Nếu anh có em là vợ
con chủ hiệu đóng giầy
mỗi ngày anh đi một đôi
bốn đời nhà anh buôn thúng bán xôi
đến đời mẹ anh hãy còn đi đất .
Nếu anh có em là vợ
con nhà bán vòng hoa tang
mỗi ngày anh lấy một xe hoa
đắp cho hàng triệu nấm mồ chết lạnh .
Nếu anh có em là vợ
con nhà buôn gạo
mỗi giờ anh phát chẩn một vạn lần
cho hàng triệu nông dân cày cấy
bán lúa đi rồi ruột đói như cào .
Nếu anh có em là vợ
con nhà sản xuất nước bia cam
mỗi ngày anh đập tan hàng triệu két
cho hàng trăm vạn người
đến kẻ thâm sơn cùng cốc
thế kỷ dài uống nước lã cầm hơi .
Nếu anh có em là vợ
con nhà sản xuất xiềng và xích
bom và đạn
mỗi một phần tư giây anh nung triệu chiếc lò
phun xiềng xích, bom đạn
tan ra như nước .
Nếu anh có em là vợ
con nhà thầu khoán
anh sẽ xây hàng triệu dẫy nhà lầu
vì bốn nghìn năm dân anh chưa được hưởng đâu ?
và khi ấy
em châm mồi đốt nhà tôn,. nhà lá
lò sát sinh hấp chín người
dưới độ một trăm
và em
con những công nhân
thợ nề, thợ xây , thợ mộc
cha em làm nhà không để cho mình trú ngụ .
Nếu anh có em là vợ
con nhà sản xuất vải len
anh sẽ dệt
hàng trăm ngàn tỷ áo lạnh
rắc như ong vỡ tổ
khắp các xóm làng, thôn ổ
một nghìn năm nằm lạnh đợi ngày mai .
Nếu anh có em là vợ
con nhà sản xuất thắt lưng da
anh sẽ đem phát
hàng năm hàng tháng
cho những người trọn đời không biết dây lưng
buộc áo quần bằng giây rợ.
Nếu anh có em là vợ
con ông chủ hiệu may
anh sẽ đăng lên báo
ở đây may áo quần
cho những ai có vải
hàng bao năm họ chưa biết
đường may, mũi chỉ khâu bằng máy .
Nếu anh có em là vợ
con chủ đồn điền
anh sẽ trồng toàn cam
cà phê. chè hảo hạng
để cho trăm tri ệu ngàn người
sinh ra làm đồn điền
mà miệng khát chất đường .
Nếu anh có em là vợ
con nhà chăn nuôi súc vật
anh sẽ cho họ mỗi bữa ăn
thịt gà, thịt vịt, thịt trâu, bò
thôi là đủ thứ
hàng thế kỷ
hàng trọn đời
đến khi khép mắt
còn mong rằng mình muốn được nhai
dầu chỉ là một miếng thịt .
Nếu anh có em là vợ
con nhà tỷ phú
nhập cảng xe hơi
Mercédès, D.S 19 , Versailles, Peugeot, Cadillac ...
anh sẽ bán cho mỗi người công nhân nghèo khó
mỗi nhà một chiếc chạy tràn ngập nẻo đường
đã bao nhiêu đời
dùng xăng đốt nhà mình ở .
Nếu anh có em là vợ
con ông chủ nhà băng
anh sẽ in thêm hàng trăm trăm triệu triệu
trả cho những kiếp người cùng tiện bần dân
xây dựng trọn đời
lúc trối trăng
quờ quạng mơ ước thèm đồng bạc mới .
Nếu anh có em là vợ
con nhà giáo, nhà thơ
anh sẽ có trăm trăm triệu triệu người cầm bút
viết tên mình hớn hở đi lên
hàng trăm năm có mắt như mù
có tai như điếc có miệng như câm .
Nếu anh có em là vợ
con những bà quản đốc trường nữ trung học
anh sẽ cho phép mỗi ngày một đám cưới
tự do hôn nhân
hàng trăm thanh niên thôi đóng phạt
bao đời rồi cưới vợ như mua món hàng .
Nếu anh có em là vợ
con nhà chủ báo
anh khước từ đăng tin chiến tranh
anh tuyên bố
từ nay hết những nàng con gái
quấn khăn tang tới mộ
khóc chồng lên đường
tiễn cha, anh em , chú bác
anh sẽ in thêm hàng tỷ triệu hòa bình
phân phát tự do công bằng bác ái
bằng hình tượng từ ngọn địa cầu đi xuống .
Nếu anh có em là vợ
con những kỹ sư điện tử
anh sẽ có hàng triệu thác nước
biến đổi thành máy phát điện
trăm trăm ngàn tỷ kilôwát
giọi bóng đèn một trăm
đến khắp nơi trên địa cầu
sống hay chết
tùy theo mặt trời mọc
mặt trăng lên, sao lấp ló.
Nếu anh có em là vợ
con nhà tiểu thuyết trữ tình
anh sẽ ra tay thiêu hủy muôn muôn ngàn cuốn sách
lãng mạn kỳ tình
nói chung truyện khuê phòng
đầu độc hạ cấp
hàng triệu người mai hậu ươn hèn
anh sẽ bắt cha em làm quản lý
còn em
ấn hành hàng triệu triệu bản thảo chưa in
của những nhà văn nghệ mới .
Nếu anh có em là vợ
con bác sĩ y khoa
anh sẽ mở hàng triệu lần hơn
bệnh viện đã có
hôm nay gọi là nhà thương thí
anh sẽ đặt tên dưỡng đường hồi lực
dành cho tất cả những ai
đã là bệnh nhân
bình quyền được hưởng
không như hệ thống tàu hỏa, xe hơi hạng nhì, hạng ba, tư, nhất
từ nay không còn xác chêt vô thừa nhận
trước cửa những tư trang bác sĩ
hay cổng nhà thương công cộng .
Nếu anh có em là vợ
con nhà luật sư, em ơi !
anh sẽ đốt thư viện chứa đầy chiến thuật chiến lược
cầm tù dân nước tiến sau
anh sẽ dẫn em đến các khám đường
.(...........)
**
anh giải thoát trăm trăm triệu triệu người bị tù, nô lệ
bước chân vào tù chưa biết tội gì?
yêu nước, trộm cướp, hay làm gái điếm ?
Nếu anh có em là vợ
con nhà cao sang quyến quý
anh sẽ bắt em lội trên vạn nẻo bùn lầy
lần đầu đây em biết thương đau
và làm người biết đi lên một
em rời hàng ngũ cùng đi xuống cuộc đời .
Nếu anh có em là vợ
chủ sản xuất hòm áo quan
trên toàn thể những nơi có đất
anh phải kể năm trăm năm sản xuất
để rồi đào huyệt
những người chết từ xưa
nạn nhân của chiến tranh
bộ lạc, văn minh . độc tài, phát xít , qúy tộc, dân chủ
nói chung xâm lăng, mại bản
bọn ăn không cướp thặng dư giá trị .
( .........)
**
vì nạn nhân của họ
nằm trần không đầu, không mình
không chân tay, không ván lót
tất cả những xứ có tên trên bản đồ ...
xưa nay mệnh danh là văn minh
đi khai phá
đi mở lối
cho những nước đi sau hậu tiến .
Thế giới ngày mai
phải là thế giới quân bình tài sản
tự do kiêm ái
thế giới ngày mai
mỗi quốc gia trong nhân loại
mỗi một miền gồm những nghệ trường
nối tiếp liên miên
từ nơi này đến nơi khác
bằng ô tô ray, xe lửa điện
sáu tháng đi làm
cho những kẻ dưới năm mươi
sáu tháng thanh niên và thanh nữ cầm tay nhau mở hội .
Em ơi,
nếu anh có em là vợ ...
* trong thi tập "Nếu Anh Có Em Là Vợ " - ( Nxb Văn học 2006).
Bài thơ đăng trên NewVietArtViệt Văn Mới lần này coi như bản hoàn chỉnh. (T.P. chú thích 2009).
** tác giả tạm lược bỏ. In theo bản tái bản do NXb Văn học Hà nội 1996.
Saigon 1956
