1.
“Có một loài sâu nhỏ,
Cuốn nỗi đau bốn mùa.
Úp mặt vào phiến lá,
Lặng lẽ chờ đông qua.”
“Ai đó nhỉ, dường như có người vừa bước qua ngưỡng cửa tâm hồn mình nhưng không để lại dấu chân”
Ánh chiều xuống thật nhanh, không đợi cho nàng kịp về. Gót chân gầy hối hả có cảm giác như ai đó đang đuổi sau lưng hay đang chạy đua với vài tia nắng hoàng hôn yếu ớt run run trên tàn lá cao, còn xót lại, nhuộm vàng vài cụm mây trời đang rủ nhau chạy trốn màn đêm sẵn sàng úp chụp xuống vạn vật mà không hề đoái hoài đến sự vội vã của bầy chim đang hối hả tìm nhau về lót tổ đêm nay.
Nếu đời nàng được định nghĩa là những nụ cười nối tiếp nụ cười để tạo nên cầu vồng rực rỡ sẵn sàng cho bàn chân bươc lên như các thi sĩ thường thêu dệt, thì bước chân của nàng sao phải tất tưởi như đêm nay ?
Còn nếu đời được định nghĩa là những lằn roi quất ngang dọc để lại các vết hằn trên con dốc đời. Thì đời nàng chỉ là những trang sử viết bằng nước mắt và tiếng thở dài qua bốn mùa nối tiếp nhau.
Nhớ lại, những trang sử đầu đời mới lớn. Những trang sử đẹp quá mà nàng yêu quý tin tưởng viết ra bởi chính bàn tay của Thượng Đế là tác giả. Thượng đế thì không phải như các nhà văn khi viết nên những trang sử đời đã an bài cho nhân vật chính cái hậu kết như ý họ muốn, một tuồng như thể “ Cha mẹ đặt đâu, con ngồi đó”. Còn Thượng Đế thường sẽ rộng rãi dành cho nàng một cơ hội khác để được tự do viết đoạn kết theo ý của mình. Nhưng trang sử chỉ vừa khô mực thì nàng đã đến tuổi học đòi, tập tò đánh vần chữ yêu.
Nghĩ vậy, nhưng đêm nay, trên đường về đi giữa hè phố đông người mà sao nghe lòng mình bơ vơ. Đã bao lần lòng dặn lòng hãy quét lá thu đi để nhường lối cho con đường trước mặt và sống cho giây phút hiện tại. Nhưng tâm tư nhiều đêm vẫn phản bội nàng, gánh nỗi sầu về gõ cửa trong những giấc mơ. Nửa đêm choàng dậy nghe lòng rã rời, thì ra ta đã khóc trong mơ…!
“Ta phải đi, phải đi thật xa”
Ai cũng như nàng thầm nghĩ “Kẻ say rượu thường không nhớ mình là ai, bước thấp, bước cao mong về tới cái giường, đổ xuống, mặc cho đời ngoài ngõ se sua, hôm sau, bắt đầu một ngày mới, cứ thế…
Nhưng, người muốn rũ áo, từ bổ lối mòn củ sau những ê chề rẽ qua một khúc đời khác cũng bắt đầu bằng một ngày mới.
Không dễ chút nào.
Giũ cho sạch những đa đoan bám vào linh hồn chằng chịt bấy lâu như tay một loài bạch tuộc thì chỉ cậy nhờ môn thuốc thời gian, vì thời gian mang tính bào mòn. Nếu có bài toán cộng, trừ, nhân, chia nào, hoặc một phép mầu nào để giúp cho người ta quên đi( cả cái cứng đầu, ương ngạnh của tâm tư), như bầy lá bị mau chóng quét đi sau trận cuồng phong. Có chăng là phải tìm về với trang sử đầu đời mà người ta đã một lần đem xếp xó để đuổi theo cái dại khờ chẳng mấy chốc nó biến thành trái đắng làm tê tái đầu môi, cuống họng. Làm xót xa một đoạn đời.
2.
Con tầu như hiểu thấu tâm trạng của cô khách lạ. Nó lầm lũi xé màn đêm bương bả, qua rừng, leo đồi, lội suối và đổ cô xuống ga nhỏ, trong một buổi sáng đầu đông. Nó chào tạm biệt cô bằng hồi còi lanh lảnh, rồi lên đường tiếp tục cuộc hành trình. Không quên ngó lại phía sau thấy người khách lạ vẫn còn đứng đó mà đôi mắt đẫm buồn. Trước mặt cô, khung cảnh khu ngoại ô coi xơ xác như một kỷ niệm cũ năm nào bị bỏ quên, đã tàn phai, meo mốc không được chủ nhân chăm sóc, đánh bóng lại. Nó còn giống cái gì cô đã thấy trong đời nữa nhỉ ? À, nó giống hệt một khu ổ chuột trong cơ hàn sau một trận càn quét không tiếc thương của dịch tả mà những người còn sống sót đang hăm hở vực dậy. Nó đưa mắt nhìn cô soi mói không muốn làm quen, đón người khách lạ với cơn gió đông khiến cô rùng mình. Cô khách lần đầu tiên được nếm hương vị tiết đông của đất cao nguyên. Bài học vỡ lòng mà trước đây chỉ một ngày trước thiếu bà thầy chỉ dẫn khi đặt chân đến xứ lạ, thiếu chiếc áo len làm hành trang. Đảo con mắt một vòng, đâu đâu cũng nhốn nháo xe cộ và dân lao động tới giờ đi làm từ trong xóm tuốn ra chảy như dòng suối trong những chiếc áo len dầy ấm áp. Không ai giống cô. Con nhỏ và đàn bà mầu mè diêm dúa, nhưng đều theo kiểu nhà quê, dân dã. Cũng may, họ đều vội vã không ai lưu ý gì đến sự có mặt của cô, người khách lạ. Vài bà bán hàng rong nhìn cô từ đầu đến chân với con mắt đầy dấu hỏi và nhận ra cô, đóa hồng nhan, chắc chắn không thuộc về chốn này. Họ đoán cô tới nơi nghèo túng này vì sa cơ, lỡ vận, tạm dung mà thôi. Cô khách như con chim lạc bầy, cố tránh tầm nhìn của họ và bỗng nhiên thèm ánh mắt thân yêu của nhóm bạn cũ đã bỏ lại phía sau.
Hôm nay, chỉ có ánh mặt trời là người bạn duy nhất còn lại luôn theo cô đi mọi nơi, mọi chốn và trung thành chia cho cô phần nắng ấm rất tình người mỗi ngày mà cô cần đến. Cô luôn cảm ơn người bạn tốt, không đổi thay lòng dạ như lòng người.
Căn phòng ngoại ô, hôm nay nơi cô gọi là nhà cũng đồng dạng với hàng xóm lụp xụp, mái tôn vách ván đang han rỉ với số tuổi có lẽ còn cao hơn cô nhiều. Xung quanh chẳng đất đai, vài mảnh ván bắc qua con rãnh nước đen thui, bốc mùi hôi hám. Con đường lộ trước mặt lồi lõm ổ gà như những vết thương trên lưng nạn nhân sau cuộc đổi đời. Mỗi lần xe ngang qua tung lên cát bụi mịt mù, nhưng người dân ở đây còn bận lo cơm áo, có ai màng đến chuyện này theo nghĩa “ Con vua thì lại làm vua, con Sãi ở chùa lại quét lá đa, có chi là lạ”. Căn nhà làm cho cô nhận thấy đời mình thua thiệt sau khi niềm tin đã mất và có lẽ đã từ lâu hoang vắng nên đầy mùi ẩm mốc. Cửa sổ cũng như cửa ra vào đều kẽo kẹt, long đinh. Mầu sơn loang lổ trông như chó vá. Vài bóng đèn đom đóm dơ bẩn là tổ nhện chăng là nhân chứng một thời hoang phế. Nhưng xem ra vẫn còn tươm tất hơn nhà hàng xóm hai bên.
Từ sáng sớm đến xế chiều sự sinh hoạt của xóm lao động này lúc nào cũng sùng sục như nồi nước sôi. Tiếng hàng quà rao ơi ới. Tiếng máy xe lao đi trong đường hẹp khói phun ra mù mịt như cháy nhà. Con nít sau giờ tan trường cãi cọ nhau như mổ bò hoặc chạy đuổi nhau trên sân với trái banh dường như không biết mệt. Có những chiều cuối tháng chạp, mặt trời mùa đông cũng biết lạnh nên làm biếng đi ngủ sớm. Nó giúp cô chở theo bao những phiền muộn, hình ảnh xấu xa, những lời tán tỉnh, đãi bôi rẻ tiền của xã hội nhớp nhúa hôm nay. Nó đào sâu, chôn chặt phía bên kia núi đồi.
Cô đi sớm, về khuya, với bước chân long đong vì cuộc sống mới nơi xứ lạ. Chỉ còn lũ cột đèn kiên nhẫn đợi cô dãi ánh sáng vàng vọt soi lối cho cô tìm về. (Bên cạnh là bọ thiêu thân, chen nhau lao mình vào ánh đèn như đi tìm một thú vui điên cuồng) Chúng là lũ bạn thứ hai sau mặt trời, nhưng chúng lem luốc, hốc hác vì thời gian, bụi đường. Nhìn chúng còn nhọc mệt hơn cô. Hằng đêm cắn răng chịu lạnh lùng dưới những cơn mưa xứ núi, gục đầu kiên nhẫn qua đêm để mong chờ bình minh.
Có lúc, cô muốn buông xuôi tất cả để vế nương nhờ cha mẹ vì nơi đó có hơi ấm của tuổi thơ xưa còn sót lại. Nơi có hai mái đầu mây trắng lặng lẽ ngày đêm đi ra di vào. Nhưng sao có điều gì lấn cấn nơi tim đòi cự tuyệt. Tạo ra hàng rào cản vì sự hiếu thảo cô còn nợ trên vai chưa đền trả, sao lại tạo thêm sự lo lắng cho mẹ cha. Thái độ “ cứng đầu” của cô chỉ cần Trời biết và Ngài sẽ đền bù cho cô cơ hội khác, vì sau mỗi đêm đen, đều có một bình minh tươi sáng tiếp theo sau. Lúc đó cô lại cám ơn cái đêm đen ấy đã mang lại bình minh rực rỡ sáng hôm sau của cuộc đời. Như ai đó đã viết “ Cánh cửa này vừa đóng, có cánh cửa khác sẽ mở ra”.
Sự chọn lựa đi thật xa hôm nay không làm cho cô buồn phiền. Không so đo với cuộc sống, nơi, mới ngày hôm trước, đầy đủ và sa hoa, phù phiếm. Nhưng trong suốt thời gian dài đăng đẳng cô vẫn tự hỏi “ Tình yêu có thật không và nó mầu gì ? Tình yêu có giống như nhà nông ôm về những bó lúa thơm tho là hạnh phúc không. Những gì ta làm ra dưới sức ép của bàn tay phù thủy, người mà ta gọi là chồng, dạy ta cách đóng kịch lấy nhan sắc của vợ làm vốn liếng, một thứ vốn trời cho đã làm ta mang đầy mặc càm, và xấu hổ dù ta không có tội. Câu trả lời của ai đó là có, thì câu trả lời của ta sẽ là không”.
Nhưng, thôi được. Nỗi sầu hôm nay như con sóng ác xô cô vào bờ chắc chắn là không tránh khỏi. Cô sẽ đủ nghị lực để vượt qua, đêm đêm gục đầu vào gối ngủ như con sâu úp mặt vào phiến lá, lặng lẽ chờ đông qua.
Mùa đông đầu tiên nơi phố múi, y hệt cái lạnh ngày xưa lúc xa nhà. Cái lạnh đến rét mướt miết vào da thịt đến run người. Cô chưa từng trải, lại thêm cái lạnh trong tâm hồn liệu có tấm chăn nào đủ làm ấm lại cõi lòng đêm nay nơi xứ lạ quê người này không. Cô cuộn tròn nỗi đau riêng mình như con tằm nằm co trong kén, và cố xua đuổi ý nghĩ tiêu cực ra khỏi chiếc chăn là người bạn duy nhất đêm nay. Vì xung quanh cô giờ này vẫn còn nhiều kiếp người lang thang không cửa, không nhà. Nhiều con thuyền vẫn không tìm ra bến đỗ cho đời họ. Ngay cả đêm nay, dẫu tâm tư có quay lưng lại phản bội cô như trước, thì cũng chỉ làm lơ, coi nó như người khách trọ không hề mời.
Té ra, trang sử do Thượng Đế viết về đời nàng là có thật, chỉ là những trang sử đời thường. Không hề trang điểm bằng trăng sao, hoa thơm hay cỏ lạ. Rất đời thường.
Nàng tìm thấy những tháng ngày mệt lả sau giờ làm việc lại là hồng ân của Thượng Đế ban cho. Vì mỗi chặng đời qua đi được đánh dấu bằng những cột mốc là sự trưởng thành lẫn khổ đau. Sự trưởng thành lớn lên theo chiều dài, trong khi khổ đau theo chiều sâu.
Nàng ân cần lượm lại những trang sử ngày xưa bỏ quên trong ký ức. Âu yếm giữ lại làm hành trang để sau này viết tiếp đoạn kết đời mình có những nụ cười tiếp nối nụ cười, nhưng cũng không thiếu những vết hằn ngang dọc còn in sâu là những vết thương khó lành. Dấu tích của những đoạn đời nổi trôi. Niềm tin vào tương lai sẽ là động lực thúc đẩy vì sao định mệnh sẽ đổi ngôi.
3.
Có tiếng bước chân nặng nề như của người đàn ông đang bám sát theo nàng thì phải. Không dám quay nhìn lại vì lúc này đường đã vắng người. Bỗng có tiếng cất lên:
-Tôi sẵn sàng đưa cô qua đường.
Nàng đoán được là chuyện gì sẽ xẩy ra nên vừa chạy vừa nhìn dáo dác xem có ai qua lại để nhờ cầu cứu. Nhưng chẳng còn ai. Khi về đến trước của nhà. Nếu là dân địa phương không ai còn lạ gì hắn, một kẻ vô gia cư sống nhờ vào cơ hội, tiến đến gần nàng và liến thoắng:
-Cô vui lòng cho tôi qua đêm đi, tôi có tiền mà.
Người ta nghe tiếng đàn bà với giọng quyết liệt như ra lệnh:
-Cám ơn ông đã đưa tôi qua đường, còn chuyện qua đêm thì chắc chắn là không thể được. Ông vui lòng đi tìm nơi khác thì hơn.
Có tiếng xầm cửa rất nhanh và tiếp theo là tiếng cài then vội vàng.
Bầu trời đã tối hẳn, mang về những cơn gió núi lạnh căm.
