N
ửa
đêm thằng Kha ra bờ sông ngồi ngắm trăng. Hồi
đầu hôm, cơm nước xong, vợ chồng hắn chẳng nói với
nhau lời nào, tối lại lên nằm chung trên cái
giường tre rộng một thước hai, trải chiếu hoa, hai người
cũng làm thinh. Thằng Kha nghe lời
ông thầy Luận tám mươi chín tuổi thử
xem thuốc của thầy cho nó công hiệu hay không? Con Thảo
vợ thằng Kha vừa hi vọng vừa muốn chiều chồng
chớ thực tình lúc đó nó mệt nhọc và
buồn ngủ lắm. Hồi sáng sớm nó
phải quảy cái gánh không ra bến Cầu Bóng ngồi
đợi cá lên mua đem ra chợ Đầm bán, suốt ngày cầm
tàu lá chuối đuổi ruồi, tới chạng vạng mới bán hết
con cá cuối cùng, về nhà lo cơm nước xong, mỏi rời hai
chân, mới lên giường đã ríu hai con mắt. Giờ
đây thấy thằng chồng hì
hục cả buổi mà chẳng
được gì cả. Nó nói, thôi nghỉ
đi, đừng cố gắng nữa, tốn công vô
ích, lại thêm một lần nữa thầy bà
thuốc men chẳng ra gì…. Thằng Kha thò
chân xuống đất tìm đôi dép bước ra hiên ngồi,
hút thuốc. Hắn quay lại nhìn, cái mùng trắng mờ
mờ rung động, tiếng vạt giường kêu, hắn biết vợ
khóc. Thằng Kha xấu hổ với con Thảo quá, hắn
đứng dậy bỏ nhà ra đi. Hắn bước
đi trong bóng tối bờ tre. Hắn tính
đi nhậu hoặc tới nhà chúng bạn, nhưng giờ
này đã quá khuya, quán xá đều
đóng cửa. Không biết tới đâu hắn quẹo ra phía bờ
sông, tìm chỗ ngồi trên bến
Đá.
Một
lúc sau hắn thấy lòng dịu lại, tự
an ủi, chắc là thuốc chưa ngấm. Dưới dốc kia dòng
sông loang loáng như đổ dầu. Cuối sông, về
hướng biển, trăng cuối
tháng vừa cất mình nhô lên khỏi
đọt dừa. Một mặt trăng rất to, màu vàng gỉ
sét, trăng không tròn nữa, mòn
đi về phía trên, giống như
tô cơm đầy. Trăng lên cao, anh sáng rập rờn
trên sóng nước, nhìn hình ảnh
đó một lúc hắn thấy hoa mắt,
đầu óc lao đao, giống như người ngồi thuyền trên sóng,
một cảm giác chóng mặt nhưng dễ chịu. Hắn thấy làm
lạ, mình dân biển, quen sóng gió, lần nầy
ở trên bờ nhìn con nước sao lại say sóng?
Hắn
nhớ lại lúc trưa, con Thảo
đi bán cá về nói
ông cụ Luận chữa bệnh hiếm muộn hay lắm, tới cho
thầy bắt mạch hốt thuốc.
Ông cụ Luận tám mươi chín tuổi, ba
đời làm nghề thầy thuốc, bắt mạch xong hỏi tuổi
tác hai vợ chồng hắn, hỏi hắn có
ăn ngon ngủ được không, đi biển dài ngày, lên bờ
thấy đàn bà con gái có động lòng không? Hắn lắc
đầu. Ông thầy chắc lưỡi than. Bệnh nặng lắm, thuốc
thường chẳng chữa được, phải có cách khác, cách
này nữa, không xong thì chạy! Thầy bắt ghế
đứng lên vói tay rút cái hộc thuốc bắc
để trên cùng đem xuống. Hắn thấy ngoài hộp có
dán nhãn để ba chữ nho. Thầy lấy ra một gói giấy
lớn, thứ giấy xi-măng tẩm dầu thành màu cánh kiến
ràng buộc dây nhợ rất cẩn thận, thầy mở
hai ba lớp giấy, trong có lọ
thuỷ tinh đậy nút điên
điển khằng sáp. Trong chai đựng thứ
gì giống như sáp ong, màu ngà.
Ông thầy mở nút đưa trước mũi bảo hắn hít ba
hơi. Hắn mới hít tới hơi thứ hai
đã xây xẩm mặt mày. Trong nhà thầy
đầy mùi thuốc bắc, từ khi mở nắp lọ, một làn hương
rất đậm, rất sắc trào ra tràn ngập ngôi nhà, xua tan
mùi thuốc bắc. Thầy hỏi, thơm không? Thằng Kha há miệng
thở mấy hơi mới nói được. Thơm thì
có thơm nhưng hắc quá, chịu không nổi, muốn ngạt thở.
Thầy nói mùi hương này nó
làm cho thằng đàn ông có yếu
đuối bệnh hoạn cách mấy
đi nữa cũng trở thành dũng mảnh như
sơn dương, hải cẩu, chớ không phải nằm bên cạnh
đàn bà con gái mà nhũn như con bún thiu. Hắn hỏi thứ
gì? Thầy nói:
-Long
diên hương.
Hắn
lại hỏi Long diên hương là
thứ chi, thầy nói, đó là
chất ái tình của loài cá
voi đánh dấu con đường nó
đi trong biển cả mênh mông
để người tình tìm tới. Mùi hương phải mạnh mẽ
bền bỉ lắm mới không bị
sóng gió xua tan, Bỏ trong lọ,
đậy nút, nhúng sáp, gói hai ba lớp giấy dầu mà
mùi thơm cứ bốc ra, hao mòn dần. Trước khi hắn ra về
thầy dặn. Long diên hương là
tinh hoa của biển kết tụ lại.
Đêm nằm có chiêm bao thấy sóng cũng là
sự thường, chớ lo.
Giờ
đây thằng Kha ngồi trên bờ
sông mới chỉ nhìn thấy sóng
đã chếnh choáng, hắn nghĩ
là do chất long diên hương. Hắn không dám
nhìn xuống nước nữa, hắn
đưa mắt qua bên kia sông, dãy núi CÔ
TIÊN như cái bóng đen cắt bằng giấy dán
ở chân trời. Bóng núi đứng yên lặng trong
đêm chứa đầy sự huyền bí. Ngực cô
tiên nhô cao, trên đỉnh có
khối đá trông như cái núm vú
tròn. Bỗng nhiên có một đám mây khổng lồ
từ ngoài khơi lù lù bay vào.
Đám mây đậu ngay trên chóp nhọn ngực nàng tiên
đá. Lúc này trăng đã lên cao,
đám mây nhuốm đầy ánh trăng hoá
thành khối sáng lấp lánh như
dát bạc. Hình thù đám mây chuyển
đổi dần, mới đó mà nó đã kéo dài ra hoá
thành chiếc tàu ba cánh buồm với cái mũi tàu cong vút,
phía sau có bánh lái. Ba cánh buồm căng
tròn no gió. Chiếc tàu mây nổi bềnh bồng trên
đỉnh núi. Thằng Kha thấy ở
mũi chiếc tàu có lổ hổng đen, trong
ấy một chiếc neo từ từ buông xuống cắm vào
đỉnh nhọn vú cô tiên.
Chiếc
tàu mây với ba cánh buồm trắng neo trên
đỉnh núi một lúc rồi từ
từ tan biến, chẳng
để lại vết tích gì. Thằng Kha quay về. Tới nhà hắn
tính kêu cửa, lại sợ con Thảo thức giấc. Hắn
đứng hút thuốc ngoài sân. Con chó
đốm thấy bóng đen chồm ra sủa, con chó
đánh hơi thấy người quen không sủa nữa, vẫy
đuôi mừng. Con Thảo thức dậy,
bưng đèn ra mở cửa, hỏi, nãy giờ
đi đâu? Thằng Kha nói đi ra bờ
sông ngồi… hắn tính nói ngắm trăng và
thấy con tàu mây cho vợ nghe nhưng lại thôi, hắn hẹn
để ngày mai lên đỉnh núi Cô
Tiên khiêng cái neo tàu về cho vợ
con làng nước xem sự lạ.
Hai
vợ chồng leo lên giường. Mùa hè
con Thảo thường ngủ trần. Hắn nhìn bộ
ngực người đàn bà. Da rất trắng, không có
vú, xẹp lép như ngực đứa con trai mười mấy tuổi,
dễ thương và tội nghiệp chớ
không làm cho hắn động lòng
được. Hăn nằm nghĩ vẫn vơ
một lúc rồi ngủ.
Hắn
mới chợp mắt một lúc, xe lửa chạy
ầm ầm qua cầu sắt, hắn vùng dậy. Con Thảo giật mình
thức giấc theo. Con Thảo hỏi
đi đâu? Hắn nói lên núi Cô Tiên. Thảo hỏi lên núi
làm chi? Hắn nói láo, kiếm củi. Con Thảo không nói
nữa, ngồi dậy gánh cái gánh không với dao thớt chậu
nước đi chờ cá lên mua. Hắn nấu cơm
ăn một bụng thiệt no, gói cho mình mội gói, phần còn
lại dành cho vợ. Vợ chồng hắn lấy nhau
đã lâu không con, ăn uống rất
đơn sơ, việc nhà cũng chẳng có gì, hai
đứa sống với nhau như bạn, như hai người
bạn trai, khoẻ nhưng trong nhà
chẳng có tiếng khóc con nít nên buồn lắm. Hắn
đi biển dài ngày thì thôi, khi về
nhà ra quán nhậu ngồi. Buổi chiều vợ
đi bán về, hai người lủi thủi ai làm việc nấy rồi
lên giường nằm, chẳng có việc gì
để bàn bạc với nhau. Hắn với vợ
đều chán cái cảnh không có
con, tốn tiền thầy tiền thuốc nhiều lắm,
đến giờ vẫn chưa có kết quả
gì.
Trên
đường lên núi hắn nghĩ
vơ vẩn một lúc đã tới
đỉnh. Hắn leo tới đỉnh núi thì
mặt trời cũng lên đến
đỉnh trời. Nắng gay gắt. Hắn tìm tới bóng
mát gốc cây sung núi ngồi nghĩ
trên lớp lá vàng, lá khô. Hắn lấy mo cơm
ống nước ra ăn uống. Ngồi chỗ
này có thể phóng tầm mắt bao quát một vùng rộng lớn
trời biển núi non làng mạc. Có
ngọn gió từ chân núi Cô Tiên trào lên. Gió
mang theo hơi nước mặn, mùi rong rêu, mùi biển, phảng phất
hương vị chất long diên hương. Hắn thấy
đầu óc lâng lâng rất dễ chịu. Hắn
ăn uống xong ngã lưng trên lớp thảm lá
mục, gác tay lên trán nhìn bầu trời xanh thăm thẳm tưởng
tượng đến con tàu dát bạc neo trên
đỉnh núi này.
Hắn
thấy dưới lưng có vật cộm. Hắn ngồi dậy vạch lá
khô ra xem. Có một cái vòng tròn bằng
đá nhô lên, phần kia cắm sâu vào trong lòng
đất núi. Ở giữa vòng đá tròn có
lổ, trông giống như người ta xỏ
dây neo. Hắn tin đó là chiếc neo của con tàu mây.
Hắn lấy rựa đào xung quanh lôi chiếc neo.
Đào một lúc dừng lại, hắn nghĩ, nếu kéo neo lên
con tàu sẽ trôi dạt đến phương trời xa xăm nào.
Hắn không đào nữa, hắn lấp số
đất đã đào lên, xong lấy lá
vàng lá khô tủ chiếc neo đá.
Thằng
Kha cầm rựa chạy xuống núi. Hắn muốn xuống cho nhanh
đến làng để kể lại chuyện con tàu mây buông neo trên
núi Cô Tiên cho dân làng nghe. Hắn muốn chia xẻ
niềm vui cho tất cả mọi người. Trên
đường xuống núi hắn gặp lão Ban
đang gom bầy dê bát thảo dẫn về
nhà. Hắn chặn lão già lại, lão hỏi, mầy làm chi trên
núi giờ nầy mới trở về? Hắn nói lên
đỉnh núi Cô Tiên. Lão hỏi lên trên
đó làm chi? Hắn nói tìm cái neo. Mới nghe qua lão già
chẳng để ý. Lão dẫn bầy dê
xuống núi. Đi được mấy bước lão thấy sự
vô lý trong câu nói. Lão hỏi:
-Mầy
vừa nói đi tìm cái chi trên núi Cô
Tiên?
Hắn
nói:
-Tìm
chiếc neo.
Lão
già gặng hỏi:
-Mày
có nối lộn không đó? Cái neo của ghe xuồng tàu bè
cột sợi dây ném xuống sông biển
để níu tàu bè lại
đó có phải không?
Hăn
trả lời rất tự nhiên:
-Phải!
Bay
giờ lão thực sự ngạc nhiên. Lão giảng giải. Trên
núi làm chi có ghe tàu thả neo mà
mày đi tìm? Thằng Kha nói, thế
mà có. Lão hỏi:
-Mày
tìm thấy không?
-Thấy!
Nghe
thế lão không thèm dừng lại nói năng với nó
nữa. Lão lừa bầy dê đi, lầm bầm: Hay thằng
này cả đời chưa thấy cái neo? Nó
chưa biết cái neo là gì, cái neo dùng
để làm gì? Dừng lại nói với thằng này uổng công. Song
lão lại phân vân, hắn là dân trai bạn
đi biển không lẽ không biết cái neo? Thằng Kha chưa
chịu bỏ cuộc. Hắn lên tiếng kêu lão:
-Lão
Ban, muốn thấy cái neo,
để bầy dê ăn cỏ ở đó, theo tui lên núi.
Lão
già cắm đầu xua bầy dê
chạy xuống núi. Hắn tiếc cho lão già
chăn dê không được thấy vật lạ. Hắn cắm cổ
chạy theo níu lão lại, lão già
tưởng thằng này hoá điên lão càng chạy nhanh hơn.
Hắn kêu vang con đường xuống núi, lão già
không chịu dừng. Hắn dừng lại thở, ngẫm nghĩ, thôi
tới làng kể chuyện cho người khác nghe cũng
được.
Chạng
vạng tối hắn đi tới làng. Ngang qua quán nhậu chị
Liễu, hắn thấy dân nhậu ngồi rất
đông. Bọn này tán đủ thứ
chuyện. Hắn vào quán kêu thứ
rượu pha nước dừa xiêm uống rất dễ
say. Lão Hai Tạng nói: “Nhà
tao đào cầu tiêu sau hè thấy dưới
đất có nhiều mảnh chén bát kiểu, màu men xanh
đỏ còn rất tươi, không biết cuộc
đất này ngày xưa của ai giàu có
đến thế?” . Có người lên tiếng, nhà
mụ Bìa đào giếng thấy xâu tiền cổ. Tiền kẽm, tiền
chì, có cả tiềng bằng đồng, tiền có
ghi chữ Nho, không biết thời nào. Mấy
ông già ngồi trong quán uống rượu thuốc nói. Thời xưa
người ta thường chôn của qúi
để tránh trộm cắp, chiến tranh, sao
đổi vật dời . Họ thường
đem chôn nồi đồng, thau đồng, lư
hương, chân đèn, vàng bạc, có
khi chôn cả tiền giấy. Người ta cho tiền
Đông Dương vô lọ đậy nút khằn lại
đem chôn, mấy chục năm sau
đào lên, những tờ giấy bạc còn như
mới. Người khác nghe thế cãi. Thời nay tài sản quí
giá trong nhà là ti vi, tủ lạnh, xe máy ,
đem chôn sao được . Còn đồng tiền mất giá
ngày một ai lại chôn? Ông Hai người Huế, thường
gọi là Hai Huế nói , khi đào cái ao thả
cá thấy bên trên lớp đất thịt ,
đào xuống nữa thấy đất cát ,
rồi tới lớp đất đen như
than, dưới lớp đất này có
nhiều vỏ sò hến. Lão kết luận: vườn nhà
lão ngày xưa là biển. Lão cảm khái than:
“thương hải biến vi tang điền…” Lão nói tới
đó có người chận lại. Cái thế
đất nhà ông cao quá, không lẽ
trước đây là biển? Hai Huế
nói, tui đào lên thấy vơ sò
vỏ ốc nên đoán nó là
biển, mà cũng có thể nó là
biển. Mấy thằng nhỏ ngồi ngoài sân nói :
“Xạo!”. Hai Huế tức mình,
đập bàn hét: “Đứa nào nói tao xạo?”
Không có ai trả lời. Thằng Kha nói:
-Không
xạo đâu. Tui biết cả
một vùng rộng lớn nơi
đây trước là biển, kể cả
trên đồi, trên đỉnh núi…
Có
người chận lại hỏi:
- Sao mày biết?
Thằng
Kha bình tĩnh trả lời:
- Biết chớ, biển còn ở
trên cao nữa kia… Trên núi Cô
tiên có cái… neo!
Hắn
tưởng sẽ nghe trong quán dậy lên tiếng
hỏi: “Trên núi Cô Tiên mà
có cái neo tàu sao?” Nhưng hoàn toàn chẳng có
ai chú ý. Mọi người lo nhậu nhẹt chuyện trò. Hắn nhắc
lại lần nữa:
-Trên
đỉnh núi Cô Tiên, chỗ
cao nhất nơi cái núm vú
bằng đá có cái neo của con tàu mây
cắm nơi đó…
Cũng
vẫn chẳng có người nào chú
ý. Hắn tức quá hét to: Có
cái neo trên núi! Không tin tui dẫn lên coi! Vì
hắn hét to quá người ta tưởng có
đánh nhau trong quán dừng cả
lại nhìn hắn. Hắn thấy đã gây
được sự chú ý của mọi người, hắn nói:
-Ở
trên núi Cô tiên có
cái neo.
Mấy
người hiểu ra nói:
-Thằng
khùng, có thế mà
cũng làm cho người ta hết hồn.
Hắn
buồn quá chạy ra khỏi quán trở
về nhà. Con Thảo mở
cửa cho chồng vô nhà. Nó
tránh không hỏi chồng cả
ngày hôm nay đi đâu, làm gì. Nó
nghe mùi rượu, biết chồng buồn về
đường con cái chẳng ra sao nên bỏ
đi chơi. Con Thảo hỏi, đã ăn gì
chưa? Thằng Kha nói, không ăn, ngồi xuống
đây tui kể cho nghe chuyện này. Con Thảo khuyên, thôi khuya
rồi, để mai hãy nói. Thằng Kha không chịu. Hắn kể:
-Hồi
sáng nay tôi xách rựa lên núi Cô
Tiên, thấy có cái neo tàu bằng
đá cắm trên đỉnh núi…
Con
Thảo tưởng chồng say rượu nói xàm,
đứng lên, chui vô mùng, vén mùng lên, nói, thôi vào
đây ngủ. Biết đâu tối nay thuốc
ông thầy Luận công hiệu. Thằng Kha nghĩ
trên thế gian này còn có
con Thảo, nó là vợ mình, nó
thương yêu mình, thế mà chuyện mình nói ra nó
chẳng thèm nghe. Còn tin tưởng vào ai
được nữa?
Thằng
Kha lòng như lửa đốt, hắn không thể
đợi tới ngày mai. Hắn lẽn ra khỏi nhà
chạy băng băng lên núi Cô
Tiên. Đêm nay ngôi sao bắc
đẩu chìm thật thấp xuống chân trời. Ngôi sao như
ngọn đèn đỏ treo trên
đỉnh núi. Tới nơi hắn vạch lá
khô, ngồi xuống, vuốt ve khối
đá:
-Thôi
cứ ở đó ngủ
cho suốt đêm dài vô
minh mười năm trăm năm ngàn năm. Chưa biết
đến lúc nào trời mới sáng….
Nói
xong hắn ra sức khuân đá chồng chất che dấu cái neo. -./.
VVM.17.5.2025.