Tôi hết sức ngạc nhiên, vì mới trưa Thứ Bảy, sau khi họp Câu Lạc Bộ xong anh em về hết, tôi còn đang đứng bên hông nhà Thờ, chỗ phòng họp bước ra, thì thấy có mấy thanh niên đẩy cái xe lăn vô. Thùy Hương, một Thành viên CLB đang đứng đó, gọi tôi nói : Cha Triết vừa về. Thấy lâu rồi, từ khi nghe tin Linh mục bệnh mà tôi không có dịp thăm, cũng không dám gọi điện hỏi thăm vì sợ bất kính, nên sẵn dịp chạy lại để thăm Ngài.
Linh Mục gầy đi rất rõ, nhưng thần thái vẫn tươi tỉnh, bình thường, đưa tay bắt tay tôi. Khi tôi nói với Linh Mục là tôi đã dọn nhà trở về Thành Phố, và sẽ đi họp thường xuyên hơn. Sẵn dịp tôi hỏi thăm về bệnh tình của Linh Mục thì Linh Mục cho biết là Ngài bị Ung Thư Bao Tử, mới phát hiện 3 tháng qua và đã hóa trị được 4 lần. Tôi hỏi Bác sĩ có chỉ định mổ không ? Thì Linh Mục trả lời là không. Mấy em định đưa cha vô phòng, nhưng cha bảo khoan, để nói chuyện một lúc. Cha còn hỏi anh em họp có đông không ? Tôi trả lời là đông. Cha nói vậy là tốt lắm. Biết Linh Mục cần nghỉ ngơi, tôi cũng không dám đứng lâu, nên chúc Linh Mục chóng bình phục và từ giả. Trước khi chia tay, Linh Mục còn đưa tay bắt tay tôi lần nữa.
Sáng thứ Tư, tôi tới nhà Chủ Nhiệm Vũ Anh Tuấn để đi cùng với ông mua lẳng hoa. Sau khi dặn người bán ghi mấy dòng chữ “Câu lạc Bộ Sách XƯA & NAY Thành Kính phân Ưu” xong, cả hai cùng đi Taxi đến nhà thờ Tân Sa Châu để chờ họ mang lại.
Lúc đó trong nhà thờ đang cử hành Thánh Lễ. Theo lịch được ghi trên bảng là mỗi ngày cử hành 7 Thánh Lễ. Buổi sáng 3 Lễ. Buổi chiều 4 Lễ. Mấy em trật tự, Nam cũng như Nữ đều đeo băng tang. Các em mời chúng tôi ngồi uống nước, để chờ, Thánh Lễ xong rồi mới tới lượt chúng tôi vô để viếng. Biết ông già và bà lão khó mang nổi vòng hoa lên những bậc thang, vô nhà Thờ, nên các em mang hộ vô.
Linh cửu cha Triết được đặt trang trọng giữa nhà Thờ, chung quanh rất nhiều hoa. Mỗi người đến viếng được 1 em đốt sẵn 1 cây nhang đưa cho. Sau khi xá và cặm cây nhang vô lư hương được đặt trước áo quan, thì một em khác đứng phía bên kia cầm bình nước Thánh, đưa cái dùi chấm sẵn nước Thánh cho khách viếng cầm để rải lên áo quan. Lễ xong xuôi chúng tôi ra về.
Lúc nảy, trong khi ngồi chờ trước nhà Thờ, thì nghe bàn kế bên nói về sự ra đi của Linh Mục. Nghe loáng thoáng nên tôi hỏi thăm một người trong bàn, hình như là Cha Phó, thì được cho biết trước đó Đường của Linh Mục Triết đột ngột lên rất cao, sau đó Ngài đi luôn. Có lẽ Chúa thương nên kêu Ngài về sớm để khỏi đau đớn, vì còn nhớ cách mấy năm, lúc Tiến Sĩ Khoa Học Vũ Đình Huy - có thời gian dài sinh hoạt ở CLB SÁCH XƯA & NAY đã qua đời - Trước đó Ông bị Ung Thư Bao Tử và đã mổ được 5 năm rồi. Thời gian tái phát trước khi mất, thì ông cũng có hóa trị. Theo lời Ông kể trong những tháng cuối cùng, thì rất đau và bị rụng tóc rất nhiều. Cố Tiến Sĩ Vũ Đình Huy cũng ra đi vào ngày 1 Tháng Sáu Năm 2018. Một Tháng Sáu nhiều mất mát, đau buồn…
Linh Mục Triết ra đi là một mất mát quá lớn không chỉ cho Giáo Xứ mà còn cho những người nghèo ở địa phương. Lúc dịch Covid khắp nơi khó khăn thì Nhà Thờ Tân Sa Châu nổi tiếng với thiết kế đặc biệt : “Đặc Sản lướt ống”, gồm có Bánh mì, Cơm hộp, Mì gói, trứng, khoai lang.Theo Vietnam Express và các Youtubers, thì thiết kế này được Linh Mục Phó Giáo Xứ Nguyễn Hoàng Lê Nguyên nghĩ ra và Giáo Xứ Tân Sa Châu thực hiện.
“Gọi là ATM lướt ống”, vì trước cửa nhà Thờ đặt 2 ống nhựa to. Người phát quà ngồi bên trong. Có 1 bảng to được đặt giữa cửa Nhà thờ, ghi rõ thực đơn Nhà thờ sẽ tặng trong ngày, thêm 1tấm biển nhỏ đặt ở giữa 2 ống phát quà, ghi rõ phần quà sẽ nhận được. Khi thấy có người đến đứng ngay cái rổ màu đỏ, chỗ nhận quà. người bên trong sẽ cho một gói đã đựng trong túi ny lông sạch sẽ chạy ra : Đó là ổ bánh mì hoặc cơm hộp, hoặc bao khoai…. Món quà sẽ chạy theo ống rơi xuống cái rổ nhựa. Người nhận tự động lấy 1 phần rồi đi, không phải xếp hàng chờ đợi. Khi vắng người thì bên trong có xịt khử khuẩn. Lúc có đông người thì bên trong phát loa, dặn người nhận quà xong thì đi ngay, không tập trung.
Người tặng cũng không trực tiếp tiếp xúc với người nhận, đáp ứng quy định giãn cách giữa thời buổi Covid. Nhà Thờ tặng quà không phân biệt : Người đi bộ, người chạy xe Grab, người chạy xe tay ga hay xe đạp. Chỉ cần đến đứng trước cái rổ là bên trong sẽ cho món quà theo ống chạy ra. Họ chỉ nhận lấy rồi đi. Có người cúi đầu cảm ơn. Có người lấy xong máng lên xe, đi thẳng. Không ai thắc mắc. Không cật vấn đối tượng sao ăn mặc tươm tất, chạy xe tay ga mà lại đến nhận quà cứu trợ, vì ai cũng biết lúc đó chợ không có họp, dù có tiền thì muốn mua thức ăn cũng khó khăn, và cũng không phải ai cũng đủ điều kiện dự trử tiền để ăn cả tháng. Có người có vàng cũng không bán được. Họ phải bán chui. Tiệm vàng hé chút cửa, người bán vàng đưa vàng vô, lát sau nhận tiền. Không thể cò kè giá cả. Bán mà có người thu là may mắn lắm rồi. Lúc đó cấm họp Chợ nên thịt, cá, rau tươi không có ai bán. Từ Lagi, hai đứa con tôi phải mua rau tươi, hành lá, bầu, bí, mướp.. gởi vô cho con gái ở Thành Phố. Gởi xong thì bị cách ly 2 tuần, vì địa phương thông báo là có người bị nhiễm Covid cũng tới Bưu Điện trong ngày hôm đó, ai có ghé Bưu Điện thì phải tự cách ly !
Người quay clip khen ngợi “Từ khi dịch Covid bùng phát ở Saigon, có rất nhiều nơi có nhiều cách để san sẻ cho những người nghèo đang gặp khó khăn vì không kiếm được tiền đủ để sống qua ngày, thì “ATM lướt ống” ở Nhà Thờ Tân Sa Châu là một sáng kiến thật độc đáo và thắm đượm tình người”. Trước lúc dịch, Nhà Thờ đã phát 400 phần ăn mỗi ngày trong suốt 14 năm. Những ngày dịch thì tăng xuất phát lên. Nhà Thờ đã phát mỗi ngày 400 bữa ăn sáng, 500 bữa ăn trưa và 700 bữa ăn tối làm cho nhiều người nghèo rất mừng. Nhiều người đã phát biểu, trước đó họ đi lượm ve chai hay bán vé số để kiếm tiền độ nhật. Nhưng dịch Covid bùng lên thì ve chai cũng không có. Vé số cũng không có để bán. Người bị cấm không được ra đường nên xe ôm, Grab cũng đói meo. Nếu không có những bữa ăn miễn phí này thì gia đình họ không biết sống ra sao ? Nhà Thờ cũng thay đổi những phần quà. Khi thì là Bữa cơm nhân ái không đồng. Khi thì ổ bánh mì thịt. Lúc là 1 k gạo, 5 gói mì, 3 cái trứng gà, 1 chai nước suối. Lúc là 1 phần khoai lang do Nhà Thờ mua cả 10 tấn để giải cứu khoai lang không tiêu thụ được. Kinh phí một phần là của Giáo xứ, cộng thêm một số ân nhân chung tay. Có người đi ngang qua thấy việc làm tốt đẹp nên cũng góp tay.
Giáo Xứ TÂN SA CHÂU thuộc Tổng Giáo Phận Saigon. Những lúc dịch bệnh thì các nhà Thờ ngưng hết những hoạt động Tôn giáo để chuyển sang trợ giúp bà con nghèo vượt qua giai đoạn khó khăn. Mỗi sáng, từ 4g30, hàng chục tình nguyện viên là giáo dân trong xứ đã tới để gói sẵn bánh mì hay cơm hộp vào túi nylon sạch sẽ, chờ bà con đến nhận. Theo người quay clip. Chỉ trong 90 phút đã phát xong 400 ổ bánh mì.
Linh Mục Giuse Nguyễn Hữu Triết còn là Cố Vấn Câu Lạc Bộ Sách Xưa & Nay mà tôi là thành viên. Hàng tháng CLB có phát hành một Bản Tin Nội Bộ để tặng cho các thành viên và thân hữu. Linh Mục Triết thường xuyên viết những bài về Lịch Sử Thiên Chúa Giáo hoặc những tin tức tổng hợp trên các báo về một đề tài xã hội nào đó. Phần tôi là cây bút chuyên viết những đề tài về Phật Giáo. Nhưng Linh mục không chỉ hòa đồng mà còn khuyến khích tôi nên viết, vì thấy quan điểm Đạo Phật của tôi hoàn toàn không mê tín. Không cúng kiếng cầu xin, chỉ khuyên con người nên giữ đúng những điều mà cả hai Tôn Giáo gặp nhau : Thảo kính cha mẹ, yêu người, không gian tham, giữ công bằng, bác ái. . Trong vai trò Cố Vấn cho Câu Lạc Bộ Sách Xưa và Nay. Suốt 15 năm qua, hàng tháng, Linh mục không những cho mượn phòng để anh em họp, cho mượn Micro, loa, còn cung cấp nước trà. Trong những buổi họp có hôm đích thân Linh mục còn đi châm trà cho từng anh em.
Linh Mục sinh năm 1942, thụ phong Linh Mục năm 1973. Phụ tá Giáo Xứ Gia Định tới năm 1993, sau đó về làm Chánh Xứ Nhà Thờ Tân Sa Châu đến nay. Với 80 năm tại thế thì Linh Mục có đến 50 năm làm Mục Vụ. Đạo Thiên Chúa thì nói : “Con người là tro bụi, sẽ trở về với bụi tro”. Đạo Phật thì cho rằng “Thân người chỉ là do Tứ Đại giả hợp. Ngày nào đó sẽ trả về cho Tứ Đại”. Quan trọng hơn hết là chúng ta đã làm được những gì trong thời gian tồn tại.
Hẳn những người tiếp xúc với Linh Mục Nguyễn Hữu Triết đều nhận thấy ở Linh mục một tính cách rất hiền lành, nhân hậu, bình dân, hòa đồng. Ngoài làm Linh Mục Chánh xứ, có trách nhiệm dìu dắt 5.000 giáo dân. Hàng tháng Linh Mục đều có bài viết dài trên Bản Tin về những đề tài liên quan đến Đạo Thiên Chúa với những kiến thức rất uyên bác. Gần đây là loạt bài Lịch Sử Giáo Hội Công Giáo. In và phát không những quyển sách nhỏ dạng bỏ túi để khuyến đạo. Linh Mục còn là nhà Sưu Tầm Cổ Vật, có trong tay Bộ Sưu Tập Đèn độc đáo nhất nhì cả nước, và bộ Sưu Tập Kiều phong phú và một số chủng loại cổ vật khác. Ngài đã hiến bộ Sưu Tập ĐÈN cho Giáo Phận hiện đang trưng bày ở số 6 Tôn Đức Thắng.
Sau khi Linh Mục qua đời thì có 1 clip được bỏ lên trên mạng ngày 17/6. Không thấy để ngày tháng phỏng vấn. Trong đó, Linh Mục trả lời cho phóng viên từng điểm. Trước hết là lý do Ngài có khuynh hướng thích cổ vật, là vì lúc còn nhỏ thì bố Ngài là một ông Đồ Nho đồng thời là một thầy thuốc. Cụ Cố có được cái điếu bát thời Đồng Trị và vài món ấm chén không đồng bộ và lành lặn, nhưng cụ Cố rất quý. Chỉ những khách quý lắm mới được cụ Cố tự tay lấy điếu và ấm chén ra để mời dùng, và cũng phải tự tay cụ đi rửa và cất, không đứa nào được động đến. Lúc vô Nam thì bố Linh Mục đã qua đời, bà mẹ giao cho Ngài mang đi, nhưng dặn giữ kỹ : “Nó mà bể thì chết với tao” ! Có lẽ những ký ức đó đã ăn sâu vào tiềm thức Ngài từ lúc nào không hay.
Bao nhiêu năm làm Cha Phó ở Gia Định Linh Mục chỉ lo việc mục vụ. Tới năm 1993, khi về làm Chánh Xứ Nhà Thờ Tân Sa Châu thì gặp lại người bạn cũ. Người này đã chơi đồ cổ 40 năm, rủ Linh Mục đi chợ Lê Công Kiều để xem, và giải thích cho Linh Mục về đồ cổ, nhưng linh mục cũng chưa có ý định tham gia thị trường này. Cho tới khi cha cố già Nguyễn Cảnh Thụy qua đời, lúc dọn phòng cha Cố thì thấy có những cái đèn dầu cũ, không xưa lắm, loại của Chợ Lớn bán, được cha Cố để thứ tự trên kệ. Người dọn phòng định bỏ đi, nhưng linh Mục chợt nghĩ ra sao mình không sưu tập thêm những chiếc đèn, nên quyết định giữ lại, cùng nhân lúc Cộng Đồng Vaticano có nói về “Ánh sáng muôn niên”, nên linh mục làm Bộ Sưu Tập đèn với tên đó. Từ đó, đi bất cứ nước nào, cứ thấy Đèn là Linh Mục mua. Cứ thế lần hồi thành bộ Sưu Tập Đèn phong phú, nhiều chủng loại, được rất nhiều người trong nước cũng như ngoài nước yêu thích.
Với Linh mục thì việc sưu tập cổ vật không phải là niềm đam mê, mà mục đích là để bảo tồn cho dân tộc, cho nhân loại và cả Giáo Hội. Ngài cho rằng mỗi người có nhiệm vụ phải duy trì nét văn hóa này, nên Ngài muốn gởi lại một sứ điệp cho mọi người là “hãy biết yêu quý và giữ lại những kỷ vật”, mong cho mỗi Giáo phận nên có một nhà truyền thống. Linh mục Triết kể chuyện đã xin được Linh Mục Nguyễn Hoàng Lê Nguyên về làm phó, vì L.M Nguyên có bằng chuyên môn ngành Khảo Cổ. Chính Linh mục Nguyên đã đóng gói, giữ gìn cẩn thận những cổ vật mà Ngài sưu tập được. Không biết lúc phỏng vấn là thời điểm nào, nhưng trong lúc trả lời phỏng vấn, Linh mục tuyên bố rằng Ngài rất hài lòng vì biết rằng nếu có ra đi thì đã có người kế thừa, gìn giữ !
Tháng Sáu cũng là kỷ niệm 15 năm thành lập Câu Lạc Bộ SÁCH XƯA & NAY. Trong 15 năm dài, đã có một số thành viên đi về Cõi Vĩnh Hằng : Phó Chủ Nhiệm Lưu Nhật Quang, Bác Sĩ Dinh Dưỡng Nguyễn Lân Đính. Tiến Sĩ Khoa Học, Nhà Thơ Vũ Đình Huy, Nhà Nghiên cứu Phạm Phú Thành, Các Nhà Thơ : Xuân Vân, Lang Nguyên, Thanh Phong, Lê Nguyên, nhà Thơ lão thành Phước Hải, và bây giờ là Linh Mục Cố vấn Nguyễn Hữu Triết.
Thế là từ đây CLB SÁCH XƯA & NAY vắng đi một Cố Vấn, một người anh cả đáng kính bao nhiêu năm qua đã cùng Chủ Nhiệm Vũ Anh Tuấn chăm lo và giữ gìn cho CLB được tồn tại suốt 15 năm với Bản Tin đều đặn được in ra hàng tháng, được nhiều người trong nước cũng như nước ngoài mến mộ, vì nội dung lành mạnh, trong sáng, riêng biệt, không lẩn với bất cứ sách báo nào trên thị trường. Trong lúc bản thân đang bệnh mà Linh Mục còn hỏi tôi : “Anh em đi họp có đông không” ? Chứng tỏ Linh Mục rất quan tâm đến CLB. Mấy tuần trước, Chủ nhiệm còn cho biết Linh Mục Triết thấy 15 năm qua chỉ một mình chủ nhiệm lo toàn bộ chi phí cho việc in ấn Bản Tin, nên Ngài cũng muốn chia sẻ.
Với 50 năm làm Linh Mục, cuộc sống không tỳ vết, một tấm gương tốt đạo, đẹp đời, làm việc Chúa không mệt mỏi, tôi tin rằng Chúa đã giang tay đón linh hồn Cha cố Chánh Xứ Tân Sa Châu, Linh Mục Giuse Nguyễn Hữu Triết, về nước Thiên Đàng vì Ngài đã xong nhiệm vụ ở trần gian, làm cho “danh cha cả sáng, nước cha trị đến”. Xin được đại diện cho Chủ Nhiệm và các Thành Viên Câu Lạc Bộ SÁCH XƯA & NAY, Thành Kính phân ưu cùng gia đình Cố Linh Mục và Giáo Xứ Tân Sa Châu, và xin theo tinh thần chung, xin dâng lời cầu nguyện : “Chúng tôi cậy vì danh Chúa nhân từ, cho Linh Hồn Giuse được lên chốn nghỉ ngơi. Hằng xem thấy mặt Đức Chúa Trời sáng láng vui vẻ vô cùng. Amen”.
