T
ÔI dừng trước cổng Quân-Y-Viện Nguyễn Huệ cũ, ngó mặt ra đường Quang-Trung. Ðó là một khu tam-giác nằm giữa các đường Bá-Ða-Lộc, Tô Hiến Thành, và Lê Thánh-Tôn.
Nửa phần Ðất Nước đã mất vào tay kẻ thù. Biến-chuyển quá đột-ngột. Trước những hình-ảnh mới lạ, những biến-cố cũ đậm nét dồn-dập hiện lên trong đầu óc tôi.
Và nơi đây là hiện-trường vụ Hà-Thúc-Nhơn.
BÁC-SĨ Hà Thúc Nhơn là một người chống tham-nhũng.
Nhơn hành-động tích-cực và cụ-thể, bắt đầu từ nơi phục-vụ của mình.
Anh thu-thập một số bằng-chứng và tố-cáo ngay chính các cấp chỉ-huy trực-tiếp và một số đồng-nghiệp tại chỗ của anh.
Nhưng các cấp hữu-trách ở Trung-Ương không giải-quyết thỏa-đáng vấn-đề. Do đó, một hôm Nhơn dẫn một số thương+bệnh-binh đang nằm trong Quân-Y-Viện đến xem chuồng heo của Viện, nói rằng Ban Chỉ-Huy Viện đã xén bớt ngân-khoản dành cho anh+em, phần lớn bỏ túi, phần nhỏ nuôi heo đem bán chứ không cho anh+em ăn. Rồi Nhơn bắn chết một số heo, cho thương+bệnh-bênh làm thịt tự-do.
Ban Chỉ-Huy Viện tìm cách cô-lập Nhơn thì anh mở kho lấy súng phát cho thương+bệnh-bênh để họ bảo-vệ anh và chống lại Ban Chỉ-Huy.
Nhơn và thương+bệnh-binh trong đó đã làm chủ toàn-khu Quân-Y-Viện Nguyễn-Huệ suốt cả tuần. Họ dùng súng để chống lại mọi mưu-toan xâm-nhập và biện-pháp trừng-phạt từ bên ngoài vào.
Có lần tôi gặp Nhơn một mình lái xe Jeep ra phố, gác khẩu M-16 ngang đùi, ngang-nhiên như đi giữa chốn không người.
Thân-nhân của Nhơn được đưa từ Phan-Rang ra để khuyên-lơn anh nhưng cũng không thuyết-phục được anh.
Cuối cùng, nhà chức-trách quân-sự đã mở một cuộc hành-quân quy-mô để tấn-công Nhơn; có chiến-binh, có xe- tăng rầm-rộ vây quanh ba mặt đường, có phi-cơ gầm-gừ rà đảo trên không.
Thiết-giáp ủi sập cổng, mở đường tiến vào.
Một trong các quả bích-kích-pháo M-79 bắn vào đã nổ bên trong căn phòng trong đó Nhơn đang cố-thủ trên lầu, chấm dứt hành-động của anh.
SỰ-VIỆC xảy ra trong lúc "Phong-Trào Chống Tham-Nhũng" lan tràn khắp nước, sôi-sục nhất là tại Thủ-Ðô.
Báo-chí Sài-Gòn, hướng-dẫn dư-luận toàn-quốc, ủng-hộ Hà Thúc Nhơn.
Hà Thúc Nhơn được vinh-danh là một anh-hùng.
Gần xa đều thấy ảnh đám ma Nhơn được đăng trên khắp mặt báo, đặc-biệt là lúc rước đi trên Quốc-Lộ số 1, đoạn từ Xóm-Bóng hướng ra Nghĩa-Trang Phật-Giáo: những người đi bộ, đi xe-đạp, đi xe-máy, và cả xe-hơi, v.v... chen-chúc nối đuôi nhau một đoàn thật dài.
Báo nói là đồng-bào căm-thù tham-nhũng và tiếc-thương Nhơn nên ùn-ùn đi tiễn-đưa anh.
Thời-gian đó, tôi làm việc tại Vùng II, trụ-sở cơ-quan đóng ở Nha-Trang. Trong nhãn-quan chính-trị và hình-cảnh, tôi nhìn thấy một số vấn-đề khuất lấp bên trong.
Tổng-Thống Nguyễn Văn Thiệu và thiếu-tướng Nguyễn Cao Kỳ chống-đối nhau. Kỳ hầu như thường-xuyên bay ra nghỉ cuối tuần ở Nha-Trang. Tại đây Kỳ có bà-con. Và tại đây có một số quân-sở, trong đó có Quân-Y-Viện Nguyễn Huệ, mà đa-số cấp chỉ-huy là dân gốc Bắc. Người ta kháo nhau là họ thuộc phe Kỳ, nên bị đổi ra đây chứ không được ở Sài-Gòn. Ngược lại, Hà Thúc Nhơn là dân gốc Ninh-Thuận, cùng quê với Thiệu; và những nhân-vật bị Nhơn tố-cáo tham-nhũng đều thuộc phe Kỳ.
THEO báo-chí thì, để chĩa mũi dùi quay lại Thiệu, bác-sĩ Phạm Văn Lương, thuộc phe Kỳ, đến đứng trước thềm Quốc-Hội mà trưng một số hồ-sơ tham-nhũng của phe Thiệu cho báo-chí xem. Liền đó, Kỳ đến chở Lương vào gặp Thiệu để trao tận tay các hồ-sơ nói trên. Tin-tức cho biết là Thiệu nhìn qua, không tin, và ra kỳ-hạn cho Lương sưu-tầm phối-kiểm thêm.
Trong lúc chờ-đợi, Lương nhận được lệnh rời khỏi Sài-Gòn.
Mãi đến trước ngày di-tản khỏi thủ-phủ của Miền Trung, tôi còn gặp Lương tới+lui bệnh-viện của anh trên đường Lê Lợi, Ðà-Nẵng, trước mặt nhà tôi.
TRỞ lại vụ Hà Thúc Nhơn.
Trước ngày khởi-biến tại Quân-Y-Viện, có một buổi tối Nhơn đã rủ một bác-sĩ đồng-viện đi chơi. Sáng sau, vợ bác-sĩ ấy không thấy chồng về, hỏi Nhơn thì anh chối dài. Mấy ngày sau đó, người ta tìm thấy xác chết của viên sĩ-quan Quân-Y ấy bị vùi dưới cát trên bãi biển Nha-Trang.
KHI nhà chức-trách quân-sự địa-phương báo-cáo thành-tích giải-quyết vụ Hà Thúc Nhơn lên Bộ Tổng-Tham-Mưu và Bộ Tư-Lệnh Quân-Ðoàn & Quân-Khu II, tôi cũng cho gom lại các báo-cáo hằng ngày của Bộ Chỉ-Huy Cảnh-Lực Tỉnh Khánh-Hòa về diễn-tiến nội-vụ, đúc-kết gửi trình Trung-Ương và Quân-Khu II kèm theo một bản thống-kê "thành-tích phạm-pháp" của Nhơn.
Ðối với tôi, Hà Thúc Nhơn thuần-túy là một tên tội-phạm hình-sự.
Anh và đồng-bọn từ trong khuôn-viên Quân-Y-Viện Nguyễn Huệ bắn ra, đã giết chết:
Một giáo-sư trung-học (lúc đang phụ-trách một phòng đầu-phiếu), một nhân-viên Quân-Cảnh Việt-Nam và một nhân-viên Quân-Cảnh Hoa-Kỳ (đều không can-dự gì vào nỗ-lực chống lại việc làm của Nhơn), một tài-xế xe vận-tải (chỉ là người đi đường), một em bé (đang học trong Trường Tiểu-Học "Tân Phước"), và một số đồng-bào khác.
Tổng-cộng mười mạng người.
HÔM Bộ Tư-Lệnh Quân-Khu II họp nghe báo-cáo về việc giải-quyết vụ Hà Thúc Nhơn, tôi đã buột miệng thốt lên:
- Nếu để cho tôi giải-quyết, thì nội-vụ đã kết-thúc tốt đẹp từ đầu!
Mấy viên sĩ-quan cao-cấp ngồi gần tôi riễu tôi:
- Cảnh-Sát mà giỏi hơn Quân-Ðội à?
Vì vị chủ-tọa đang nghe báo-cáo về các việc khác, nên tôi ra dấu im-lặng, và chỉ vào kim đồng-hồ, hẹn đợi nói tiếp sau giờ thuyết-trình.
Sau đó, không những dăm ba anh+em tò-mò, mà còn có cả ông Smith, một viên-chức của Tòa Tổng-Lĩnh-Sứ Hoa-Kỳ, muốn tôi giải-thích câu nói vừa rồi.
TÔI đã trả lời tóm-tắt, đại-ý như sau:
- Hà Thúc Nhơn không phải là Việt-Cộng, cho nên nội-vụ không phải là chiến-tranh; và cũng không có chiến-trường.
Chỉ có phạm-trường phá rối trật-tự công-cộng, đe-dọa tính-mệnh thường-dân.
Nhiệm-vụ là của Cảnh-Sát.
Tôi không nói chung Cảnh-Sát, vì chưa chắc gì các viên-chức Cảnh-Sát khác đã nghĩ ra cách giải-quyết thế nào.
Nhưng tôi biết cách:
Chỉ cần dùng mươi quả lựu-đạn cay, mà Cảnh-Sát Dã-Chiến đã có sẵn, tôi bắn vào trong, từ ba mặt đường, đợi chừng mươi phút là vào cõng Nhơn ra ngay.
Lúc đó, anh+em tha-hồ vào thu nhặt súng, vì họ đều bị cay mắt, còn thấy đường đâu mà chống lại mình!. -./.
VVM.15.6.2024.