Nguyên tác : Doctor Heidegger’s Experiment
của Nathaniel Hawthorne (Mỹ) 1804-1864.
Giới thiệu tác phẩm:
:
Người ta đôi lúc tự hỏi: “ Nếu tôi sống thêm lần nữa liệu tôi có thể thay đổi cuộc đời mình nhờ vào kinh nghiệm từng trải không?”
Đó là câu hỏi thú vị. Và ở đây tác giả đã cho ta vài câu trả lời thú vị.
Tác phẩm này nằm trong tập truyện ngắn đầu tay rất thành công của Hawthorne,Twice-Told-Tales(Những chuyện được kể hai lần).Đây là câu
chuyện tưởng tượng dựa theo ý tưởng về Nguồn Suối Thanh Xuân của những nhà thám hiểm người Tây Ban Nha đầu tiên đặt chân lên vùng
đất Florida.Đọc truyện này bạn có thể tìm hiểu được,trong không gian nhỏ bé,vài tư tưởng mà Hawthorne thường đề cập đến trong những tác
phẩm khác của ông.Đó là ý tưởng về những thí nghiệm độc đáo, lôi cuốn óc tưởng tượng mạnh mẽ của mọi người trong thế kỷ của những phát
minh khoa học thần kỳ.Đó là vấn đề về cái cách tội ác tác động lên con người dưới nhiều hình thức khác nhau.
B
ác sĩ Heidegger, một
con người vô cùng lập dị, có lần đã mời bốn người
bạn đáng kính đến phòng nghiên cứu của mình.Đó là
ba vị râu tóc bạc phơ- ngài Medbourne,đại tá Killigrew,ngài
Gascoigne cùng bà góa Wycherly.Cả bốn người đều là những
sinh vật già nua buồn bã, bất hạnh lớn nhất của
họ là chẳng bao lâu nữa sẽ xuống mồ.
Ngài Medbourne,
khi còn trai trẻ, đã từng là nhà buôn giàu có nhưng bị
trắng tay sau một lần đầu cơ điên rồ,bây giờ chỉ
còn khá hơn hành khất một tí.Đại tá Killigrew thì đã
phung phí những năm tháng đẹp nhất của mình, cả sức
khỏe và tiền bạc, trong việc đeo đuổi những thú vui
tội lỗi, là nguyên nhân phát sinh một chuỗi bệnh tật
như bệnh “ gút”, và chìm trong nỗi dày vò đớn đau
cả thể xác lẫn linh hồn.Ngài Gascoigne là một chính trị
gia tàn lụi, một con người có tiếng độc ác, hoặc ít
ra là như thế, cho đến khi thời gian làm người ta không
còn biết đến ông nữa, ông dần mờ nhạt đi thay vì chịu
nhục nhã.Bà góa Wycherly từng nổi tiếng xinh đẹp một
thời, nhưng bà đã sống tách biệt một thời gian dài do
những câu chuyện tai tiếng làm cho những kẻ có địa vị
trong thành phố thành kiến với bà.Điều đáng nói là cả
ba ông lão trước đây đều từng là người tình của bà
và suýt cắt cổ nhau vì bà.Trước khi vào truyện, tôi chỉ
muốn nói rằng bác sĩ Heidegger và cả bốn người khách
của ông đôi khi bị người ta hiểu rất ít , rất khác
với chính họ.Đó là điều bình thường với những người
già khi những rắc rối hiện tại và những ký ức ưu phiền
luôn làm họ lo lắng.
-Các bạn già
của tôi ơi,- Bác sĩ Heidegger ra hiệu cho họ
ngồi xuống- tôi mong rằng sự có mặt của các
bạn là một trong những thí nghiệm nhỏ làm
tôi thích thú.
Nếu tất
cả những câu chuyện đồn thổi là có thật thì phòng
thí nghiệm của vị bác sĩ phải là một nơi rất gợi
tò mò.Đó là một căn phòng mờ tối kiến trúc theo kiểu
cũ, trang trí bằng những tràng hoa bám đầy mạng nhện
và bụi bặm lưu cửu.Quanh tường có nhiều tủ sách làm
bằng gỗ sồi, ngăn dưới chứa hàng dãy sách khổ lớn,
ngăn trên gồm những sách khổ nhỏ bọc da.Trên kệ sách
trung tâm là bức tượng bán thân bằng đồng của Hippocrates
mà người ta kể rằng vẫn được bác sĩ xin ý kiến mỗi
khi gặp khó khăn trong công việc. Ở góc tối nhất của
gian phòng là một tủ nhỏ cao và hẹp, làm bằng gỗ sồi,
cánh cửa khép hờ, dường như trong đó có một bộ xương.Giữa
hai tủ treo một tấm gương cao, mặt gương bẩn thỉu trong
cái khung mạ vàng đã bạc phếch.Trong số những câu chuyện
tuyệt vời liên quan đến chiếc gương này,người ta đồn
đại rằng linh hồn những nạn nhân đã chết lẩn khuất
trong đó và thường nhìn chằm chặp vị bác sĩ mỗi khi
ông nhìn vào gương. Phía đối diện là một căn phòng trang
trí bức chân dung lớn của một thiếu nữ ngồi ngay
ngắn giữa mớ vải lụa, sa tanh và gấm thêu kim tuyến,
với sắc mặt nhợt nhạt như váy áo của nàng.Hơn nửa
thế kỷ trước bác sĩ Heidegger sắp kết hôn với thiếu
nữ này, nhưng do một lầm lẫn nào đó nàng đã uống trọn
toa thuốc của vị bác sĩ chồng nàng và qua đời ngay tối
tân hôn.Vật đáng tò mò nhất trong căn phòng là một cuốn
sách to lớn nặng nề, bọc da màu đen với cái móc gài
bằng bạc chắc chắn.Không có chữ ở phía sau và không
ai có thể đọc được tên sách nhưng nó nổi tiếng là
cuốn sách đầy ma thuật.Có lần một cô hầu phòng đã
cầm lên chỉ để phủi bụi thì bỗng nghe tiếng bộ xương
khua lách cách , bức tranh cô gái tụt xuống sàn nhà , nhiều
gương mặt ghê rợn trong gương ló ra và cái đầu của
Hippocrates cau mày lẩm bẩm:- Hãy chịu đựng.
Phòng nghiên cứu
của bác sĩ Heidegger là thế đấy.Vào buổi chiều mùa
hè trong câu chuyện này, một cái bàn tròn nhỏ, đen như
mun , đặt giữa phòng, trên đó là một cái bình có dáng
đẹp đẽ được chạm trổ công phu.Ánh nắng xuyên qua
cửa sổ giữa những tràng hoa trên bức màn bạc màu, chiếu
thẳng vào bình và từ đó phản chiếu một ánh sáng dìu
dịu lên năm gương mặt xám xịt ngồi quanh bốn ly sâm
banh đặt trên bàn.
Bác sĩ Heidegger nhắc
lại:-Các bạn già thân mến.Tôi có thể tin cậy vào
sự giúp đỡ của các bạn trong việc thực hiện một thí
nghiệm vô cùng đáng lưu ý không?
Bác
sĩ Heidegger là một ông lão lạ lùng.Tính gàn dở của ông
đã trở thành tâm điểm cho hàng ngàn câu chuyện kỳ quặc.Một
số trong những chuyện này, thật xấu hổ khi kể ra, sẽ
được tôi trả lại sự thật , và nếu có bất cứ đoạn
văn nào trong câu chuyện này làm lung lay niềm tin người
đọc, tôi sẵn lòng chịu sỉ nhục.
Khi bốn
người bạn của vị bác sĩ nghe nói về thí
nghiệm sắp tới của ông , họ đoán rằng chẳng
có gì hay ho hơn việc giết một con chuột trong
cái bơm hơi, quan sát mạng nhện bằng kính hiển vi, hoặc
vài việc vô nghĩa nào đó mà ông đã từng liên tục quấy
rầy những người thân của mình.Không chờ họ trả lời,
bác sĩ Heidegger khập khiễng đi qua gian phòng và trở về
với cuốn sách nặng nề bọc da màu đen được xem là cuốn
sách ma thuật.Ông mở cái nút cài bằng bạc và lấy ra
từ những trang giấy chữ đen một đóa hoa hồng - hay một
cái gì đó được gọi là hoa hồng- mặc dù lúc này những
chiếc lá xanh và những cánh hoa đỏ thắm chỉ còn mang
màu nâu nhạt và đóa hoa ngày xưa ấy như sắp tan thành
bụi trong tay ông.
Bác sĩ
Heidegger thở dài:-Đóa hồng này, cũng là đóa hoa héo úa
sắp tan thành bụi này, đã nở bừng cách
đây năm mươi lăm năm. Sylvia Ward đã trao tặng tôi .Nàng
chính là thiếu nữ trong bức chân dung kia. Tôi định sẽ
mang đóa hoa trên ngực vào lễ cưới của chúng tôi.Năm
mươi lăm năm đã lưu giữ đóa hoa giữa những trang sách
này.Bây giờ bạn có nghĩ rằng đóa hoa của nửa thế kỷ
qua có thể lại bừng nở chăng?
Bà góa Wycherly cau
có lắc đầu:-Thật vô lý. Ông cũng nên hỏi xem một phụ
nữ, với khuôn mặt nhăn nheo có thể xinh đẹp lại được
nữa không.
-Xem đây.-Bác sĩ
Heidegger mỉm cười.Ông mở nắp bình và ném đóa
hoa tàn vào chất nước chứa trong đó.Thoạt đầu nó nằm
nhẹ hều trên bề mặt của chất lỏng ,có vẻ như chẳng
hấp thu chút hơi ầm nào.Tuy nhiên, chẳng bao lâu , sự thay
đổi kỳ dị đã diễn ra.Những cánh hoa mỏng manh khô
héo bắt đầu rung động và đượm màu đỏ thắm như thề
đang hồi sinh từ giấc ngủ ngàn thu.Cuống hoa duyên dáng
tao nhã cùng các chồi non trở nên xanh biếc.Đóa hoa hồng
nửa thế kỷ trông tươi tắn như khi Sylvia Ward lần đầu
tiên trao cho người yêu Như có hơi thở phả vào, những
cánh hoa đỏ thắm thanh mảnh cong nhẹ lên chung quanh nhụy
hoa ẩm ướt mềm mại đọng long lanh vài giọt sương.
- Một trò
bịp tuyệt hay.Cầu mong nó có tác dụng thật sự.- Những
người bạn trầm trồ, một cách dè dặt,vì trước đây
họ đã từng chứng kiến những màn trình diễn kỳ diệu
hơn của một nhà ảo thuật.
Bác sĩ Heidegger
nheo mắt:-Các bạn chưa từng nghe về Nguồn Suối Thanh Xuân
sao?Đó là dòng suối thần kỳ mà vài ba thế kỷ trước,
Ponce de Leon, nhà thám hiểm người Tây Ban Nha đã ra sức
tìm kiếm .
Bà Wycherly vặn
vẹo:- Nhưng ông ấy có tìm ra không chứ?
-Không.Vì ông
ấy tìm không đúng chỗ.Theo tôi được biết thì Nguồn
Suối Thanh Xuân nằm ở khu vực phía nam của bán đảo Florida,
không xa hồ Macaco.Dòng suối được phủ bóng bởi vô số
cây mộc lan khổng lồ.Trải qua vô vàn thế kỷ các cây
này vẫn luôn giữ được những bông hoa violette tươi
thắm nhờ nguồn nước kỳ diệu .Biết tôi hay tò
mò những vấn đề như thế, một người bạn đã gởi
cho tôi chất nước trong bình này.
Không tin chút gì vào câu chuyện của vị bác sĩ,đại tá
Killigrew hắng giọng hỏi:- Vậy thứ nước này có tác dụng
gì với con người?
-Bạn sẽ tự
kiểm nghiệm bạn thân mến ạ.Rồi tất cả các bạn sẽ
tưng bừng chào đón chất nước đáng nể này, vì nó sẽ
trả lại cho các bạn thời huy hoàng của tuổi trẻ.Về
phần tôi, do đã chịu quá nhiều khổ não lúc về già,
cho phép tôi được quan sát tiến trình của cuộc thí nghiệm
.
Vừa nói
bác sĩ vừa đổ đầy chất nước kỳ lạ
vào bốn ly thủy tinh.Đó là chất nước có ga sôi sục.
Những bong bóng nhỏ liên tục nổi lên từ đáy ly và bùng
vỡ thành từng tia nước bạc trên miệng ly.Chất lỏng
tỏa ra mùi thơm dễ chịu sảng khoái và mặc dù hoàn toàn
nghi ngờ khả năng cải lão hoàn đồng của nó những người
già vẫn định nốc ngay. Nhưng bác sĩ Heidegger năn nỉ họ
đợi một lát.
-Các bạn thân mến,
trước khi các bạn uống, tôi mong rằng với những kinh
nghiệm từng trải, các bạn nên hình thành vài nguyên tắc
phổ quát cho vai trò dìu dắt của các bạn khi sắp
trải qua lần thứ hai những sai lầm thời tuổi trẻ của
mình.Thật tội lỗi và đáng hổ thẹn nếu với những
ưu thế đặc biệt của mình, bạn lại không thể là những
chuẩn mực đạo đức và trí tuệ cho những người trẻ
cùng độ tuổi.
Bốn người
bạn đáng kính không nói gì cả ngoài nụ cười e dè yếu
ớt.Thật lố bịch với cái ý nghĩ cho rằng sau những nỗi
hối hận giày vò, người ta lại có thể sai lầm lần nữa.
-Vậy thì
uống đi thôi.-Bác sĩ khom mình mời mọc-Tôi vui mừng
vì đã chọn đúng đối tượng cho thí nghiệm của
mình.
Họ run
rẩy nâng ly lên môi. Chất lỏng kỳ diệu, nếu nó thật
sự có được những đặc tính như bác sĩ đã gán cho nó,
lẽ ra cũng không nên tặng cho những con người đang cần
đến nó một cách thảm hại kia.Cứ như thề họ chưa hề
biết thế nào là tuổi trẻ và niềm vui ngoài việc đã
từng là tác phẩm lẩm cẩm lú lẫn của tạo hóa.Những
sinh vật đáng thương, cạn kiệt nhựa sống,xám xịt ,
lụ khụ đang rũ xuống quanh chiếc bàn của vị bác sĩ.Họ
không có đủ sức sống trong tâm hồn và thể xác, thậm
chí cái viễn cảnh được trẻ lại lần nữa cũng không
thể nào làm họ linh hoạt hơn. Họ uống cạn ly rồi đặt
lại lên bàn.
Ngay tức
khắc , sự biến đổi diễn ra.Như tác
động của một ly rượu bình thường đem lại, cùng lúc
với niềm vui rạng rỡ, ánh sáng tỏa trên những gương
mặt.Luồng sinh khí tràn trề trên đôi má họ thay cho màu
xám xịt của những thây ma.Họ chăm chăm nhìn nhau và tưởng
như một sức mạnh thần kỳ nào đó đang thật sự bắt
đầu làm phẳng phiu những nếp nhăn sâu thảm não mà thần
Thời Gian từ lâu đã khắc lên trán họ.Bà Wycherly đưa
tay sửa lại cái mũ của mình vì nhận ra rằng mình là
phụ nữ.
Thế là họ sôi
nổi la lên:- Cho chúng tôi uống thêm đi.Chúng tôi đã trẻ
hơn rồi nhưng vẫn còn già lắm.Mau lên! Thêm nữa đi!
- Cứ từ từ đã.-
Bác sĩ Heidegger ngồi quan sát cuộc thí nghiệm với vẻ
điềm tĩnh của một triết gia.-Trải qua một thời gian
dài các bạn mới già đi, chắc hẳn các bạn sẽ rất hài
lòng khi được trẻ lại chỉ trong vòng nửa tiếng.Chất
nước này sẵn sàng phục vụ các bạn.
Ông lại rót
chất nước thanh xuân đầy các ly. Nước trong bình vẫn
còn đủ để mang nửa số người già trong thành phố này
trở về cùng lứa tuổi với con cháu họ.Trong lúc những
quả bóng nhỏ còn lấp lánh trên vành ly, bốn người bạn
đã vồ lấy và nốc cạn một hơi.
Có
phải là ảo giác không?Ngay khi ngụm nước còn chảy
trong cổ họng, nó dường như đã biến đổi cả cơ thể
họ.Mắt họ sáng long lanh.Bóng đen sẫm dần trên những
mái tóc bạc.Họ ngồi quanh bàn.Ba người đàn ông trung
niên và một phụ nữ gần như đang ở vào thời kỳ viên
mãn nhất.
- Thiếu phụ
yêu dấu của tôi! Em thật là quyến rũ!- Đại tá Killigrew
kêu lên, mắt dán chặt vào gương mặt bà trong khi tuổi
già đang nhẹ nhàng rời khỏi đó như bóng tối lui dần
khi trời hừng sáng.
Người góa
phụ xinh đẹp biết tỏng rằng những lời ngợi khen của
ngài đại tá không phải bao giờ cũng được đo bằng sự
thật.Bà đứng lên và chạy đến trước gương, lòng vẫn
lo sợ sẽ nhìn thấy một bà già nhăn nheo xấu xí.Cùng
lúc đó ba người đàn ông tỏ vẻ như thể đang được
chất nước thanh xuân kích thích, trừ khi cái sinh động
trong tâm hồn họ lúc này chỉ là cơn choáng váng nhẹ nhàng
do thời tiết đổi thay đột ngột.
Tâm trí
ngài Gascoigne dường như bắt đầu hướng về
những đề tài chính trị.Không thể biết ông đang
nói về quá khứ, hiện tại hay tương lai vì những
ý tưởng và lời lẽ đó vẫn được người ta lặp đi
lặp lại suốt năm mươi năm nay.Ông nói huyên thiên về
lòng yêu nước, về vinh quang dân tộc và quyền con người.Ông
lẩm nhẩm tuôn ra những điều vớ vẩn nguy hại với vẻ
thì thầm tinh quái đáng ngờ, thận trọng đến mức ngay
cả lương tâm ông cũng khó bắt được điều bí mật.Bây
giờ, một lần nữa, ông lại nói với giọng chừng mực,
âm điệu trang trọng sâu sắc như thể đức vua đang lắng
nghe những lời hoa mỹ của ông. Ngài đại tá Killigrew thì
liên tục tuôn ra một bài hát về rượu vui nhộn, tay nhịp
nhịp vào ly của mình trong khi đôi mắt lang thang trên
thân thể ngồn ngộn của bà góa Wycherly.Phía bên kia bàn,
ông Medbourne đang say mê tính toán những đồng đô la và
đồng xu lẫn lộn một cách kỳ lạ với một dự án cung
cấp đá cục cho miền Đông Ấn bằng cách trang bị một
đội săn cá voi đến các núi băng ở vùng cực. Còn bà
Wycherly thì nhún gối trước gương và cười duyên với
hình ảnh của chính mình, chào đón nó như chào đón người
bạn mà bà yêu thương nhất trên đời.Bà áp mặt sát hơn
vào gương xem thử những nếp nhăn nheo từ bao lâu nay thật
sự biến mất chưa.Bà xem xét kỹ lưỡng xem tuyết trắng
có thật sự tan khỏi tóc mình để bà có thể an tâm quẳng
chiếc mũ nghiêm nghị sang một bên.Sau cùng, nhanh nhẹn quay
đi, bà nhún nhảy đi về phía bàn và la lên:-Bạn thân mến,cho
tôi thêm ly nữa nào.
Vị bác
sĩ dễ dãi :- Được rồi, bà bạn.Xem này.Tôi đã đổ
đầy các ly rồi.
Bốn cái ly
tràn đầy chất nước tuyệt diệu.Tia nước tao nhã trông
như những viên kim cương óng ánh, rung rinh.
Trời sắp hoàng
hôn nên gian phòng trông tối hơn bao giờ hết , nhưng một
vừng sáng như ánh trăng hắt nhẹ lên bốn người khách
và hình dáng tôn nghiêm của vị bác sĩ.Ông ngồi trên chiếc
ghế bành bằng gỗ sồi có lưng dựa cao chạm trổ tỉ
mỉ, với phong thái buồn bã có lẽ rất hợp với thần
Thời Gian mà sức chinh phục không cần bàn cãi, ngoại trừ
với nhóm người may mắn này.Nốc cạn ly thứ ba, họ hầu
như có cảm giác sợ hãi trước vẻ mặt bí ẩn của ông.
Nhưng ngay sau
đó nguồn sống tràn trề tuôn nhanh trong từng mạch máu.Họ
đang ở vào thời kỳ hạnh phúc của tuổi trẻ.Tuổi già
với một chuỗi lo lắng- buồn rầu- bệnh tật chỉ còn
được nhớ tới như một giấc mơ phiền toái mà họ vui
mừng vừa được thoát ra.Tâm hồn mượt mà trước đây
đã mất, một lần nữa, lại ném ra sức quyến rũ mê hoặc
lên tương lai họ.Không có nó thì toàn bộ những cảnh
đời của thế giới chỉ được đặt trong căn phòng trưng
bày toàn những bức tranh ảm đạm.
- Chúng tôi trẻ
rồi!-Họ hân hoan reo hò.
Tuổi trẻ,
đỉnh cao của đời người, đã làm lu mờ tính cách vững
vàng của tuổi trung niên , đồng hóa tất cả họ.Họ là
đám người trẻ trung vui tươi gần như phát rồ vì tính
thích vui nhộn tưng bừng.Tác động đặc biệt nhất trong
niềm vui bột phát này là bốc đồng xem thường vẻ nhu
nhược hom hem mà mới đây họ đã là nạn nhân.Họ phá
lên cười vì những bộ y phục lỗi thời của mình.Mấy
cái áo khoác rộng thùng thình, áo gi lê có nắp túi của
ba chàng thanh niên, cái mũ cũ rích và cái áo khoác dài ngoằng
trên người cô gái đang xuân.Một người làm bộ bước
quanh phòng với vẻ lụ khụ của ông già bị viêm khớp,
một người đặt cặp kính trễ xuống mũi vờ như mải
mê nghiên cứu những trang sách chữ đen trong quyển sách
ma thuật, người thứ ba ngồi xuống ghế bành cố bắt
chước phong thái trang nghiêm của bác sĩ Heidegger.Rồi thì
cả bọn vui vẻ hét vang và nhảy nhót quanh phòng.Bà Wycherly-nếu
như có thể gọi nàng trinh nữ xinh tươi ấy là bà-
sà đến ghế của vị bác sĩ với sự vui vẻ ranh mãnh
trên gương mặt ửng hồng.
-Bác
sĩ già thân mến! Đứng lên nhảy với em nào!-Và
cả bốn người trẻ tuổi cười to hơn bao giờ hết, thầm
nghĩ lẽ ra nên cắt bỏ cái gương mặt già nua kỳ dị
đó đi.
-Xin thứ lỗi
cho tôi-Ông nhẫn nại buồn rầu trả lời.-Tôi đã già,
lại bị viêm khớp.Những ngày hồn nhiên khiêu vũ của
tôi đã qua lâu rồi.Tuy nhiên một trong ba chàng trai lịch
lãm vui tươi kia sẽ vô cùng vui sướng được làm bạn
nhảy của cô.
-Nhảy với tôi,
Clara yêu quý!-Đại tá Killigrew hét lên.
-Không .Không.Tôi
mới là bạn nhảy của nàng.-Gascoigne la lớn.
-Năm mươi năm trước
nàng đã hứa hôn với tôi.-Medbourne dõng dạc tuyên bố.
Họ xúm quanh nàng.Một
người đam mê siết chặt tay nàng.Người kia ôm vòng
thân thể nàng.Chàng trai thứ ba luồn tay vào mớ tóc
xoăn bên dưới mũ nàng.Mặt đỏ bừng, thở hổn hển,
vừa vùng vẫy mắng mỏ vừa cười khanh khách, hơi thở
ấm áp của nàng phả vào mặt từng người.Nàng cố sức
thoát ra nhưng vẫn nằm gọn trong vòng tay của cả ba chàng.Chưa
có hình ảnh nào sinh động hơn cuộc đua tranh của tuổi
trẻ mà phần thưởng là một sắc đẹp mê đắm.Tuy nhiên,
do một ngụy tạo kỳ lạ, cũng có thể do căn phòng mờ
tối và mớ y phục cổ xưa họ vẫn còn mặc trên người,
chiếc gương ở trên cao đã phản chiếu hình dáng ba ông
lão hom hem xám xịt đang lố bịch tranh nhau một bà
già gầy gò nhăn nheo xấu xí.
Nhưng không.Họ
rất trẻ.Niềm đam mê bùng cháy của họ chứng
tỏ điều đó.Rạo rực đến phát điên
vì vẻ duyên dáng của cô gái-góa phụ, con
người ỡm ờ, nửa ban phát nửa cấm cản, cả ba đối
thủ bắt đầu ném vào nhau những cái nhìn đầy đe dọa.Một
tay vẫn ghì chặt cái phần thưởng xinh tươi đó, tay kia
họ hung dữ túm lấy cổ họng nhau.Trong lúc giằng co, cái
bàn bị lật nhào và bình nước rơi xuống vỡ tan tành.Chất
nước quý giá tạo thành một dòng sáng rực rỡ chảy lai
láng khắp phòng, làm ướt đôi cánh của một con bướm,
già đi theo mùa hạ tàn, sa xuống sàn nhà nằm đợi chết.Con
vật bỗng nhiên lại nhẹ nhàng vỗ cánh khắp phòng và
đậu lên mái tóc bạc của bác sĩ Heidegger.
Bác sĩ
la lên:-Các bạn mau đến giúp tôi, phải dọn dẹp mớ
hỗn độn này chứ.
Nhưng họ đứng
im, rùng mình.Dường như thần Thời Gian màu xám đang gọi
họ trở về từ tuổi trẻ rực rỡ, nhấn họ chìm vào
cái hố sâu tối tăm giá lạnh.Họ nhìn vị bác sĩ đang
ngồi trong chiếc ghế bành chạm trổ, cầm đóa hoa nửa
thế kỷ trong tay, đóa hoa ông đã vớt lên giữa trăm
ngàn mảnh vỡ.Cùng với cử động của bàn tay ông, bốn
kẻ nổi loạn lại ngồi vào ghế của mình một cách từ
tốn hơn.Những động tác mạnh mẽ đã làm họ mệt nhoài
dù họ tràn đầy sức sống.
-Ôi đóa hồng của Sylvia tội nghiệp!-Bác sĩ Heidegger thảng
thốt kêu lên, cầm chặt nó trong ánh hoàng hôn.-Dường
như nó lại tàn úa mất rồi!
Trong lúc mọi người
đăm đăm nhìn, đóa hoa dần dần héo hon cho đến khi trở
nên khô khốc và mong manh như lúc bác sĩ ném nó vào lọ
nước.Ông khẽ hất vài giọt nước còn bám quanh cánh hoa.
-Dù sao tôi
cũng vẫn yêu nó như khi nó còn tươi mới.-Bác sĩ ngắm
nghía đóa hoa,áp những cánh hoa héo hắt vào đôi môi ông
héo hắt.Trong khi ông nói, con bướm rời khỏi mái tóc bạc
của ông, rơi xuống sàn.
Những người khách
lại rùng mình.Cơn giá lạnh kỳ lạ, từ cơ
thể hay tâm hồn không rõ, đang dâng lên trong họ.Họ
nhìn nhau, tưởng tượng rằng mỗi giây phút trôi qua đang
giật đi vẻ quyến rũ, để lại vết hằn sâu chưa từng
có.Ảo giác chăng?Cái đổi thay của sự sống chỉ hội
tụ trong chốc lát và bây giờ bốn người già nua đang
ngồi cùng người bạn già nua .
-Sao chúng tôi
già lại nhanh đến thế?-Họ đau đớn than van.
Họ nói
đúng.Chất nước thanh xuân chỉ có tác dụng nhất thời
như rượu.Cái cuồng điên nó mang lại đã tan biến.Họ
lại già.Với cái rùng mình bất chợt, bà lão góa phụ
xòe bàn tay xương xẩu che mặt, ước mong nắp quan tài phủ
chụp lên cái gương mặt đã không còn xinh tươi nữa.
Bác sĩ
Heidegger điềm tĩnh:-Phải rồi.Các bạn lại già.Hãy trông
kìa.Dòng nước thanh xuân đã tràn cả ra đất.Tôi không
tiếc đâu.Nếu dòng suối có phun ra ngay trước cửa nhà
tôi , tôi cũng không cúi xuống mà nhúng môi vào đó.Không
bao giờ. Dù tác dụng của nó kéo dài nhiều năm thay vì
chốc lát.Các bạn đã cho tôi một bài học bổ ích.
Nhưng bốn
người bạn của ông lại chẳng nhận được bài học nào.Họ
quyết định ngay tức khắc sẽ hành hương về vùng Florida
để có thể nốc cạn từ sáng đến trưa, từ trưa đến
tối dòng nước diệu kỳ từ Nguồn Suối Thanh Xuân. -/.
Nguồn: Adventures in American
Literature (Xuất bản năm 1957)
VVM.28.12.2024.
Nguồn: Adventures in American Literature (Xuất bản năm 1957)