt người khách.

Cả hai cùng uống cạn ly rượu. Kapitan Michelis đứng lên, vén diềm khăn quấn đầu rồi cất tiếng :

- Anh muốn nói với tôi có vậy thôi sao , Noury Bey ? Có bấy nhiêu mà anh mời tôi tới đây hay sao chớ ?.

- Nếu anh tin ở Thượng đế, Noury Bey vừa lên tiếng vừa nắm nhẹ vào chiếc dây lưng của Kapitan Michelis, đừng đi vội. Đấy chỉ là một tia lửa nhưng nó lại rất có thể làm bùng cháy cả Crète. Hãy nói với người anh của anh nên chấm dứt những hành vi lôi kéo chúng ta vào vũng lầy. Chúng ta là người cùng làng, cùng đất ... Ngồi xuống, phải giải quyết cho xong chuyện đó.

- Anh của tôi già hơn tôi, năm nay ông ấy đã sáu mươi tuổi rồi, Kapitan Michelis đáp lại. Ông ấy có con có cháu, ông ấy không ngốc nghếch gì. Vả lại ông ấy tự do làm cái gì ông ấy muốn, tôi chẳng thích bị lôi kéo vào chuyện đó!.

- Nhưng anh là tổng lý, mọi người nghe theo anh .

- Lời nói của tôi là một cái gì thật qúy báu, Noury Bey, và nó không dễ dàng buột ra khỏi cửa miệng của tôi. Noury Bey cố trấn tĩnh, cắn môi, nhìn người khách lúc này đã đứng lên và nhìn ra cửa chuẩn bị ra về, suy ngẫm "thực nó đúng là cái giống bất trị, tên ngoại đạo này, chẳng thuận lợi một chút nào, hai ta cũng còn chuyện gia đình cần phải thanh toán với nhau. Có phải là chính tên Kostaros, anh của mày đã sát hại thân phụ ta không , khi đó ta còn qúa trẻ, ta phải kiên nhẫn chờ tới tuổi trưởng thành để phục hận, song ta chưa kịp ra tay thì hắn đã chết ở chủng viện Arcadi. Con trai hắn lúc đó còn ngậm bình sữa nên ta không thể hèn hạ ra tay nên ta lại phải đợi , khi nó vưà khôn lớn thì nó lại vuột khỏi bàn tay ta, nghe nói hiện nay nó đang đi du học ở Pháp hay Ý gì đó ... khi nào nó quay về đây thì ... ".

Nghĩ tới đó, Noury Bey bước ra cửa rồi dừng lại. Trong lồng ngực anh ta cơn giận bùng lên, nén xuống nhưng không tài nào tan biến được. Quay lại đàng sau. Rối bời, quấn quyện, chòm râu quai hàm của Kapitan Michelis óng ánh dưới ánh sáng bình thản của ngọn đèn. Hàm râu này Kapitan Michelis đã để mọc sau khi thề nguyền rằng ông ta sẽ không cạo bỏ cho tới lúc nào toàn đảo Crèté này chưa tìm lại được hai chữ Tự Do. Đôi mắt của Noury Bey chợt sáng đầy nét diễu cợt: "mày cứ tự nhiên để râu, mày cứ chờ đợi, nhưng dù râu mày có dài tới đầu gối , có kéo bệt dưới đất, có mọc rễ, nhưng Crète này cũng sẽ không đời nào tìm được hai chữ Tự Do . Chúng ta đã phải trả giá Crète bằng chính máu của người Thổ chúng ta . Rồi Candie! Chúng ta đã phải chiến đấu suốt hai mươi lăm năm ... Bây giờ thì nó nằm trong móng vuốt của chúng ta, chúng ta sẽ không vuột bỏ nó cũng như nó không thể bỏ được chúng ta. Nó đã trở thành chính máu thịt của người Thổ chúng ta. "

... còn tiếp ...

   La Sérénité - Troyes 01.10.2013 - 10 giờ.20.